سرطان سر و گردن شامل انواع مختلفی از سرطان ها می شود که قسمت های مشخصی از این دو ناحیه بدن انسان را تحت تاثیر قرار می دهند. اغلب سرطان سر و گردن به معنای سرطان هایی است که دهان، گلو و بینی را تحت تاثیر قرار می دهند. اگرچه ظهور سرطان در این بخش ها اغلب از کنترل فرد تحت تاثیر قرار گرفته خارج هستند، اما برخی رفتارها می توانند نقش چشمگیری در ابتلا به سرطان سر و گردن داشته باشند. علائم معمول این سرطان، شامل گلودرد مداوم، اختلال در بلع، زخم هایی در دهان که بهبود نمی یابند، گرفتگی صدا و التهاب مداوم گردن ناشی از بزرگ شدن غدد لنفاوی است.
پزشک برای ارزیابی وضعیت بیمار به احتمال زیاد معاینه بدنی را انجام می دهد. برای تأیید تشخیص سرطان و تعیین اینکه آیا سرطان انتشار یافته یا نه، ممکن است بیمار تحت آندوسکوپی، MRI سر، CT سینوس ها، CT سر، رادیوگرافی پانوراما دندانپزشکی، CT پرتو مخروطی دندان، PET / CT یا تصویربرداری از قفسه سینه قرار بگیرد. اگر هیچ یک از این آزمایشات نشان دهنده سرطان نباشد، دیگر به سایر اقدامات جانبی نیازی نیست. با این حال، در صورت ادامه علائم، پزشک می تواند وضعیت بیمار را کنترل کند. از جمله مواردی که موجب سرطان گردن وسر میشود:
مصرف الکل
هنگامی که درباره مشکلات ناشی از مصرف الکل فکر می کنیم، اغلب کبد، اندامی که مسئول پالایش نوشیدنی های الکلی است، در ذهن ما نقش می بندد. اما مصرف الکل بر سر و گردن، به ویژه دهان، گلو و حلق نیز تاثیرگذار است.در حقیقت، افرادی که نوشیدنی الکلی مصرف می کنند می توانند تا دو برابر یا حتی سه برابر احتمال ابتلا به سرطان را در بخش های سر و گردن افزایش دهند. این نکته را به خاطر بسپارید که در صورت استفاده منظم از تنباکو احتمال ابتلا به سرطان در این بخش ها هرچه بیشتر افزایش می یابد.
استفاده از تنباکو
بسیاری از کاربران تنباکو با گذشت زمان با مشکلات تنفسی مواجه می شوند، اما این تنها ریه ها نیستند که در نتیجه استفاده منظم از این ماده آسیب می بینند. استفاده از تنباکو در قالب سیگار یا پیپ آسیب جدی به بخش های مختلف سر و گردن و به طور ویژه گلو و دهان وارد می کند.اما آسیب تنباکو تنها به واسطه دود کردن شکل نمی گیرد و جویدن آن نیز می تواند مشکل آفرین بوده و به انواع مختلف از سرطان دهان منجر شود. اطراف بینی، از جمله سینوس ها، یکی دیگر از بخش هایی هستند که ممکن است دچار سرطان شوند. به طور خلاصه، استفاده از تنباکو یکی از عوامل اصلی ابتلا به سرطان های سر و گردن محسوب می شود.استفاده طولانی مدت از الکل و تنباکو دو عامل کلیدی در سرطان های سر و گردن هستند
ویروس پاپیلومای انسانی
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، به ویژه HPV نوع 16، زمانی که عفونت شکل می گیرد می تواند به انواع مختلف سرطان سر و گردن منجر شود. لوزه ها و پایه زبان بخش هایی هستند که بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند.برای محافظت از خود در برابر ویروس پاپیلومای انسانی دریافت واکسن HPV را مد نظر قرار دهید، که می تواند در برابر خطراتی که بخش های تناسلی را نیز تحت تاثیر قرار می دهند، از شما محافظت کند.
پان
پان در آسیا و به ویژه هند بسیار محبوب است. این ماده ای است که از ترکیب برگ تنبول، مغز آرکا، و در برخی موارد، تنباکو تهیه می شود. این مواد هنگامی که در کنار یکدیگر جویده می شوند اثرات روانگردان به همراه دارند.متاسفانه، پان بسیار اعتیادآور است و پیامدهای سلامت مختلف را موجب می شود، که کمترین آنها لک شدن دندان ها و لثه ها و تولید بیش از اندازه بزاق است. مشکلات سلامت جدی‌تر مرتبط با پان افزایش چشمگیر خطر ابتلا به سرطان در دهان و گلو را شامل می شود.
غذاهای شور و دارای مواد نگهدارنده
هنگامی که درباره خطرات مرتبط با خوردن غذاهای شور و دارای مواد نگهدارنده فکر می کنیم، مانند غذاهای کنسروی یا گوشت های بسته بندی شده، بیشتر بر تحت تاثیر قرار گرفتن قلب و سیستم گردش خون متمرکز می شویم. مصرف بیش از حد سدیم، یا نمک، می تواند به گرفتگی شریان ها منجر شود که فشار بیشتری را بر قلب وارد می کند و می تواند به طور قابل توجهی موجب تضعیف این اندام در گذر زمان شود.با این وجود، غذاهای شور و دارای مواد نگهدارنده خطر ابتلا به سرطان در سر و گردن را نیز افزایش می دهند. در حقیقت، شواهد نشان می دهند که مصرف مقدار بسیار زیاد از این نوع غذاها طی مراحل اولیه زندگی می تواند احتمال ابتلا به سرطان نازوفارنکس را به طور چشمگیری افزایش دهد.
بهداشت ضعیف دهان و دندان
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می تواند به طور جدی مشکلات سلامت مختلفی را موجب شود، که از آن جمله می توان به لک شدن، ترک خوردگی و ظاهر نازیبایی دندان ها و خونریزی لثه ها اشاره کرد. این شرایط می توانند درد و ناراحتی بسیاری را در کوتاه مدت موجب شده و در بلند مدت زمینه ساز مشکلات سلامت جدی‌تر از جمله سرطان های دهان و دندان شوند.برای محدود کردن احتمال ابتلا به این بیماری ها، هر روز دندان های خود را حداقل دو بار مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید. همچنین، حداقل دو بار در سال به دندانپزشک مراجعه کنید. بررسی منظم شرایط دهان به دندانپزشک اجازه می دهد سرطان های دهان را طی مراحل اولیه تشخیص داده و روند درمان هرچه زودتر آغاز شود و بر همین اساس احتمال بهبودی افزایش می یابد.
قرار گرفتن در معرض مواد هوایی
قرار گرفتن در معرض مواد خطرناکی که از طریق هوا منتقل می شوند، مانند آزبست و الیاف مصنوعی، می تواند به میزان قابل توجهی احتمال ابتلا به سرطان های سر و گردن، از جمله سرطان نازوفارنکس، را افزایش دهد، که به طور معمول در گلو شکل گرفته و سپس به بخش های دیگر گسترش می یابد.به همین دلیل، افراد مشغول به کار در صنایعی که آنها را در معرض مواد هوایی خطرناک قرار می دهند باید به طور منظم به پزشک مراجعه کرده و نشانه های سرطان نازوفارنکس را بررسی کنند. از جمله این افراد می توان به شاغلین در صنایع ساخت و ساز، فلزات، نساجی، سرامیک، چوب و غذایی اشاره کرد.
ژنتیک
همانند بسیاری دیگر از تهدیدات سلامت، خطر ابتلا به سرطان های سر و گردن تا حدی با تاریخچه خانوادگی شما ارتباط دارد. به بیان دیگر، اگر اعضای خانواده شما به سرطان های سر و گردن مبتلا بوده اند، احتمال ابتلای شما به آنها نیز افزایش می یابد.
به یاد داشته باشید که با تشخیص زودرس، اکثر سرطان های سر و گردن قابل درمان هستند، بنابراین با دیدن علائم هشدار دهنده، فوراً به پزشک مراجعه نمایید
نشانه های سرطان سر و گردن
1- توده های گردنی
سرطان هایی که در سر یا گردن شروع می شوند، معمولاً قبل از انتشار به نواحی دیگر، به عقده های لنفاوی گردن دست اندازی می کنند. توده گردنی که بیش از دو هفته ادامه یابد، باید سریعاً توسط پزشک بررسی شود. البته تمام توده ها، سرطانی نیستند، اما یک یا چند توده گردنی ممکن است اولین علامت سرطان دهان، گلو، حنجره، تیروئید، یا لنفوم ها و سرطان های خون باشد. چنین توده هایی معمولاً بدون درد هستند و پیوسته بزرگتر می شوند.
2- تغییر صدا
اکثر سرطان های حنجره موجب تغییر صدا می شوند. اگر چه بیشتر تغییرات صدا ناشی از سرطان نیستند، ولی شما نباید ریسک کنید. اگر تغییر صدا بیش از دو هفته طول کشید، به پزشک مراجعه کنید.
3- غده دهانی
بیشتر سرطان های دهان یا زبان موجب یک زخم یا تورم می شوند که از بین نمی رود. این ها ممکن است بی درد و بنابراین گمراه کننده باشند. خونریزی ممکن است، ولی معمولاً تا مراحل پیشرفته دیده نمی شود. اگر زخم یا توده دهانی همراه با توده گردنی باشد، باید نگران باشید.علاوه بر این هر زخم یا تورم دهانی که بعد از یک هفته رفع نشود، باید توسط پزشک معاینه شود. ممکن است نمونه برداری لازم باشد.
3- بالا آوردن خون
در این مورد معمولاً علت، سرطان نیست. اگرچه تومورهای بینی، دهان،گلو یا ریه ها می توانند باعث خونریزی شوند. اگر خون در بزاق یا خلط شما دیده شد و بیش از چند روز ادامه یافت، باید به پزشک مراجعه کنید.
4- مشکلات بلع
سرطان گلو یا مری ممکن است بلع غذاهای جامد و گاهی مایعات را مشکل کند. اگر تقریبا همیشه دچار مشکل بلع هستید، باید توسط پزشک معاینه شوید. معمولا رادیوگرافی بلع باریم یا آندوسکوپی مری برای پیدا کردن علت، انجام می شود.زخم های صورت و لب و گوش که بهبود نمی یابند، تغییر رنگ سیاه یا سیاه- آبی پوست، تغییر در خال های صورت مثل تغییر اندازه، رنگ یا خونریزی باید توسط پزشک بررسی شوند
5- تغییرات پوستی
شایع ترین سرطان سر و گردن، سرطان سلول بازال پوست می باشد. خوشبختانه در صورت درمان زودهنگام، نتیجه عالی می باشد. این سرطان اغلب در نواحی در معرض آفتاب، مثل پیشانی، صورت و گوش ها رخ می دهد، ولی می تواند در هر جایی روی پوست ایجاد شود. انواع دیگر سرطان پوستی مثل سرطان سلول سنگفرشی و ملانوم بدخیم هم در سر و گردن روی می دهند. اکثر سرطان های سلول سنگفرشی، روی لب تحتانی و گوش ایجاد می شوند.زخم های صورت و لب و گوش که بهبود نمی یابند، تغییر رنگ سیاه یا سیاه- آبی پوست، تغییر در خال های صورت مثل تغییر اندازه، رنگ یا خونریزی باید توسط پزشک بررسی شوند.
6- گوش درد مداوم
درد مداوم در گوش یا اطراف آن در هنگام بلع می تواند نشانه عفونت یا تومور گلو باشد. به خصوص اگر این حالت همراه با اشکال بلع، خشونت صدا، یا توده گردنی باشد، باید آن را جدی گرفت و معاینه توسط پزشک متخصص گوش و حلق و بینی توصیه می شود.
درمان سرطان سر و گردن
اصولا درمان سرطان ها با عمل جراحی صورت می پذیرد و راه اصلی درمان این بیماری نیز جراحی می باشد. اما گاهی ممکن است عمل جراحی نتیجه مطلوبی را از درمان فرد به پزشکان ندهد. از این رو اگر سرطان را با دارو یا عمل جراحی نتوانند درمان کنند، رادیولوژی به روی کار می‌آید و می تواند نتیجه ی مطلوب تری را به پزشکان بدهد.معمولاً برای درمان سرطان سر و گردن رادیوتراپی و شیمی درمانی را با هم ترکیب می کنند.
پزشکان با استفاده از اشعه ایکس رادیوتراپی، سلول های سرطانی را که در این ناحیه باعث ایجاد تومور شدن را تشخیص می دهند و این تشخیص می تواند به درمان سریعتر فرد مبتلا کمک کند.امروزه درمان با استفاده از رادیوتراپی می تواند کیفیت زندگی بیمار را تضمین کند و حدود ۵۰ درصد از کسانی که مبتلا به سرطان بودند به همراه جراحی و رادیوتراپی نتیجه ی درمانی مطلوب تری را دریافت کرده اند..روش هاى نوین غیر جراحى، پرتودرمانى و شیمى درمانى، به کمک جراحان آمده است تا با کمک هم از اندیشه تلاش براى بقاى بیمار و بهبود کیفیت زندگى بتوان استفاده کرد و سرطان به جاى باقى گذاشتن عارضه و ناتوانى، تنها در ذهن بیماران خاطره اى باقى گذارد.
در سایت www.TeleVisit24.com تنها با وارد کردن نام و نام خانوادگى و شماره موبایل و ثبت نام در سامانه تله ویزیت ، بلافاصله و حداکثر طى مدت ٢٤ ساعت پاسخ خود را از بهترین پزشکان متخصص دریافت کنید.