تندینایتیس اکیلیس آسیب دیدگی ناشی از کاربرد بیش از حد تاندون آشیل است، مجموعه‌ای از بافت که عضلات ماهیچه پشت ساق پا را به استخوان پاشنه پا متصل می‌کند.تاندون آشیل بیشترین شیوع را در بین دوندگان دارد که به شکل ناگهانی شدت یا مدت دویدن خود را افزایش می‌دهند.
اغلب موارد تاندینیت آشیل را می‌توان با مراقبت‌های نسبتاً ساده در محیط خانه و تحت نظارت پزشک درمان کرد. راهکارهای مراقبت شخصی به طور معمول نیاز به پیشگری از دوره‌های برگشت مشکل دارد. موارد شدیدتر تاندینیت آشیل می‌توانند به پارگی تاندون منجر شوند که نیاز به ترمیم جراحی دارد.صدمه تاندون آشیل ممکن است برای هرکسی اتفاق بیفتد، چه شخص ورزشکار باشد یا فقط کسی باشد که صرفاً حرکات مربوط به زندگی روزمره را انجام می‌دهد.
تاندون آشیل بزرگ‌ترین تاندون بدن است. این تاندون از استخوان‌های پاشنه پا تا عضلات ماهیچه ساق پا امتداد دارد. شما می‌توانید آن را احساس کنید: یک نوار جهنده بافت در پشت مچ پا و روی پاشنه پا. این تاندون به ما امکان می‌دهد انگشت شست پا را روی زمین قرار دهیم و روی پنجه پا بایستیم.آسیب‌دیدگی این تاندون مشکل شایعی است. این آسیب ممکن است خفیف یا متوسط بوده و به صورت درد سوزان یا خشکی در آن قسمت پا احساس شود. اگر درد مورد اشاره شدید باشد، تاندون آشیل دچار پارگی کلی یا ناحیه‌ای شده است.تاندینیت آشیل نوع دیگری از صدمات است که در آن برخی قسمت‌های تاندون ملتهب می‌شود. این اختلال دو نوع اصلی دارد که بر قسمت‌های مختلفی از تاندون تأثیر می‌گذارند:
• تاندینیت آشیل غیر درون‌رو:الیاف وسط تاندون پاره شده، ورم می‌کنند یا ضخیم می‌شوند
• تاندینیت آشیل درون‌رو:این نوع بر قسمت تحتانی پاشنه پا که در آن تاندون ورود می‌کند یا به داخل استخوان پاشنه پا می‌رود، آسیب می‌زند. نوع مزبور میتواند باعث ایجاد خار استخوانی شود.
نشانه درد تاندون آشیل
آشکارترین نشانه درد روی پاشنه پا به ویژه در زمانی است که مچ پا در حالت کششی قرار می‌گیرد یا شخص روی انگشتان پا می‌ایستد. این وضعیت ممکن است خفیف باشد و با گذشت زمان بهتر یا بدتر شود. اگر تاندون مزبور پاره گردد درد حالت مداوم و شدید پیدا خواهد کرد. ناحیه مورد اشاره نیز ممکن است حساس، متورم و خشک احساس شود.
اگر تاندون آشیل پاره شود شخص صدای این اتفاق را خواهد شنید. وی همچنین با کبودی و ورم مواجه خواهد شد. شخص همچنین ممکن است در انگشت شست پا و جلو بردن انگشت شست پا در هنگام قدم برداشتن دچار مشکل شود.
علل آسیب تاندون آشیل
صدمات تاندون آشیل در افرادی مثل موارد نام برده در زیر که کارهای نیازمند شتاب‌گیری سریع، کاهش سریع سرعت یا حرکت روی محور پاشنه پا انجام می‌دهند متداول است:
• دویدن
• ژیمناستیک
• رقص
• فوتبال
• بیسبال
• سافتبال
• بسکتبال
• تنیس
• والیبال
این صدمات گرایشی به ایجاد در زمانی نشان می‌دهند که شخص پیش از توقف کامل روی زمین ناگهان شروع به حرکت کرده و پا را بلند می‌کند. برای مثال، یک دونده ممکن است در زمان آغاز مسابقه وقتی پایش از محل تخته استارت جدا می‌شود دچار این اختلال گردد. عمل ناگهانی مزبور ممکن است بسیار ورای توان جابجا کردن تاندون آشیل باشد. مردان در سنین بالای 30 به ویژه در مورد صدمات تاندون آشیل آسیب‌پذیر هستند.
شخص در عین حال ممکن است بر اثر اعمال فشار مکرر و مداوم با فعالیت‌های پرفشار بر تاندون آشیل به این تاندون آسیب برساند.
ریسک فاکتورهای صدمه تاندون آشیل
• پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند که می‌توانند به تاندون مورد بحث فشار وارد کنند.
• صاف بودن کف پا که طاق فروریخته نیز نامیده می‌شود. این بدان معنی است که وقتی شخص یک قدم برمی‌دارد فشار ایجاد شده باعث می‌شود تا قوس کف پا کلاپس کند و باعث کشیدگی عضلات و تاندون‌ها گردد.
• عضلات ساق پا یا تاندون‌ها بیش از حد سفت باشند.
• شخص دچار زوائد استخوانی باشد.
• شخص بیش از حد ورزش کند یا فعالیت شدید انجام دهد.
• شخص نوع تازه‌ای از ورزش را آغاز کند.
• شخص کفش‌های نامناسب برای پاهای خود بپوشد یا به نوعی از فعالیت فیزیکی بپردازد که برای وی مناسب نیست.
• شخص در سطوح ناهموار ورزش کند.
• شخص از داروهای موسوم به گلوکوکورتیکوئیدها یا آنتی‌بیوتیک‌های موسوم به فلوروکینولون‌ها استفاده کند.
تشخیص صدمه تاندون آشیل
پزشکان گاهی اوقات صدمه تاندون آشیل را با پیچ خوردگی مچ پا اشتباه می‌گیرند. برای تشخیص درست دکتر کار را با معاینه فیزیکی شروع می‌کند. پزشک ممکن است از شخص بخواهد که راه برود یا بدود تا بتواند شناختی از مسائل منجر به آسیب پیدا کند.
در عین حال این امکان وجود دارد که پزشک تست فشردن ماهیچه ساق پا را انجام دهد. پزشک به ملایمت عضله مزبور را در پای سالم فشار می‌دهد. این کار باعث به جلو راندن تاندون و حرکت پا می‌شود. در مرحله بعد پزشک همین کار را روی پای آسیب دیده امتحان می‌کند. اگر تاندون آشیل شخص پاره شده باشد پای وی حرکت نخواهد کرد زیرا عضله ماهیچه ساق پا به پاشنه پا متصل نمی‌شود.
پزشک ممکن است دامنه حرکتی شخص را تست کند تا ببیند که آیا وی میتواند مچ پای خود را به شکل مناسب حرکت دهد. پزشک همچنین ممکن است تست‌های تصویربرداری مثل اشعه X یا MRI انجام دهد. این تست‌ها می‌توانند نوع صدمه مبتلابه تاندون را نشان دهند و به تصمیم‌گیری در مورد بهترین گزینه درمانی کمک کنند.
درمان صدمه تاندون آشیل
موارد خفیف تا متوسط صدمات تاندون آشیل باید خود به خود برطرف شوند. برای سرعت بخشیدن به روند درمان شما می‌توانید:
• به پای خود استراحت دهید: از تحمیل وزن بر پا در حد امکان خودداری کنید. ممکن است در این مورد به عصا نیاز داشته باشید.
• از سرمادرمانی استفاده کنید: یخ پیچیده در لفاف پارچه‌ای را در صورت نیاز هر بار به مدت 20 دقیقه روی محل آسیب دیده بگذارید.
• پای خود را کمپرس کنید: از بانداژ منعطف در اطراف قسمت پایین ساق و مچ پا استفاده کنید تا ورم فروکش کند.
• پای خود را در ارتفاع قرار دهید: در زمان نشستن یا دراز کشیدن یک متکا یا بالش زیر پای خود قرار دهید.
• از داروهای دردکش ضد التهابی استفاده کنید: داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی مثل ایبوپروفن و ناپروکسن می‌توانند در مورد درد و ورم کمک کنند. برای پیشگیری از عوارض جانبی دستورالعمل مصرف داروها را به دقت دنبال کنید. این داروها را با معده پر مصرف کنید. در صورت ابتلاء به هر گونه آلرژی یا مصرف داروهای دیگر موضوع را با پزشک خود مشورت کنید. اگر بیش از 7 تا 10 روز نیاز به مصرف دارو داشتید با پزشک خود مشورت نمایید.
• از بلند کننده پاشنه استفاده کنید: پزشک ممکن است استفاده از یک کفی برای قسمت پاشنه پا را در زمان ریکاوری توصیه کند. این وسیله تاندون آشیل را در برابر کشیدگی بیشتر محافظت خواهد کرد.
• حرکات کششی و تمرینات قدرتی انجام دهید: حرکات کششی و تمرینات قدرتی را بر مبنای توصیه دکتر، فیزیوتراپیست یا دیگر متخصصان خدمات پزشکی انجام دهید.
ریکاوری صدمه تاندون آشیل
ریکاوری در این بیماری ممکن است ماه‌ها طول بکشد، اما به میزان جدی بودن صدمه ایجاد شده بستگی دارد. اختلالات مختلف با سرعت‌های متفاوتی بهبود می‌یابند.شخص میتواند در زمان التیام بیماری کماکان فعالیت کند. در این باره باید با پزشک مشورت شود. اما عجله نباید کرد. شخص نباید فعالیت فیزیکی در سطح گذشته را از سر گیرد تا زمانی که:
• پای آسیب دیده برای حرکت و فعالیت به اندازه پای آسیب دیده از سهولت و آزادی عمل برخوردار باشد.
• ساق پای آسیب دیده قدرتی معادل پای دیگر به دست بیاورد.
• در زمان راه رفتن، دویدن، چرخیدن یا پریدن شخص در پای خود هیچ گونه دردی نداشته باشد.
اگر کسی فعالیت شدید را پیش از التیام کامل صدمه تاندون آشیل از سر گیرد، ممکن است دوباره آسیب ببیند، و درد ناشی از این وضعیت ممکن است به مشکلی طولانی مدت تبدیل شود. در صورت جایگزین کردن ورزش‌های پرفشار با انواع کم‌فشار شخص ممکن است بتواند از برخی مشکلات اجتناب کند. ورزش‌هایی مثل شنا یا دوچرخه‌سواری فشار کمتری بر تاندون وارد می‌کنند.
پیشگیری از صدمه تاندون آشیل
• دویدن در مسیرهای سربالایی را متوقف کنید
• کفش مناسب بپوشید.
• از انجام ورزش‌های منجر به احساس سفتی در پشت ماهیچه ساق پا یا پاشنه پا خودداری کنید.
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
اگر کسی دچار درد مداوم در نواحی اطراف تاندون آشیل باشد باید به پزشک مراجعه کند. در صورتی که درد شدید یا ناتوان کننده باشد باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد. در این وضعیت ممکن است فرد دچار پارگی تاندون آشیل شده باشد.
درمان تاندینیت آشیل
تاندینیت به طور معمول به مقیاس‌های خودمراقبتی خوب جواب می‌دهد. اما اگر علایم مبتلابه فرد شدید یا مداوم باشند، دکتر ممکن است گزینه‌های درمانی دیگری را در دستور کار قرار دهد.
دارودرمانی
اگر کاربرد داروهای ضد درد غیر نسخه‌ای مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن به قدر کافی کارآیی نداشته باشد، پزشک ممکن است داروهای ضد درد قوی‌تری را برای کاهش التهاب و تسکین درد تجویز کند.
فیزیوتراپیست ممکن است گزینه‌های درمانی زیر را مورد استفاده قرار دهد:
• ورزش: تراپیست‌ها اغلب اوقات حرکات کششی و قدرتی خاصی را برای تقویت روند التیام و قوی شدن تاندون آشیل و ساختارهای تقویت کننده آن تجویز می‌کنند.
• دستگاه‌های ارتوپدی: کفش‌های مخصوصی در دسترسند که می‌توانند کشیدگی تاندون را تخفیف داده و زمینه مناسبی برای التیام تاندون آشیل ایجاد کنند.
عمل جراحی
اگر پس از چند ماه درمان محافظه کارانه بهبود در وضعیت تاندون ایجاد نشود یا اگر تاندون دچار پارگی شده باشد آنگاه پزشک عمل جراحی را برای ترمیم تاندون آشیل در دستور کار قرار خواهد داد.
درمان خانگی
راهکارهای مداوای خانگی برای تاندون آشیل شامل چهار مرحله است:
• استراحت
فرد نیاز به اجتناب از ورزش برای چندین روز یا پرداختن به ورزش‌هایی مثل شنا دارد که فشاری را بر تاندون آشیل تحمیل نمی‌کنند. در موارد شدید فرد نیاز به آن دارد که کفش راهپیمایی پوشیده و از عصا استفاده کند.
• سرما درمانی
برای کاهش درد فرد میتواند یخ را به مدت 15 دقیقه پس از ورزش یا در صورت احساس درد روی تاندون آسیب دیده قرار دهد.
• کمپرس
پیچیدن پا یا استفاده از بانداژ انعطاف پذیر میتواند به کاهش ورم و کاهش دامنه حرکتی تاندون کمک کند.
• قرار دادن پا در بلندی
قرار دادن پای دچار ناراحتی در ارتفاعی بالاتر از سطح قرار گرفتن قلب به کاهش ورم کمک می‌کند. مردم باید شب‌ها در حالتی بخوابند که پای آسیب دیده در سطحی بالاتر از بدن قرار گیرد.