پولیپ بینی به انگلیسیNasal polyp)) توموری غیر سرطانی است که از غشاء مخاطی بینی و سینوس‌ها بطور غیرعادی رشد کرده و با ایجاد حجم در مجرای بینی باعث مشکلات تنفسی می‌شود. از علل بروز پولیپ می‌توان به عوامل آلرژی، عفونت‌ها، و بیماری نادر فیبروز کیستیک اشاره نمود.
پولیپ بینی تودهٔ خاکستری و گاهی بی‌رنگی است که معمولاً از مخاط سینوس‌ها و گاهی از خود بینی منشأ می‌گیرد. در غالب موارد پولیپ‌های بینی پایه‌دار و متعدد بوده و در داخل هر دو بینی ظاهر می‌شوند هر چند که ممکن است فقط در یک بینی و به‌طور منفرد نیز دیده شود. ظاهر پولیپ‌های بینی شبیه دانه‌های انگور است. اگر پزشک با وسیله‌ای این پولیپ‌ها را لمس کند، متحرک هستند یعنی با لمس می‌توان آن‌ها را جابجا کرد و لمس آن‌ها دردناک نیست. در مواردی که پولیپ خیلی بزرگ شود از سوراخ بینی نیز قابل رویت است و گاهی می‌تواند از پشت بینی وارد حلق شود و اگر بیمار دهانش را باز کند در داخل حلقش قابل رویت باشد.بزرگ شدن پولیپ و به دنبال ان عدم تنفس صحیح از راه بینی باعث رنجش خاطر شخص هنگام خوردن وآشامیدن و حتی صحبت کردن می‌شود.
علل و علائم
علت ایجاد پولیپ بینی کاملاً مشخص نیست اما بدون شک التهابات و عفونتهای مزمن داخل بینی از عوامل اصلی پیدایش پولیپ بینی هستند. پولیپ بینی معمولاً به دلیل آلرژی بینی ایجاد می‌شود که ممکن است با حساسیت‌های دیگری مثل آسم یا حساسیت‌های پوستی نیز همراه باشد. به دلیل حساسیت، مخاط بینی متورم شده و کم‌کم به شکل نسج اضافی درمی‌آید که داخل بینی و سینوس‌ها را پرمی‌کند و به تدریج بر میزان آن افزوده می‌شود.
پولیپ بینی در ۱ الی ۴ درصد افراد وجود دارد و در مردان شایعتر است. معمولاً به صورت برآمدگی گرد یا بیضی در مدخل بینی یا در مخاط ناحیه استخوان پرویزنی بینی از بافت پوششی یا سینوس‌های فکی بوجود می‌آید علت بروز آن در بیشتر مواقع، واکنش به وجود آلرژی یا عفونت موضعی است. احتمال تشکیل پولیپ بینی در بیماران دچار آسم و آبریزش بینی آلرژیک ۱۶ برابر افرادی عادی است.
بیماران از آبریزش مداوم و گرفتگی بینی شکایت دارند و ممکنست سردرد و خُرخُرکردن نیز همراه باشد. خونریزی و بویایی‌پریشی نیز از عوارض دیگر است.
اصلی‌ترین علامت پولیپ، انسداد تنفسی است. با توجه به نقش فیزیولوژیک بینی معلوم می‌شود که وقتی پولیپ بینی منجر به انسداد بینی شود، بیمار با مشکلات دیگری نیز روبرو خواهد شد. تنفس دهانی منجر به خشکی گلو به هنگام خواب خواهد شد. این امر به نوبهٔ خود باعث می‌شود که فرد مبتلا به پولیپ بینی خواب شبانهٔ خوبی نداشته باشد و چون بدن وی شب هنگام استراحت مناسبی نداشته‌است طبیعتاً روز بعد نیز سرحال نخواهد بود. ضمناً خشکی گلو باعث تحریک مزمن گلو و احساس ناخوشایندی در این ناحیه خواهد شد.
درمان پولیپ بینی
هدف از درمان عبارت است از کاهش اندازه و یا تعداد پولیپ ها.
داروها و جراحی برای درمان به کار می روند، اما این درمان ها موقتی هستند، زیرا پولیپ ها بعد از درمان، دوباره می توانند تشکیل شوند.
1- داروها
-
اسپری کورتیکواستروئید بینی برای کاهش التهاب
-
کورتیکواستروئید خوراکی ممکن است به تنهایی و یا همراه با اسپری کورتیکواستروئید تجویز شود.
-
کورتیکواستروئید تزریقی که مستقیما به پولیپ ها تزریق می شود.
-
آنتی هیستامین برای درمان آلرژی
-
آنتی بیوتیک برای درمان عفونت های مزمن
2- جراحی
اگر درمان های بالا موفقیت آمیز نبود، پزشک جراحی را توصیه می کند.
جراحی به دو روش انجام می شود:
-
پولیپ اکتومی : پولیپ های کوچک بینی را توسط دستگاهی با مکش مکانیکی می توان برداشت.
-
جراحی آندوسکوپی سینوس : جراح یک لوله کوچک به همراه یک دوربین را در سوراخ بینی و یا حفره های سینوسی فرد وارد می کند. از یک وسیله کوچک برای خارج کردن پولیپ و مسدود کردن جریان سینوس ها استفاده می کند. بعد از جراحی، پزشک اسپری کورتیکواستروئید به همراه سرم فیزیولوژی را برای بیمار تجویز می کند.
استفاده از دستگاه بخور: باعث مرطوب کردن راه های تنفسی می شود، جریان مخاط را از سینوس ها بهبود می بخشد و از مسدود شدن و التهاب بینی جلوگیری می کند
جلوگیری از پولیپ بینی
با استفاده از روش های زیر، احتمال عود پولیپ بعد از درمان و نیز پیشرفت پولیپ ها کم می شود:
-
کنترل آلرژی و آسم: دوری کردن از محرک های بینی از قبیل آلرژن ها، دود سیگار، دود شیمیایی، گردوغبار و روی هم چیدن آشغال ها.
-
استفاده از دستگاه بخور: باعث مرطوب کردن راه های تنفسی می شود، جریان مخاط را از سینوس ها بهبود می بخشد و از مسدود شدن و التهاب بینی جلوگیری می کند.
-
رعایت بهداشت فردی: دست های خود را مرتب بشویید.
-
استفاده از شوینده های بینی مثل محلول کلرور سدیم.
-
استفاده از اسپری سالین (آب نمک): جریان مخاط را بهبود می بخشد و آلرژن ها و دیگر مواد محرک بینی را بیرون می کند.
شما می توانید محلول آب نمک را در خانه درست کنید، بدین ترتیب که: یک هشتم قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب مقطر و یا آب گرم حل کنید.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.