ورم لوزه مشکلی که تقریبا همه ما با آن روبه‌رو شده‌ایم. ورم لوزه بیماری مرتبط با غدد لنفاوی دهان است که به صورت دو بافت صورتی رنگ در کنار زبان کوچک قرار دارند. متأسفانه ورم لوزه یکی از بیماری هایی است که سالانه میلیون ها نفر دچار آن می شوند. این بیماری چندان عذاب آور و آزار دهنده نیست و به ندرت مشکلات جدی جسمی برای فرد مبتلا به وجود خواهد آورد. به طور عادی ورم لوزه با گذشت یک دوره هفت تا ده روزه کاملاً از بین رفته و بهبود می یابد.
لوزه ها در اصل 2 غده لنفاوی هستند که در بخش انتهایی گلو در کناره های گلو قرار گرفته اند. این غده ها بدون کاربرد نبوده و نقش دفاعی دارند. یکی از کاربرد های اصلی لوزه ها مبارزه با ورود عفونت ها و بیماری ها به داخل بدن است. هر زمان که لوزه ها عفونی شوند، شما دچار بیماری ورم لوزه که در انگلیسی به آن tonsillitis می گویند، خواهید شد.
این بیماری منحصراً برای سن خاصی نبوده و در هر سن و سالی ممکن است اتفاق بیفتد ولی این عارضه بیشتر در کودکان رایج است. علائم اولیه این بیماری شامل گلو درد، ورم لوزه ها و تب است. متأسفانه این بیماری مسری بوده و می تواند به خاطر ورود ویروس ها و باکتری هایی مثل استرپتوکوک (باکتری بی هوازی) اتفاق بیفتد که پس از ورود این باکتری به بدن، فرد دچار گلودرد استرپتوکوکی شده و دهان و لوزه ها نیز تحت تأثیر این گلودرد قرار خواهند گرفت.
تشخیص این نوع بیماری اصلاً کار دشواری نبوده و معمولاً علائم بعد از گذشت 7 تا 10 روز از بین خواهند رفت.
علت ورم لوزه
لوزهها اولین خط دفاعی بدن ما را در برابر عوامل عفونی دهانی تشکیل می‌دهند. آنها در تولید گلبول‌های سفید و تجهیز سایر سلول‌های ایمنی بدن نقش دارند. لوزهها هنگام ورود عوامل عفونی ویروسی یا باکتریایی به دهان، به مبارزه و سرکوب آنها می‌پردازند؛ اما همین لوزهها از صدمه در مقابل برخی مهاجمان مصون نیستند.
هم ویروس‌ها و هم باکتری‌ها می‌توانند در ایجاد ورم لوزه مؤثر و خطرناک واقع شوند. بر اساس گزارش آکادمی پزشکان خانواده ایالات متحده امریکا، از کل تعداد موارد ورم لوزه مراجعه‌کننده به مراکز درمانی حدود 30 درصد آنها در اثر آلودگی‌های باکتریایی به وجود آمده‌اند.
در واقع ویروس‌ها شایع‌ترین عامل ایجاد تورم لوزوی هستند. ویروس اپشتین بار که معمولاً برای ایجاد بیماری مونونوکلئوز شناخته می‌شود، از جمله ویروس‌هایی است که می‌تواند در ورم لوزهها مؤثر عمل کند.
علائم التهاب لوزه
سه نوع التهاب لوزه وجود دارد: حاد، مزمن و عودکننده
علائم احتمالی التهاب لوزه شامل موارد زیر است:
-
گلودرد شدید
-
مشکل یا درد در هنگام بلع
-
صدای خراشیده
-
بوی بد دهان
-
تب
-
لرز
-
گوش‌درد
-
دل‌درد
-
سردرد
-
سفتی گردن
-
حساس بودن فک و گردن به سبب ورم گره‌های لنفی
-
لوزه‌های قرمز و متورم
-
لکه‌های زرد یا سفید روی لوزهها
التهاب حاد لوزه
التهاب لوزه در کودکان بسیار رایج است. در واقع، تقریبا تمام کودکان حداقل یک بار، به التهاب لوزه مبتلا می‌شوند.
اگر علائم حدود ده روز یا کمتر طول بکشد، التهاب لوزه، حاد در نظر گرفته می‌شود. اگر علائم بیشتر طول بکشد یا اگر التهاب لوزه چندین بار در طول سال بازگردد، ممکن است التهاب لوزه، مزمن یا عودکننده باشد.
التهاب حاد لوزه می‌تواند با درمان‌های خانگی بهبود یابد، اما در برخی موارد ممکن است درمان‌های دیگری مانند آنتی‌بیوتیک‌ها لازم باشد.
التهاب مزمن لوزه
علائم التهاب مزمن لوزه بیشتر از التهاب حاد طول می‌کشد. شما ممکن است علائم زیر را به صورت طولانی‌مدت تجربه کنید:
-
گلودرد
-
بوی بد دهان (هالیتوز)
-
حساس شدن گره‌های لنفی گردن
التهاب مزمن لوزه ممکن است باعث سنگ لوزه نیز شود. سنگ لوزه موادی مانند سلول‌های مرده، بزاق و غذاست که درون شکاف‌های لوزهها تجمع می‌یابند. در نهایت، این مواد سخت شده و به سنگ‌های کوچک تبدیل می‌شوند. این سنگ‌ها ممکن است خودشان شل شوند، یا توسط پزشک برداشته شوند.
متخصص گوش، حلق و بینی ممکن است در صورت التهاب مزمن لوزه، به شما جراحی برداشت لوزه را پیشنهاد کند.
التهاب لوزه مکرر
همانند التهاب لوزه‌های مزمن، درمانی استاندارد برای لوزه‌های مکرر، عمل لوزه است. التهاب لوزه مکرر اغلب به این صورت تعریف می‌شود:
-
گلودرد یا التهاب لوزه حداقل 5 تا 7 بار در طی 1 سال
-
حداقل 5 بار در هر 2 سال گذشته رخ داده است
-
در هر 3 سال گذشته حداقل 3 بار اتفاق می‌افتد
مراجعه به پزشک
در موارد بسیار نادری، ورم لوزه باعث سختی تنفس و التهاب جدی می‌شود. اگر چنین چیزی رخ بدهد، مراجعه با پزشک ضروری و واجب نیست. هر کس با مشاهده علائم زیر در خود باید سریعا نزد پزشک برود:
-
تب بالای ۳۹سانتی‌گراد؛
-
سفت شدن عضلات گردن؛
-
ضعف عضلات؛
-
گلودردی که بیش از دو روز طول بکشد.
تشخیص ورم لوزه
تشخیص ورم در ناحیه لوزه با معاینه گلو و بررسی وجود چرک در آن شروع می‌شود. قسمت بیرون گلو و ناحیه گردن هم برای بررسی تورم غدد لنفاوی و وجود سرخی و ازردگی در این بخش معاینه می‌شوند. پزشکان نمونه‌ای از مخاط موجود در گلو را هم برای بررسی میکروبی یا ویروسی بودن عفونت برداشته و در آزمایشگاه تحلیل می‌کنند.
آزمایش خون برای شمارش برخی سلول‌های خونی خاص هم یکی دیگر از روش‌های تشخیص ورم لوزه است. این آزمایش در تکمیل بررسی نمونه مخاط انجام می‌شود. اگر بررسی مخاط در آزمایشگاه بی‌نتیجه باشد، نیاز به آزمایش خون است.
روش های درمان ورم لوزه
اگر مشکل لوزه در منزل حل نشود، نیاز به استفاده از درمان‌های دیگر به وجود خواهد آمد:
داروها
از داروهای مسکن مانند ایبوپروفن یا استامینوفن بدون نسخه برای کاهش اثرات آزاردهنده تورم لوزه استفاده می‌شود. در صورت میکروبی بودن عفونت لوزه، پزشک برای بیمار، آنتی بیوتیک تجویز می‌کند اما درمان عفونت‌های ویروسی از طریق آنتی‌بیوتیک انجام نمی‌شود. پنی‌سیلین، رایج‌ترین آنتی‌بیوتیک برای درمان مشکل لوزه است. برای اثربخشی داروها باید دوره مصرف و درمان کاملا طی شود. حتی اگر در طول درمان، علائم و نشانه‌ها از بین رفتند، همچنان لازم است مصرف دارو تا انتهای دوره ادامه پیدا کند. اگر دوره درمان به طور کامل سپری نشود، امکان التهاب کلیه یا تب روماتیسمی در بلندمدت به وجود می‌آید.
جراحی
در گذشته، جراحی روش رایجی برای درمان ورم لوزه بود، اما در حال حاضر فقط زمانی از این روش استفاده می‌شود که بیماری مزمن شود یا دوباره فرد دچار آن شود. برای مثال، اگر فردی در طول یک سال حدود هفت بار دچار تورم در این ناحیه شود یا در سه سال پشت سر هم در هر سال در سه دوره چنین چیزی را تجربه کند، احتمالا نیاز به جراحی وجود خواهد داشت.
هر چند لوزهها بعد از دوره بلوغ فعالیت کمتری دارند اما همچنان عضوی فعال در بدن هستند و پزشکان تا لازم نباشد، آنها را از بدن خارج نمی‌کنند. در صورت وجود شرایط زیر هم نیاز به برداشتن لوزه به وجود می‌آید:
-
وقفه تنفسی در خواب که تنفس در خواب را دشوار می‌کند؛
-
تنگی و سختی تنفس یا دشواری در بلع؛
-
آبسه یا تورم چرکی که درمان آن دشوار است؛
-
سلولیت‌های لوزوی یعنی زمانی که عفونت به نواحی دیگر بدن هم پخش می‌شود و پشت لوزهها چرک به وجود می‌آید.
در صورت نیاز به برداشتن لوزهها، روش‌های مختلفی برای جراحی وجود دارد. استفاده از لیزر، امواج رادیویی، سونوگرافی، سوزن جراحی حرارت‌دیده با انرژی الکتریکی و عمل لوزه در دمای پایین برای برداشتن لوزه در نظر گرفته می‌شود. جراحی معمولا آخرین راهکار برای درمان تورم لوزه است، زیرا به نظر می‌رسد، مضرات آن از مزایایش بیشتر است. هر چند ورم لوزه خوشایند نیست اما در بیشتر افراد بدون نیاز به درمان جدی رفع می‌شود.
عوارض ورم لوزه
افرادی که دچار بیماری ورم لوزه شدید می شوند ممکن است دچار وقفه تنفسی در خواب شوند. زیرا التهاب لوزه ها مسیر تنفسی را درگیر کرده و خواب بیمار را با اختلال رو به رو خواهد کرد. همچنین گاهی اوقات در صورت درمان نشدن عفونت، عفونت پخش شده و دیگر قسمت های بدن بیمار را نیز درگیر خواهد کرد.
پیشگیری ورم لوزه
این بیماری بسیار مسری بوده و تنها با دوری از افراد مبتلا به عفونت می توانید احتمال بروز این بیماری را کاهش دهید. سعی کنید به طور منظم دست هایتان را بشویید و پس از تماس با فرد مبتلا به گلو درد یا سرماخوردگی حتماً دست هایتان را ضد عفونی کنید. اگر خودتان نیز به این نوع بیماری دچار شدید تا حد ممکن از تماس با افراد دیگر خودداری کرده و تا زمان بهبودی فاصله خود را با دیگران حفظ کنید.
در سایت www.TeleVisit24.comتنها با وارد کردن نام و نام خانوادگى و شماره موبایل و ثبت نام در سامانه تله ویزیت ، بلافاصله و حداکثر طى مدت ٢٤ ساعت پاسخ خود را از بهترین پزشکان متخصص دریافت کنید.