مروری بر بیماری صرع

صرع یک اختلال سیستم عصبی مرکزی (اختلال نورولوژیکی) است که در آن فعالیت سلول های عصبی در مغز مختل شده و منجر به تشنج می گردد که طی آن رفتار علائم و احساسات غیرطبیعی از جمله از دست رفتن هوشیاری رخ می دهد. علائم صرع مختلف است. برخی افراد مبتلا به صرع ساده، طی تشنج به مدت چند ثانیه خیره می مانند، در حالیکه برخی دیگر دچار حرکات تنشی در دستها و پاها می گردند. با این حال، تشنج به تنهایی به این معنی نیست که شما صرع دارید. معمولاً حداقل دو صرع غیر تحریک شده، برای تشخیص صرع لازم است. حتی تشنج های ملایم نیز نیازمند درمان هستند چون در طی فعالیت هایی مثل رانندگی و یا شنا می تواند خطرناک باشد. درمان که عموماً شامل دارو و گاهی جراحی است، می تواند تکرر یا شدت تشنجات را کاهش داده یا از بین ببرد. حتی گاهی صرع در کودکان با رشد و افزایش سن آنها از بین می رود.

تشنج (Seizure) رفتار یا حرکات غیر طبیعی است که در نتیجه فعالیت الکتریکی غیر طبیعی در مغز رخ میدهد. تشنج میتواند نشانه های “صرع” باشد. اما هر کسی که تشنج میکند دچار صرع نیست بلکه تنها برخی اختلالات با تشنجهای مکرر همراه هستند.

• تشنجهای غیر صرعی  (Non-epileptic seizures) که pseudoseizure نیز نامیده میشود، با فعالیت الکتریکی غیر طبیعی در مغز همراه است و ممکن است در نتیجه مشکلات روانشناختی یا استرس اتفاق بیفتد. اما تشنجهای غیر صرعی شبیه به تشنجهای واقعی هستند به همین علت تفکیک این دو از هم دشوار است. نوار مغزی و عدم پاسخ به داروهای ضد صرع دو موردی هستند که نشان میدهند تشنج صرعی است یا نه. انواع غیر صرعی تشنج ممکن است با داروهای روان پریشی یا روان درمانی برطرف شوند.
• تشنج برانگیخته (Provoked seizure) که به آن تشنج حاد علامت دار هم گفته میشود، ممکن است در نتیجه ضربه و جراحت، افت قند خون، افت سدیم خون، تب بالا یا سوء استعمال الکل یا دارو و مواد اتفاق بیفتد. تشنجهای ناشی از تب ممکن است در شیرخوارگی تجربه شوند اما معمولا تا سن شش سالگی برطرف میشوند. پس از ارزیابی دقیق بیمار برای بررسی خطر بروز مجدد تشنج، در صورتی که به نظر برسد تنها یک تشنج روی داده و دیگر رخ نمیدهد نیازی به درمان نیست.
• اختلال تشنج یک اصطلاح کلی برای توصیف هر وضعیتی است که در آن تشنجها ممکن است یک علامت باشند. اختلال تشنج اصطلاح کلی است که اغلب به جای صرع استفاده میشود.

از آنجایی که بیماری صرع ناشی از فعالیت های غیر طبیعی سلول های مغزی است، تشنج می تواند بر تمام فرآیندهای هماهنگی مغز اثر بگذارد. بیماری صرع می تواند علائمی از این قبیل ایجاد کند:

•    گیجی موقت
•    صحبت کردن نامفهوم و بریده بریده
•    حرکات تند و پیچشی غیر قابل کنترل در دستها و پاها
•    از دست دادن هوشیاری و بی خبری
•    علائم روانی

علائم بسته به نوع تشنج متفاوت است. در بیشتر موارد، مبتلایان به بیماری صرع در هر بار به نوع یکسانی از تشنج مبتلا می شوند، لذا علائم در هر دوره مشابه است.پزشکان معمولاً تشنج را بر اساس چگونگی آغاز فعالیت های غیرطبیعی مغز، به دو نوع کانونی و منتشر طبقه بندی می کنند.

تشخیص صرع

تشخیص صرع به‌طور کلی بر اساس توصیف تشنج‌ها و اتفاقات جانبی می‌باشد.

الکتروانسفالوگرافی و تصویربرداری از سیستم عصبی نیز بخشی از عملیات تشخیصی است.

همواره پیدا کردن سندروم صرعی خاص امکان‌پذیر نیست.

تست نوار مغز طولانی مدت همراه با ویدئو نیز ممکن است در برخی موارد مفید باشد.