خونریزی گوش میتواند برای هر شخصی یک علامت بسیار هشدار دهنده باشد. عوامل متعددی میتوانند باعث ایجاد خونریزی گوش شوند، که برخی از آنها موارد اورژانسی محسوب میشوند. مگر در مواردی که فرد مطمئن است که دچار یک بریدگی سطحی شده است، بروز خونریزی در گوش دلیلی موجه برای مراجعه به پزشک محسوب میشود.
گوش دستگاه مسئول شنوایی و کمک به حفظ تعادل مناسب است. از نظر آناتومی گوش به سه بخش گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخلی تقسیم میشود.
گوش خارجی شامل پینا یا لالۀ گوش است که از بیرون قابل رویت است. کانال شنیداری خارجی گوش خارجی را به گوش میانی متصل میکند.
پردۀ گوش یا پردۀ صماخ گوش خارجی را از گوش میانی جدا میکند. گوش میانی که به نام حفرۀ تیمپانیک نیز شناخته میشود از سه استخوان متصل به نام اسیکلها تشکیل شده است و نیز کانالی در ناحیۀ پشت بینی که به نام شیپور استاش (اوستاش) شناخته میشود.
اسیکلها امواج صدا را به گوش داخلی انتقال میدهند. شیپور استاش که دارای جدار مخاطی است فشار گوش میانی را تنظیم میکند به نحوی که صدا بتواند به طور کامل انتقال یابد.
گوش داخلی دارای سه بخش متمایز است. دو مورد از این سه بخش، وستیبوب و کانالهای نیمدایرهای به حفظ تعادل کمک میکنند. بخش سوم حلزون گوش است که دارای پایانههای عصبی است که میتوانند به شنوایی کمک کنند.
هر یک از موارد فهرست زیر میتواند به خونریزی گوش منجر شود:
• آسیبدیدگیهای سطحی پوست
• ضربه به سر یا آسیب دیدن سر
• عفونت گوش
• پارگی پرده گوش
• باروتروما یا تغییرات فشار در هنگام سفر با هواپیما، غواصی یا غوطهور شدن در عمق آب
• سرطان گوش
• وجود شیئی در کانال گوش
خونریزی در گوش خارجی معمولاً بر اثر بروز یک جراحت سطحی در پوست ایجاد میشود. خونریزی در نواحی عمیقتر گوش بر اثر اختلالات دیگری ایجاد میگردد.
تروماهای کوچک وارد شده بر پوست مثل بریدگی یا زخم میتوانند سبب بروز خونریزی در گوش خارجی شوند.
در این مورد احتمالاً علامت دیگری مگر درد جزئی در ناحیۀ بروز آسیب ایجاد نمیشود.
جراحت پوست در عین حال ممکن است در صورت استفادۀ فرد از اشیاء برای خارج کردن موم گوش ایجاد شود. سوراخ کردن گوش با استفاده از روشهای تحریک کننده یا وسایل عفونی نیز میتواند سبب خونریزی شود.
اشیاء درون گوش
وجود یک شیء در گوش معمولاً برای بزرگسالان بیش از کودکان ملموس است. این موضوع ناشایعی نیست که کودکان خردسال برخی اشیاء مثل آب نبات و اسباب بازی و غیره را داخل گوش خود کنند و در عین حال شکایتی هم نشان ندهند.
وجود اشیاء در گوش، شامل حشرات کوچک، میتواند باعث بروز خونریزی، عفونت یا ناراحتی شود. به طور معمول، درد گوش پس از خارج کردن شیء داخل گوش برطرف میشود.
ضربات وارد شده به سر
جراحات شدید یا ضربات شدید وارد شده به سر میتوانند باعث بروز خونریزی گوش شوند. این نوع آسیبدیدگیها اغلب بر اثر تصادف، سقوط از ارتفاع یا برخوردهای ورزشی رخ میدهند.
در مواردی که خونریزی از گوش با آسیب دیدن سر همراه باشد فرد ممکن است دچار ضربه به سر شده باشد.
علایم ضربه به سر میتواند شامل موارد زیر باشد:
• سردرد
• بروز حالت زنگ زدن گوش یا طنین صدا در گوش
• سرگیجه
• تهوع و استفراغ
• گیجی
• فقدان موقت حالت خودآگاهی
• حالت ظاهری گنگ و خیره
• فراموشی
• خستگی مفرط
• تحریکپذیری
• حالت خوابآلودگی
خونریزی گوش پس از وارد شدن ضربه به سر میتواند نتیجۀ خونریزی مغزی یا جراحت شدید دیگری باشد، بنابراین برخورداری از مراقبت پزشکی فوری در این مورد مورد نیاز است.
عفونت گوش
عفونتهای گوش در میان کودکان بیش از بزرگسالان شایع است، اما این عفونتها میتوانند در هر سنی مردم را مبتلا کنند.
عفونتهای مزبور ممکن است در هر بخشی از گوش بروز نمایند. عفونتهای ایجاد شده در گوش خارجی و گوش میانی میتوانند در کنار خونریزی علایم زیر را نیز ایجاد کنند:
• تب
• سردرد
• حالت سرخی
• ترشح از گوش
• ورم
• درد گوش
• تغییرات شنوایی
• درد گردن
پارگی پردۀ گوش
امکان پارگی پردۀ گوش وجود دارد. این امکان نیز هست که مردم دچار پارگی این پرده شوند بیآنکه از آن آگاه باشند، اما این پارگی در عین حال ممکن است درد ایجاد کند. عفونت و صدمات علل شایع در این مورد محسوب میشوند.
دیگر علایم پارگی پردۀ گوش عبارتند از:
• درد گوش
• زنگ زدن گوش
• ترشح از گوش
• احساس حالت پربودگی گوش
• احساس حالت دوار که به نام ورتیگو شناخته میشود
• کاهش شنوایی یا تغییرات شنوایی
باروتروما
حس گرفتگی گوش در هنگام تغییر ارتفاع رویداد شایعی است. باروتروما نوعی آسیبدیدگی جدیتر گوش بر اثر تغییرات سریع فشار و ارتفاع در نتیجۀ فعالیتهایی مثل پرواز با هواپیما یا غواصی است.
در کنار خونریزی گوش، علایم باروتروما میتواند شامل موارد زیر باشد:
• درد گوش
• فشار گوش
• کاهش شنوایی
• سرگیجه
• زنگ زدن گوش
علایم باروتروما تقریباً بلافاصله پس از تغییر سریع ارتفاع یا فشار ایجاد میشوند.
سرطان گوش
سرطان گوش بیماری نادری است و میتواند در هر بخش گوش بروز کند. اکثر موارد سرطان گوش ناشی از سرطان پوست در بخش خارجی گوش است. در حدود 5 درصد تمامی موارد سرطان پوست در گوش بروز میکنند.
به هر جهت، مردم دچار عفونتهای مزمن یا برگشت کنندۀ گوش در طول بیش از 10 سال در ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان در گوش میانی یا داخلی قرار دارند. اگر کسی دچار سرطان در گوش میانی یا داخلی باشد امکان ابتلا به علایم زیر در وی وجود دارد:
• از دست دادن شنوایی
• درد گوش
• ورم گرههای لنفی
• فلج ناحیهای صورت
• زنگ زدن گوشها یا طنین صدا در آنها
• سردرد
چه هنگامی به پزشک مراجعه کنیم
دکتر باید تمامی موارد منجر به خونریری درون گوش را برای رسیدن به درمان مناسب مورد ارزیابی قرار دهد.
اگر فردی دچار خونریزی گوش بر اثر ضربه به سر، جراحت سر یا برخوردهای ورزشی شده باشد، باید بلافاصله مورد مراقبت پزشکی قرار گیرد. چنین افرادی با خطر خونریزی مغزی، دیگر جراحات جدی گوش، و ضربه به سر مواجه هستند.
در مواردی نیز که خونریزی گوش ناشی از عفونت گوش خارجی یا جراحات کوچک باشد، کماکان فرد نیازمند مراجعه به پزشک برای برخورداری از درمان مناسب خواهد بود.
خونریزی گوش که بر اثر ورود اشیاء خارجی یا بریدگی سطحی ایجاد شده باشد نیاز به درمان پرشکی ندارد.
به هر حال اگر فردی دارای شیئی درون گوش باشد که به آسانی قابل رویت نیست، وی باید برای خارج کردن ایمن آن از درون گوش به پزشک مراجعه کند.
علایم عفونت مثل درد، سرخی، ورم، ترشح یا تب نیز لزوم مراجعه به پزشک را مطرح میکنند.
تشخیص و درمان خونریزی گوش
دکتر خونریزی گوش را بر مبنای معاینۀ بصری و علایم همراه خونریزی تشخیص میدهد.
در عین حال امکان درخواست انجام تستهای تصویربرداری برای تأیید وجود جراحت یا ناهنجاری در گوش وجود دارد.
درمان خونریزی گوش به علت ایجاد آن بستگی دارد. درمانهای معمول شامل موارد زیر است:
• تجویز آنتیبیوتیک برای عفونتها
• محافظت از گوش در برابر آب و مواد زائد
• داروهای ضد التهابی و ضد درد
• کمپرس گرم
• بررسی بیمارستانی برای درمان ضربه به سر و جراحات سر
اگر فردی دچار بریدگی یا جراحت مسبب خونریزی در گوش خارجی باشد، وی باید ناحیۀ آسیب دیده را تمیز نگه دارد و تا زمان التیام از برداشتن اثرات جراحت خودداری کند.
در برخی موارد آسیبدیدگی شدید، درمانهای بیشتری شامل جراحی و بستری کردن فرد در بیمارستان مورد نیاز است.
عوارض خونریزی گوش
اگر علت زیربنایی بروز خونریزی گوش موضوع کوچکی باشد و درمان به شکل کامل انجام شود، خونریزی گوش با عوارض پایدار مواجه نخواهد بود. به هر جهت، برخی عفونتها یا جراحات جدی گوش ممکن است پیامدهای درازمدت داشته باشند.
عوارض شامل موارد زیر است:
• کاهش شنوایی به صورت ادامهدار
• بروز تغییرات در پردازش کلامی
• طنین صدای دایمی در گوش یا زنگ زدن گوش
• انواع سردرد
• مشکلات تعادل
• دوار سر درازمدت
• بروز سوراخ دایمی در پردۀ گوش
در کل، در اغلب موارد خونریزی گوش بدون پیامدهای درازمدت بهبود میکند مشروط به اینکه فرد از درمان به موقع و درست برخوردار شود.
در موارد عفونتها یا جراحات شدید، فرد ممکن است دچار کاهش شنوایی یا فقدان آن و مشکلات مربوط به حفظ تعادل بدن شود.
خونریزی از بریدگیهای سطحی یا ناشی از جراحات کوچک در گوش خارجی نیازی به مراقبت پزشکی تخصصی ندارد. به هر جهت، در مورد هر خونریزی در کانال گوش بهتر آن است که تشخیص و درمان توسط پزشک انجام شود.