تلوژن افلوویوم نوعی ریزش موقتی مو است که معمولاً پس از استرس، شوک، یا یک حادثه تروماتیک بروز میکند. تلوژن افلوویوم در قسمت فرق سر ظاهر میشود.
تلوژن افلوویوم با ریزش موی دایمی موسوم به آلوپسی اریهتا تفاوت دارد. در تلوژن افلوویوم ممکن است مقدار زیادی از موی سر ریزش کند اما این اختلال اغلب موقتی است و موی مزبور به طور معمول مجدداً رشد خواهد کرد.
شخص دچار تلوژن افلوویوم مزمن تلقی میشود اگر به شکل مکرر دورههای ریزش مو را به مدت بیش از 6 ماه تجربه کند. تلوژن افلوویوم معمولاً برگشت پذیر است.
شخص دچار تلوژن افلوویوم تمامی موی خود را از دست نمیدهد اگرچه ممکن است مو به شکل قابل توجهی کمپشت شود.
تلوژن افلوویوم نوعی ریزش مو است که با تنگ شدن یا افزایش ریزش مو مشخص میگردد. این نوع ریزش مو اغلب در زنان بروز میکند و معمولاً محرک آن اختلالی در چرخه مو است.
چرخه مو به طور معمول دارای سه فاز یا مرحله است:
1. مرحله آناژن یا رشد مو
2. مرحله کاتاژن یا انتقالی
. 3مرحله تلوژن یا استراحت مو
تلوژن افلوویوم با مرحله تلوژن مرتبط است. به طور معمول 5 تا 10 درصد موی هر کسی در هر بازه زمانی در مرحله تلوژن قرار دارد.
در شرایط ابتلاء به تلوژن افلوویوم مرحله آناژن کُند میشود، به این معنی که موهای کمتری وارد دو مرحله دیگر چرخه مو میشوند. در این اختلال، در حدود 30 درصد فولیکولهای مو وارد مرحله تلوژن میشوند، که این به معنی بروز ریزش مو است.
علایم
علامت اصلی تلوژن افلوویوم افزایش مقدار ریزش مو در شخص است.
شخص ممکن است متوجه شود که در موقع شستشو یا شانه زدن موها به مقداری بیش از میزان نرمال ریزش میکنند. در عین حال شخص ممکن است متوجه وجود موی بیشتری در محل تخلیه آب حمام یا روی بالش خواب خود شود.
علل
اختلالات چرخه مو ممکن است بر اثر برخی محرکها شامل موارد زیر بروز کنند:
• استرس شدید. دورههای طولانی استرس میتوانند به تلوژن افلوویوم منجر شود. ریزش مو به طور معمول به فاصله حدود 3 ماه پس از پشت سر گذاشتن یک واقعه استرسزا بروز میکند.
• فقر غذایی. مو برای رشد کردن نیاز به مواد مغذی کلیدی شامل پروتئین، آهن، ویتامینهای گروه B و زینک دارد. کمبود هر یک از این مواد غذایی ممکن است بر کیفیت و کمیت موها تأثیر منفی بگذارد.
• کاهش وزن ناگهانی. کاهش وزن یا محدودیت مزمن دریافت کالری، مثل مورد آنورکسیا نرووسا میتواند به ریزش مو منجر گردد.
• بارداری و زایمان. در طول بارداری موهای بیشتری به مدتی طولانی در مرحله رشد قرار دارند. تغییرات هورمونی که به فاصله 3 تا 6 ماه پس از زایمان بروز میکنند میتوانند به ریزش مو منجر شوند. این وضعیت زیر عنوان تلوژن افلوویوم پسازایمان شناخته میشود.
• یائسگی. تغییرات یائسگی بروز یافته در طول دوره یائسگی نیز میتوانند باعث ایجاد تلوژن افلوویوم شوند.
• برخی داروها. بعضی داروها و مواد مخدر تفننی میتوانند باعث ریزش مو شوند.
• مشکلات زیربنایی سلامت. این مشکلات میتواند شامل بیماری خودایمنی، اختلالات تأثیرگذار بر غده تیروئید و آلوپسی اریهتا باشد.
• عمل جراحی. بسته به نوع عمل انجام شده، مدت زمان بستری بودن در بیمارستان، داروهای مورد استفاده و وضعیت کلی سلامت شخص، امکان ریزش مو وجود دارد.
• سمیت فلزات. تماس با مواد سمی موجود در فلزات میتواند به ریزش مو منجر شود.
درمان
درمان تلوژن افلوویوم به نوع محرک مسبب ریزش مو بستگی دارد. وقتی محرک مزبور شناخته و هدف قرار داده شود، چرخه مو باید به حالت نرمال برگردد و مو رشد مجدد خود را از سر بگیرد. گزینههای درمانی عبارتند از:
• هدف گرفتن کمبودهای غذایی در برنامه غذایی
• جایگزینی مو به روش غیر جراحی
• درمان جایگزینی هورمون برای زنان دچار یائسگی
• مشاوره برای کمک به مدیریت استرس یا اضطراب
شخص باید سعی نماید تا از مواد شیمیایی یا حرارت که میتوانند به مو آسیب بزنند اجتناب نماید. در عین حال مردم باید از حالت دهندههای مو که استفاده از آنها به حرارت نیاز دارد و رویکرد حرارتی مثل پیچیدن یا فر دایمی مو اجتناب کنند.
ملاحظات غذایی شامل موارد زیر است:
• پروتئین ایجادگر سنگ بنای ساختمان رشد مو است. مردم باید در رژیم غذایی خود مقدار کافی غذاهای غنی از پروتئین مثل گوشت قرمز، تخم مرغ، ماهی، لوبیا، غلات و آجیل مصرف کنند. آمینو اسید لیزین مشخصاً برای رشد مو اهمیت دارد.
• کمبود آهن ممکن است با تلوژن افلوویوم مرتبط باشد. ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی برای افزودن غذاهای غنی از آهن به رفع مشکل ریزش مو کمک میکند. غذاهای غنی از آهن شامل گوشت قرمز، کبد، سبزیجات دارای برگ سبز تیره، انواع لوبیا و عدس میشود.
• تا زمان بهبود وضعیت تغذیه میتوان استفاده از مکملهای غذایی را در دستور کار قرار داد.
مردم برای گرفتن اطلاعات تخصصی در این مورد میتوانند با یک درماتولوژیست (متخصص پوست) یا تریکولوژیست (متخصص موشناسی) مشورت کنند.
رشد مجدد مو
در مورد تلوژن افلوویوم این موضوع عمومیت دارد که پس از گذشت 3 تا 6 ماه از زمان برطرف شدن علت ریزش مو رشد مجدد آن شروع شود. برخی از اوقات، سرعت ریزش مو کاهش مییابد اما به طور کامل متوقف نمیشود. در اغلب موارد میزان ریزش مو بیش از 50 درصد نیست.
تشخیص تلوژن افلوویوم
در هنگام تشخیص تلوژن افلوویوم پزشک موهایی دچار ریزش را مورد بررسی قرار میدهد.
چند تست برای تشخیص تلوژن افلوویوم قابل استفادهاند:
• قُطر تار موی ریزش کرده میتواند نشانگر اختلال مورد بحث باشد، و به پزشک در تمایز قائل شدن بین تلوژن افلوویوم و آلوپسی کمک میکند.
• احتمال آن وجود دارد که برای بررسی میزان ریزش مو تست کشیدن مو انجام شود.
• احتمال استفاده از تست شستشو مطرح است که در آن تعداد تار موی ریزش کرده در هنگام شستشو شمارش میشود.
• برای مشخص کردن علت ریزش مو آزمایش خون میتواند مفید باشد. این آزمایش به از تشخیص خارج شدن مواردی چون کمبود آهن یا عدم کفایت تیروئید کمک میکند.
متخصصان پوست و مو میتوانند تلوژن افلوویوم را تشخیص دهند و برنامه درمانی برای آن ارائه کنند. آنان به دیگر نشانگرهای سلامت مو مثل نمای ظاهری جمجمه، هر گونه طاسی یا تنک شدن منتشر مو میپردازند.
دورنما
تلوژن افلوویوم یک علت شایع ریزش موقتی موی سر است. تلوژن افلوویوم با آغاز ناگهانی ریزش مو مشخص میگردد که معمولاً چند ماهی پس از واقعه محرک این بیماری خود را نشان میدهد.
تلوژن افلوویوم معمولاً در حدود 6 ماه ادامه مییابد، مگر در موارد مزمن بیماری که زمان طولانیتری خواهد داشت. هیچ نوع درمان اختصاصی برای تلوژن افلوویوم وجود ندارد اما تغییرات مربوط به سبک زندگی میتوانند در آغاز مجدد رشد مو مفید باشند.