مشکلات گوارشی می‌توانند به دلایل مختلفی ایجاد شوند و شامل طیف وسیعی از علائم و اختلالات هستند. که در ادامه به برخی از مشکلات شایع گوارشی و علل، علائم و راه‌های مدیریت آن‌ها اشاره می‌کنیم.
سوزش معده یا ریفلاکس اسید (Gastroesophageal Reflux Disease - GERD) یکی از مشکلات شایع گوارشی است که می‌تواند باعث ناراحتی و اختلال در کیفیت زندگی شود.سوزش معده معمولاً به دلیل بازگشت اسید معده به مری ایجاد می‌شود. این وضعیت می‌تواند به دلایل زیر رخ دهد:
-
ضعف در اسفنکتر تحتانی مری: این عضله باید بسته بماند تا از بازگشت اسید به مری جلوگیری کند. اگر این عضله ضعیف باشد، اسید می‌تواند به سمت بالا برود.
-
چاقی: اضافه وزن می‌تواند فشار بیشتری به معده وارد کند و باعث بازگشت اسید شود.
-
بارداری: تغییرات هورمونی و فشار ناشی از رشد جنین می‌تواند باعث سوزش معده شود.
-
رژیم غذایی: مصرف غذاهای چرب، تند، شکلات، قهوه، الکل و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند علائم را تشدید کند.
-
سیگار کشیدن: سیگار می‌تواند تولید اسید معده را افزایش دهد و عملکرد اسفنکتر را مختل کند.
-
استرس: استرس می‌تواند باعث افزایش تولید اسید معده شود.
علائم سوزش معده
علائم سوزش معده ممکن است شامل موارد زیر باشد:
-
سوزش یا درد در قفسه سینه (معمولاً پس از خوردن غذا)
-
طعم تلخ یا ترش در دهان
-
مشکل در بلع
-
سرفه مزمن یا خس خس سینه
-
تشخیص سوزش معده
برای تشخیص سوزش معده، پزشک ممکن است:
-
تاریخچه پزشکی: سوالاتی درباره علائم و عادات غذایی شما بپرسد.
-
معاینه فیزیکی: معاینه شکم و قفسه سینه.
-
آزمایشات: در برخی موارد ممکن است نیاز به آندوسکوپی، مانومتری مری یا تست‌های دیگر باشد.
درمان سوزش معده می‌تواند شامل تغییرات در سبک زندگی، درمان‌های دارویی و در موارد شدید، جراحی باشد.
تغییرات در سبک زندگی
رژیم غذایی: اجتناب از غذاهای محرک و مصرف وعده‌های کوچک‌تر.
کاهش وزن: اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.
پرهیز از سیگار و الکل: ترک سیگار و کاهش مصرف الکل.
بلند کردن سر در هنگام خواب: استفاده از بالشت‌های بلندتر برای خواب می‌تواند به جلوگیری از بازگشت اسید کمک کند.
درمان‌های دارویی
درمان‌های جراحی
در موارد شدید که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند، ممکن است نیاز به جراحی باشد. یکی از روش‌های رایج، نیکولاس (Nissen fundoplication) است که در آن قسمت بالایی معده به دور مری پیچیده می‌شود تا از بازگشت اسید جلوگیری کند.
نفخ و گاز
علل: مصرف غذاهای نفاخ مانند لوبیا، کلم، و نوشیدنی‌های گازدار.
علائم: احساس پر بودن، درد یا ناراحتی در شکم.
مدیریت: شناسایی و اجتناب از غذاهای محرک، مصرف پروبیوتیک‌ها و نوشیدن آب کافی.
یبوست
علل: کمبود فیبر در رژیم غذایی، عدم تحرک، و برخی داروها.
علائم: دشواری در دفع، احساس عدم تخلیه کامل.
مدیریت: افزایش مصرف فیبر، نوشیدن آب کافی، و فعالیت بدنی منظم.
اسهال
علل: عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی، عدم تحمل لاکتوز، و مصرف غذاهای فاسد.
علائم: حرکات روده‌ای مکرر و آبکی.
مدیریت: حفظ هیدراتاسیون، مصرف غذاهای سبک و در صورت لزوم استفاده از داروهای ضد اسهال.
سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)
علل: علت دقیق مشخص نیست، اما استرس و رژیم غذایی نقش دارند.
علائم: درد شکم، نفخ، یبوست یا اسهال متناوب.
مدیریت: تغییرات رژیم غذایی، مدیریت استرس، و در برخی موارد داروها.
بیماری‌های التهابی روده (IBD)
علل: شامل بیماری کرون و کولیت اولسراتیو که علت دقیق آن‌ها ناشناخته است.
علائم: درد شکم، اسهال خونی، کاهش وزن.
مدیریت: درمان‌های دارویی، تغییرات رژیم غذایی، و در موارد شدید، جراحی.
نکات کلی برای بهبود سلامت گوارشی:
رژیم غذایی متعادل: مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های کم‌چرب.
نوشیدن آب کافی: هیدراتاسیون مناسب به عملکرد گوارشی کمک می‌کند.
فعالیت بدنی منظم: ورزش منظم می‌تواند به بهبود حرکات روده کمک کند.
مدیریت استرس
اگر مشکلات گوارشی شما ادامه‌دار یا شدید هستند، بهتر است با پزشک متخصص داخلی ویزیت شوید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب دریافت کنید.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.