درماتیت یک واژه ی کلی برای توصیف التهاب پوست است. در درماتیت پوست فرد معمولا خشک، متورم و قرمز دیده می‌شود. بسته به نوع درماتیت، علت آن نیز فرق دارد. توجه کنید که این بیماری مسری نیست.درماتیت ممکن است برای برخی افراد ناخوشایند باشد. شدت خارش پوست می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. انواع مختلفی از درماتیت می‌توانند مدت ها ادامه داشته باشند در حالیکه انواع دیگر نیز می‌توانند به صورت فصلی و یا در اثر استرس و مواجهات خاص تشدید شوند.برخی انواع درماتیت در کودکان و برخی نیز در بالغین شایع ترند. ممکن است بتوان با استفاده داروها و کرم های موضعی علائم درماتیت را برطرف نمود. در صورت وجود عفونت، درد و ناراحتی در پوست و یا گسترش درماتیت و شدیدتر شدن آن باید به پزشک پوست مراجعه شود.
برخی از انواع درماتیت
-درماتیت اتوپیک :(Atopic dermatitis)
در کودکان شایع است، به نظر می‌رسد که ارثی باشد چرا که تقریباً همیشه سابقه خانوادگی درماتیت یا آسم در این افراد وجود دارد. نشانه‌های این نوع درماتیت عبارتند از: خشکی پوست به همراه خارش، بثورات بر روی صورت، داخل آرنج، پشت زانوها، و بر روی دست‌ها و پاها. خارش پوست موجب قرمزی، ورم، ترک، خروج مایع، کلفتی پوست و پوسته اندازی.
-درماتیت تماسی تحریکی :(Irritant contact dermatitis)
تماس مکرر با آب، مواد شوینده، حلال‌ها و مواد شیمیایی، و هر گونه اصطکاک پوست می‌تواند موجب اینگونه درماتیت شود. در این عارضه پوست قرمز شده، خارش دار است.
-درماتیت تماسی آلرژیک :(Allergic contact dermatitis)
به علت تماس پوست بدن با موادی است که اکثر مردم نسبت به آن واکنش نشان نمی‌دهد: چنان صابون، مواد الکلی، نیکل، عطر، لاستیک، رنگ مو یا کاندوم. در این عارضه پوست قرمزشده و به همراه خارش و سوزش است. برای تشخیص عامل تست پچ لازم است.
-خشکی پوست
-درماتیت نومولار :(Nummular dermatitis)
که در بعضی منابع دیسکی شکل یا سکه‌ای نیز نامیده‌اند. نقاط آسیب دیده می‌تواند پوسته دار، دارای مرز و خارش دار باشند و به شکل تکه‌های تحریک پذیر برای چند ماه باقی بمانند.
-درماتیت سبورئیک (Seborrhoeic dermatitis) و شوره سر:
درماتیت سبورئیک با توجه به تحریک ناشی از مواد سمی تولید شده توسط مخمر مالاسزیا (Malassezia) بروز می‌کند؛ که این گونه مخمر بر روی پوست سر و صورت زندگی می‌کنند و گاهی اوقات به جاهای دیگر هم سرایت می‌کنند. این عارضه با قرمزی و پوسته ریزی و خارش مشخص می‌شود. در مورد شوره سر لازم است ذکر شود که پوسته ریزی سر بدون سرخی بروز می‌کند.
-درماتیت عصبی (Neurodermatitis) :
تکه‌های فلس دار بر روی سر، پایین پاها، مچ، یا ساعدها ایجاد می‌شود.
-درماتیت عفونی:
به نظر می‌رسد تحت تأثیر عفونت باکتریایی زرد زخم (impetigo) یا عفونت‌های قارچی باشد.
علائم درماتیت چیست؟
علائم درماتیت از خفیف تا شدید، گسترده است و متناسب با اینکه چه بخشی از بدن تحت تاثیر قرار می گیرد، متفاوت خواهد بود.همه افراد مبتلا به درماتیت، تمام علائم آن را تجربه نمی کنند.
به طور کلی علائم درماتیت عبارتند از:
•بثورات و جوش ها
•تاول
•پوستی خشک یا ترک خورده
•خارش پوست
•پوستی دردناک، به همراه سوزش
•قرمزی
•تورم
عوامل خطرزا برای درماتیت چیست؟
عواملی که احتمال ابتلا به درماتیت را بالا می برند، عبارتند از:
•سن
•محیط زیست
•سابقه خانوادگی درماتیت
•شرایط سلامتی
•آلرژی
•آسم
برخی عوامل باعث افزایش خطر ابتلا به انواع خاصی از درماتیت ها می شوند. برای مثال، شستشوی مکرر و خشک کردن دست ها می تواند روغن های محافظ پوست را از بین ببرد و تعادل PH را تغییر دهد. به همین دلیل است که کارکنان مراقبت های بهداشتی معمولا درماتیت دست دارند.
تشخیص و درمان درماتیت
برای تشخیص و درمان درماتیت باید به پزشک متخصص بیماری‌های پوستی مراجعه شود.
پزشک قبل از تشخیص، معاینه فیزیکی انجام داده و در مورد سوابق پزشکی فرد سوالاتی مطرح خواهد کرد. در برخی از موارد، متخصص پوست می‌تواند نوع درماتیت را فقط با نگاه کردن به پوست تشخیص دهد.برای تشخیص و درمان درماتیت باید به متخصص پوست مراجعه کنیم.
چنانچه پزشک به وجود حساسیت پوستی نسبت به یک ماده ی خاص شک وجود داشته باشد، متخصص پوست آزمایش برچسپ پوستی را انجام خواهد دهد.
خود فرد نیز می‌تواند چنین آزمایشی را درخواست نماید. در آزمایش برچسب پوستی، پزشک مقادیر اندکی از مواد مختلف را بر روی پوست بیمار قرار می‌دهد و پس از چند روز، پوست از نظر میزان واکنش و وجود یا عدم وجود حساسیت نسبت به این مواد مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
در برخی از موارد ممکن است متخصص پوست اقدام به گرفتن بیوپسی (نمونه ی زنده) از پوست نماید تا علت دقیق درماتیت را مشخص نماید.
در بیوپسی پوستی، پزشک مقداری از پوست دچار ضایعه را برداشته و آن را زیر میکروسکوپ مشاهده می‌نماید. می‌توان آزمایشات دیگری را نیز به منظور تعیین علت درماتیت انجام داد.