علائمی از سردرد که باید با پزشک مشورت کنیم

سردردها ناراحت کننده، دردناک و حتی ناتوانی‌آورند اما معمولاً نیازی به نگرانی در مورد آنها نیست. بیشتر سردردها نتیجه مشکلاتی جدی یا اختلالات سلامت نیستند. 36 نوع مختلف سردرد شایع وجود دارد.

به هر حال، در برخی اوقات درد ناشی از سردرد نشانه‌ای از وجود یک مشکل است. این مقاله به علایم و نشانه‌هایی می‌پردازد که به ما کمک می‌کند تا سردردهای نگران کننده را بشناسیم.

علایمی از سردرد که باید در مورد آنها نگران باشیم

سردرد معمولاً باعث ایجاد درد در ناحیه سر، صورت یا گردن می‌شود. در صورتی که شخص دچار درد غیر معمول و شدید یا دیگر علایم نامتعارف باشد باید به پزشک مراجعه کند. سردرد می‌تواند یک نشانه وجود بیماری زمینه‌ای یا اختلالی در سلامت باشد.

سردرد ممکن است جدی باشد اگر شخص دچار موارد زیر شود:

سردرد ناگهانی و بسیار شدید
سردرد شدید یا تند و تیزی که برای اولین بار ایجاد شده باشد
خشکی گردن و تب
تب بالای 102 تا 104 درجه فارنهایت (حدود 39 تا 40 درجه سانتی‌گراد)
تهوع و استفراغ
خونریزی بینی
غش کردن
سرگیجه یا عدم تعادل
فشار در ناحیه پشت یا سر
دردی که باعث بیدار شدن از خواب می‌شود
دردی که بر اثر تغییر حالت قرارگیری بدن بدتر می‌شود
دوبینی یا تاری دید یا ایجاد هاله در اطراف میدان بینایی (نور در اطراف اشیاء)
مور مور صورت و هاله‌ای که بیش از یک ساعت ادامه می‌یابد
گیجی یا مشکل در فهم کلمات
افتادگی یک‌طرفه صورت
ضعف در یک سمت بدن
اختلال تکلم
دشواری در راه رفتن
مشکلات شنوایی
درد عضله یا درد مفصل
دردی که به دنبال سرفه، عطسه، یا هر نوع تقلا بروز می‌کند
درد پایدار در قسمت واحدی از سر
تشنج
تعریق شبانه
کاهش وزن غبر قابل توجیه
افتادگی یا دردناک شدن ناحیه‌ای روی سر
ورم صورت یا ورم سر
بروز برآمدگی یا آسیب روی سر
گزش حیوانات در هر نقطه از بدن

علل سردردهای جدی

سردردهای نرمال معمولاً بر اثر دهیدراسیون، تنش عضلانی، درد عصب، تب، ترک کافئین، نوشیدن الکل، یا خوردن برخی غذاها ایجاد می‌شوند. این سردردها در عین حال ممکن است نتیجه درد دندان، تغییرات هورمونی یا بارداری یا یک عارضه جانبی داروها باشند.

درد میگرن بدون هشدار قبلی شروع می‌شود و می‌تواند شدید و ناتوان کننده باشد. اگر کسی دچار میگرن مزمن باشد، باید برای درمان و مدیریت درد به پزشک مراجعه کند.

سردرد می‌تواند به عنوان یک علامت ناخوشی‌های جدی یا مشکلات سلامت به شرح زیر بروز کند:

کم‌آبی شدید بدن
عفونت دندان یا لثه
بالا بودن فشار خون
گرماسکته
استروک
آسیب‌دیدگی سر یا ضربه به سر
بیماری مننگوکال (عفونت مغز، عفونت ستون فقرات، یا عفونت خون)
پره‌اکلامپسی
سرطان
تومور مغزی
آنوریسم مغزی
خونریزی مغزی
عفونت کاپنوسیتوفگا (عموماً در نتیجه گاز گرفته شدن توسط گربه یا سگ)

چه هنگامی به مراقبت اورژانسی نیاز است

در صورتی که ظن سردرد بر اثر یک مورد اورژانسی پزشکی مطرح باشد شخص باید با اورژانس تماس بگیرد. بیماری‌های جدی تهدیدگر زندگی که باعث سردرد شده و نیاز به توجه عاجل دارند شامل موارد زیرند:

استروک

استروک قابل پیشگیری و درمان‌پذیر است. برای درمان موفق مراقبت پزشکی فوری اهمیت دارد.

در صورت ظن به استروک چه باید کرد

اگر ظن به استروک مطرح باشد باید موارد زیر را انجام داد:

صورت: آیا زمانی که از شخص می‌خواهید لبخند بزند یک طرف صورت او دچار حالت فروافتادگی می‌شود؟
دست‌ها: آیا شخص می‌تواند دست‌هایش را بالای سر بگیرد؟
صحبت: آیا موقع صحبت بریده بریده بریده حرف می‌زند یا لحن صدای غریبی دارد؟
زمان: در صورت مشاهده هر نشانه‌ای از استروک باید با اورژانس تماس گرفت. درمان در طول 3 ساعت از زمان بروز استروک شانس ریکاوری بهتر را افزایش می‌دهد.

ضربه به سر

اگر کسی دچار آسیب‌دیدگی سر شده باشد این احتمال هست که ضربه به سر یا صدمات مغزی خفیف داشته باشد. در صورت بروز علایم پس از سقوط یا اصابت چیزی به سر شخص باید بلافاصله مورد مراقبت پزشکی قرار گیرد. این علایم عبارتند از:

سردرد
سرگیجه
تهوع یا استفراغ
تاری دید یا دوبینی
خواب‌آلودگی
احساس کندی و کسالت
مشکلات تعادل
کند شدن زمان واکنش

گرما سکته

اگر کسی در هوای گرم یا بر اثر ورزش سنگین دچار گرمازدگی شود ممکن است به گرما سکته مبتلاء گردد. اگر ظن به این پیامد وجود داشته باشد شخص باید به محیط دارای سایه یا محیط دارای تهویه هوا برود. خنک کردن بدن با آب خنک، پوشیدن لباس خیس، یا رفتن به درون آب خنک مفید است.

در مورد گرما سکته مراقب نشانه‌های زیر باشید:

سردرد
سرگیجه
تهوع
استفراغ
کرامپ عضله
خشکی پوست (عدم تعریق)
رنگ‌پریدگی یا سرخی پوست
دشواری راه رفتن
تند شدن تنفس
تند شدن ضربان قلب
غش کردن یا تشنج

پره‌اکلامپسی

سردرد در سه ماهه سوم بارداری می‌تواند نشانه‌ای از پره‌اکلامپسی باشد. این اختلال در سلامت بر اثر بالا بودن فشار خون ایجاد می‌شود. پره‌اکلامپسی می‌تواند به صدمات کبد و کلیه، آسیب مغزی، و دیگر مشکلات جدی منجر گردد. پره‌اکلامپسی معمولاً پس از هفته 20 بارداری اتفاق می‌افتد.

این اختلال ناشی از هیپرتانسیون برای حدود 8 درصد زنان بارداری که ممکن است از لحاظ دیگر سالم باشند اتفاق می‌افتد. پره‌اکلامپسی یک علت پیشتاز مرگ و میر و بیماری در مادران و نوزادان تازه متولد شده است.

علایم پره‌اکلامپسی

در صورتی که زنی حامله بوده و دچار علایم زیر باشد باید بلافاصله تحت مراقبت پزشکی قرار گیرد:

سردرد
درد معده
مشکلات تنفسی
تهوع و استفراغ
درد سوزان در قفسه سینه
بروز تاری دید یا نقاط فلاش‌دار در بینایی
گیجی یا اضطراب

درمان سردردهای جدی

درمان سردردهای جدی به علت زمینه‌ای بستگی دارد. شخص ممکن است نیاز داشته باشد تا از سوی یک متخصص مغز و اعصاب مورد بررسی قرار گیرد. پزشک ممکن است برای کمک به تشخیص علت سردرد تست‌هایی مثل موارد زیر را در دستور کار قرار دهد:

گرفتن شرح حال پزشکی و معاینه بالینی
معاینه چشم
معاینه گوش
تست خون
تست مایع نخاعی
CT اسکن
اسکن MRI
EEG - تست امواج مغزی

بیمار ممکن است برای درمان اختلالاتی مثل دهیدراسیون شدید و گرما سکته نیاز به دریافت مایعات از طریق تزریق وریدی داشته باشد.

پزشک ممکن است داروهایی را برای مصرف روزانه برای درمان اختلالاتی مثل فشار خون بالا تجویز کند. عفونت جدی ممکن است با آنتی‌بیوتیک یا داروهای ضد ویروس درمان شود.

آیا می‌توان از سردردهای جدی پیشگیری کرد؟

اگر کسی بر اثر ابتلاء به یک بیماری مزمن مثل میگرن دچار سردرد باشد، پزشک ممکن است داروهایی را برای کمک به پیشگیری از درد میگرن یا کاهش آن تجویز کند.

اگر کسی دچار فشار خون بالا باشد، داروهایی برای کمک به کاهش آن تجویز می‌شود. برای پیشگیری از خیزش فشار خون مردم باید غذاهای کم‌نمک بخورند. فشار خون باید منظماً در محیط خانه پایش شود. این کار می‌تواند به پیشگیری از سردردهای ناشی از فشار خون بالا کمک کند.

در نتیجه

در مورد اکثریت دردهای ناشی از سردرد جای نگرانی نیست. سردرد به علل مختلفی بروز می‌کند، و اکثر موارد سردرد جدی نیستند. در برخی موارد درد ناشی از سردرد می‌تواند یک علامت اختلالات یا بیماری‌های جدی باشد.

در صورتی که سردرد در کسی متفاوت از مواردی باشد که پیشتر تجربه کرده بوده یا اگر درد بسیار شدید باشد باید بلافاصله در صدد استفاده از کمک پزشکی باشد. مردم باید در مورد هر علامت همراه سردرد به پزشک توضیح دهند.

اگر زنی باردار باشد باید در مورد هر گونه سردرد خود به پزشک اطلاع دهد و اگر دچار فشار خون بالا بوده پزشک را باخبر کند. در عین حال این موضوع مهم است که اشخاص دچار یک بیماری زمینه‌ای در صورت ابتلاء به سردرد با پزشک مشورت کنند.