“کبد چرب” (fatty liver) مشکلی است که با اشتباهات غذایی ایجاد می شود و متاسفانه 40 درصد از مردم ایران مبتلا به آن هستند و عوارض شدیدی برای اعضای بدن ایجاد می کند. کبد (Liver) دومین عضو بزرگ در بدن انسان است و مسئول به اصطلاح رد کردن تمام مواد غذایی و نوشیدنی مصرف شده از صافی است که این بدان معناست که کبد فاکتورهای مضر مواد غذایی را گرفته و آنها را به صورتی بدون ضرر وارد سیستم های دیگر بدن می کند. کبد به طور طبیعی خود را توسط سلول هایی ترمیم و پاکسازی میکند اما اگر فاکتورهای منفی وارد شده بسیار باشند در این کار اختلال رخ می دهد. وجود چربی در کبد هر انسانی طبیعی است اما اگر کبدی دارای 5 تا 10 درصد چربی باشد کبد چرب نامیده می شود ؛ کبد چرب یک موقعیت مخرب را در بدن ایجاد می کند و بدتر اینکه هیچ علامت هشدار دهنده ای در ابتلا ندارد.
انواع کبد چرب را می توان به دسته های زیر تقسیم کرد:
* بیماری کبد چرب الکلی (ALD)
* بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)
* استاتو هپاتیت غیرالکلی (NASH) و استاتو هپاتیت الکلی
علل ایجاد کبد چرب چیست؟
عادات و رفتارهای غلط بسیاری ایجاد کننده این بیماری هستند که بارزترین و مهم ترین آنها :
-
مصرف الکل و مشروبات الکلی
-
مصرف مواد غذایی چرب
-
اضافه وزن
-
نداشتن فعالیت بدنی سالم یعنی همان ورزش و تحرک مفید
-
سوء تغذیه و فشار خون بالا
-
بارداری
-
مصرف داروهایی همچون آسپرین و تتراسایکلین و استامینوفن هستند.
علائم و نشانه های کبد چرب چیست؟
در ادامه به بررسی علائم کبد چرب می پردازیم که هر فرد با دیدن این علائم باید مشکوک شده و به پزشک مراجعه کند:
-
احساس خستگی و بی حالی مداوم
-
کاهش وزن و اشتها
-
حالت تهوع
-
ضعف عمومی
-
درد در مرکز و یا سمت راست بخش بالای شکم
-
سردرگمی، مشکل در تمرکز
-
گیجی
-
تمایل به خونریزی راحت تر و سریع
مهم ترین نشانه هایی که از اختلال در کبدتان خبر می دهند
اگر کبد چرب تا نارسایی کبد (Liver failure) و سیروز یا التهاب شدید کبدی پیشرفت کند، علایم کبد چرب آن به شرح زیر است:
-
رنگ چشم هایتان به زردی می گراید.
-
شکم تان از آب پر می شود.
-
به یکی از هپاتیت های آ، ب یا سی مبتلا هستید.
-
در بدن تان احساس خارش دائمی می کنید.
-
مدام خسته هستید.
-
اضافه وزن دارید.
-
سردرگم و فراموشکار شده اید.
توصیه ها و راههای کلی برای درمان کبد چرب
-
داروهایی که مقاومت به انسولین را درمان میکنند مانند متفورمین
-
داشتن رژیم غذایی مناسب به خصوص رژیم غذای حاوی میوه ها و سبزیجات و غذاهای کم چرب
-
مصرف سیر و پیاز, چغندر , کلم و..
-
مصرف آب لیمو ترش در آب داغ البته این روش برای افرادی که مشکل معده دارند توصیه نمی شود
-
کاهش وزن
-
خودداری از مصرف خودسرانه دارو در زمان هر نوع بیماری
-
مصرف ویتامین E البته به اندازه و با مشورت با پزشک
-
ترک مخدرات
-
ورزش
-
خودداری از مصرف مواد غذایی فریز شده - زود پز شده - ترشیجات - رب - سس ها - نمک زیاد - چای پر رنگ - فست فودها - آب همراه غذا - دوغ همراه غذا -تنقلات شور - روغن های سرخ کردنی - لبنیات پر چرب و..
توصیه های غذایی و خانگی برای کنترل و درمان کبد چرب تا حد ممکن
-
میوه ها و سبزیجات مفید برای کنترل و کاهش شدت کبد چرب
-
عرقیات گیاهی برای درمان کبد چرب
و البته مراجعه به پزشک متخصص گوارش و تحت نظر بودن.