بیماری مزمن کلیوی

بیماری مزمن کلیه که نارسایی مزمن کلیه نیز نامیده می شود، شامل از دست دادن تدریجی عملکرد کلیه است. کلیه‌های شما مواد زائد و مایعات اضافی خون را فیلتر می‌کنند و سپس در ادرار شما دفع می‌شوند. بیماری مزمن کلیوی پیشرفته می تواند باعث ایجاد سطوح خطرناک مایعات، الکترولیت ها و مواد زائد در بدن شما شود.

در مراحل اولیه بیماری مزمن کلیه، ممکن است علائم یا نشانه های کمی داشته باشید. ممکن است تا زمانی که این بیماری پیشرفت نکرده است متوجه بیماری کلیوی خود نشوید.

درمان بیماری مزمن کلیوی بر کاهش سرعت پیشرفت آسیب کلیه متمرکز است، معمولاً با کنترل علت.

اما، حتی کنترل علت ممکن است از پیشرفت آسیب کلیه جلوگیری کند. بیماری مزمن کلیه می تواند به نارسایی کلیه در مرحله نهایی پیشرفت کند که بدون فیلتر مصنوعی (دیالیز) یا پیوند کلیه کشنده است.

کلیه ها چگونه کار می کنند

علائم

اگر آسیب کلیه به کندی پیشرفت کند، علائم و نشانه های بیماری مزمن کلیوی به مرور زمان ایجاد می شود. از دست دادن عملکرد کلیه می تواند باعث تجمع مایعات یا مواد زائد بدن یا مشکلات الکترولیت شود. بسته به شدت آن، از دست دادن عملکرد کلیه می تواند باعث موارد زیر شود:

• حالت تهوع
• استفراغ
• از دست دادن اشتها
• خستگی و ضعف
• مشکلات خواب
• کم و بیش ادرار کردن
• کاهش تیزبینی ذهنی
• گرفتگی عضلات
• تورم پا و مچ پا
• پوست خشک و خارش دار
• فشار خون بالا (فشار خون بالا) که کنترل آن دشوار است
• تنگی نفس، اگر مایع در ریه ها جمع شود
• درد قفسه سینه، اگر مایع در اطراف دیواره قلب جمع شود

علائم و نشانه های بیماری کلیوی اغلب غیر اختصاصی هستند. این بدان معنی است که آنها همچنین می توانند توسط بیماری های دیگر ایجاد شوند. از آنجایی که کلیه های شما قادر به جبران عملکرد از دست رفته هستند، ممکن است علائم و نشانه ها را تا زمانی که آسیب جبران ناپذیری رخ ندهد، ایجاد نکنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

در صورت داشتن علائم بیماری کلیوی با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. تشخیص زودهنگام ممکن است به جلوگیری از پیشرفت بیماری کلیوی به نارسایی کلیه کمک کند.

اگر شرایط پزشکی دارید که خطر ابتلا به بیماری کلیوی را افزایش می دهد، پزشک ممکن است فشار خون و عملکرد کلیه شما را با آزمایش ادرار و خون در طول بازدید از مطب کنترل کند. از پزشک خود بپرسید که آیا این آزمایشات برای شما ضروری است یا خیر

بیماری مزمن کلیوی زمانی رخ می دهد که یک بیماری یا شرایط عملکرد کلیه را مختل کند و باعث بدتر شدن آسیب کلیه در طی چندین ماه یا سال شود.

بیماری ها و شرایطی که باعث بیماری مزمن کلیه می شوند عبارتند از:

• دیابت نوع 1 یا نوع 2
• فشار خون بالا
• گلومرولونفریت  (gloe-mer-u-low-nuh-FRY-tis)، التهاب واحدهای فیلتر کننده کلیه (گلومرول)
• نفریت بینابینی (in-tur-STISH-ul nuh-FRY-tis) ، التهاب لوله های کلیه و ساختارهای اطراف آن
• بیماری کلیه پلی کیستیک یا سایر بیماری های کلیوی ارثی
• انسداد طولانی مدت مجاری ادراری، ناشی از بیماری هایی مانند بزرگی پروستات، سنگ کلیه و برخی سرطان ها
• ریفلاکس مجرای ادراری  (ves-ih-koe-yoo-REE-tur-ul)، وضعیتی که باعث برگشت ادرار به کلیه ها می شود.
• عفونت مکرر کلیه که پیلونفریت نیز نامیده می شود (pie-uh-low-nuh-FRY-tis)

عوامل خطر

عواملی که می توانند خطر ابتلا به بیماری مزمن کلیه را افزایش دهند عبارتند از:

• دیابت
• فشار خون بالا
• بیماری قلبی (قلبی عروقی).
• سیگار کشیدن
• چاقی
• سیاه پوست بودن، بومیان آمریکا یا آسیایی آمریکایی بودن
• سابقه خانوادگی بیماری کلیوی
• ساختار غیر طبیعی کلیه
• سن بالاتر
• استفاده مکرر از داروهایی که می تواند به کلیه ها آسیب برساند

عوارض

بیماری مزمن کلیه می تواند تقریباً هر قسمت از بدن شما را تحت تأثیر قرار دهد. عوارض بالقوه عبارتند از:

• احتباس مایعات، که می تواند منجر به تورم در بازوها و پاها، فشار خون بالا یا مایع در ریه های شما شود (ادم ریوی)
• افزایش ناگهانی سطح پتاسیم در خون (هیپرکالمی)، که می تواند عملکرد قلب شما را مختل کند و می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
• کم خونی
• بیماری قلبی
• استخوان های ضعیف و افزایش خطر شکستگی استخوان
• کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ یا کاهش باروری
• آسیب به سیستم عصبی مرکزی شما، که می تواند باعث مشکل در تمرکز، تغییرات شخصیتی یا تشنج شود
• کاهش پاسخ ایمنی، که شما را در برابر عفونت آسیب پذیرتر می کند
• پریکاردیت، التهاب غشای کیسه مانندی که قلب شما را می پوشاند (پریکارد)
• عوارض بارداری که خطراتی برای مادر و جنین در حال رشد دارد
• آسیب غیر قابل برگشت به کلیه ها (مرحله پایانی بیماری کلیه) که در نهایت برای زنده ماندن نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه دارد.

جلوگیری

برای کاهش خطر ابتلا به بیماری کلیوی:

• دستورالعمل های مربوط به داروهای بدون نسخه را دنبال کنید. هنگام استفاده از مسکن‌های بدون نسخه، مانند آسپرین، ایبوپروفن (ادویل، موترین IB، سایرین) و استامینوفن (تیلنول، سایرین)، دستورالعمل‌های روی بسته را دنبال کنید. مصرف بیش از حد مسکن ها برای مدت طولانی می تواند منجر به آسیب کلیه شود.
• وزن سالم را حفظ کنید. اگر وزن مناسبی دارید، آن را با فعالیت بدنی در بیشتر روزهای هفته حفظ کنید. اگر نیاز به کاهش وزن دارید، با پزشک خود در مورد استراتژی های کاهش وزن سالم صحبت کنید.
• سیگار نکش. سیگار کشیدن می تواند به کلیه های شما آسیب برساند و آسیب کلیوی موجود را بدتر کند. اگر سیگاری هستید، با پزشک خود در مورد راهکارهای ترک سیگار صحبت کنید. گروه های حمایتی، مشاوره و داروها همگی می توانند به شما کمک کنند تا این کار را متوقف کنید.
• شرایط پزشکی خود را با کمک پزشک خود مدیریت کنید. اگر بیماری یا شرایطی دارید که خطر ابتلا به بیماری کلیوی را افزایش می دهد، با پزشک خود برای کنترل آنها همکاری کنید. از پزشک خود در مورد آزمایشات برای بررسی علائم آسیب کلیه بپرسید

سوالات متداول بیماری کلیوی

به عنوان اولین قدم برای تشخیص بیماری کلیوی، پزشک سابقه شخصی و خانوادگی شما را با شما در میان می گذارد. از جمله، پزشک ممکن است در مورد اینکه آیا فشار خون بالا در شما تشخیص داده شده است، آیا دارویی مصرف کرده‌اید که ممکن است بر عملکرد کلیه‌ها تأثیر بگذارد، آیا متوجه تغییراتی در عادات ادراری خود شده‌اید و اینکه آیا اعضای خانواده دارید یا خیر، سؤالاتی بپرسد. که بیماری کلیوی دارند

در مرحله بعد، پزشک شما یک معاینه فیزیکی انجام می دهد، علائم مشکلات قلب یا عروق خونی شما را بررسی می کند و یک معاینه عصبی انجام می دهد.

برای تشخیص بیماری کلیوی، ممکن است به آزمایش‌ها و روش‌های خاصی نیز نیاز داشته باشید تا مشخص شود که بیماری کلیوی شما چقدر است (مرحله).

آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آزمایشات خون. آزمایش‌های عملکرد کلیه سطح مواد زائد مانند کراتینین و اوره را در خون شما بررسی می‌کنند.

آزمایشات ادرار. تجزیه و تحلیل یک نمونه از ادرار شما می تواند ناهنجاری هایی را نشان دهد که به نارسایی مزمن کلیه اشاره می کند و به شناسایی علت بیماری مزمن کلیه کمک می کند.

تست های تصویربرداری پزشک شما ممکن است از سونوگرافی برای ارزیابی ساختار و اندازه کلیه ها استفاده کند. ممکن است در برخی موارد از سایر آزمایشات تصویربرداری استفاده شود.

برداشتن یک نمونه از بافت کلیه برای آزمایش. پزشک ممکن است بیوپسی کلیه را توصیه کند که شامل برداشتن نمونه ای از بافت کلیه است. بیوپسی کلیه اغلب با بی حسی موضعی و با استفاده از یک سوزن بلند و نازک که از طریق پوست و داخل کلیه شما وارد می شود، انجام می شود. نمونه بیوپسی برای آزمایش به آزمایشگاه فرستاده می شود تا مشخص شود چه چیزی باعث مشکل کلیه شما شده است.

منبع: www.mayoclinic.org