آشنایی با انواع مننژیت

انواع مننژیت، می توانند علل و علائم مختلفی داشته باشند. شناخت انواع مختلف مننژیت بر اساس علائم می تواند در تشخیص زودهنگام و درمان فوری آن مناسب باشد. مننژیت التهاب یا عفونت مننژ و مایع مغزی نخاعی (CSF) است. مننژ سه لایه از بافت محافظ مغز و نخاع است. CSF مایعی خاص بین لایه های مننژ است که مغز را تغذیه می کند.

طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، میزان بروز مننژیت در سراسر جهان تقریباً 82 میلیون مورد در سال است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) تخمین می زند که سالانه بیش از 1.2 میلیون مورد مننژیت باکتریایی (نوع خطرناک مننژیت) در سراسر جهان اتفاق می افتد.

شایع ترین علت مننژیت عفونت های ویروسی و باکتریایی می باشند. دیگر دلایل آن شامل موارد زیر است:
– سرطان
– تحریکات شیمیایی
– عفونت قارچی
– آلرژی دارویی
برخی از انواع مننژیت که در اثر باکتری به وجود آمده اند، می توانند واگیردار باشند. این نوع بیماری می تواند از طریق سرفه کردن، عطسه کردن و تماس از نزدیک با فرد آلوده، انتقال یابد.

مننژیت چه علائمی ایجاد می‌کند؟

• اولین علائمی که در این بیماری ظاهر می‌شوند معمولا تب و لرز، تهوع و استفراغ، کاهش اشتها، سردرد، بی حالی احساس ناخوشی و بیماری هستند.
• درد در اندام‌ها، رنگ پریدگی پوست و سردی دست و پاها علائم بعدی هستند.
• تحریک پذیری، بثورات پوستی، سفتی گردن، تشنج، حساسیت به نور، خواب آلودگی، گیجی، تغییر وضعیت ذهنی و هوشیاری از دیگر علائم مننژیت هستند.
• علائم مننژیت ویروسی و باکتریایی در آغاز می‌تواند مشابه باشد، اگرچه علائم مننژیت باکتریایی معمولا شدیدتر است.
• علائم مننژیت با توجه به سن می‌تواند متفاوت باشد.

علائم مننژیت در نوزادان

مننژیت ویروسی در نوزادان شایع است و در نتیجه‌ی سرماخوردگی، تبخال و آنفولانزا ایجاد می‌شود. ویروس‌هایی که این بیماری‌ها را ایجاد می‌کنند باعث ایجاد مننژیت ویروسی نیز می‌شوند.

نوع باکتریایی بیماری، نیز در کودکان شایع و تهدید کننده‌ی زندگی است و به علت یک عفونت جدی در ناحیه‌ی نزدیک به مغز ایجاد می‌شود. به عنوان مثال، باکتری‌های عامل عفونت شدید گوش یا عفونت سینوسی می‌توانند وارد جریان خون شده و به مغز یا نخاع راه یافته و باعث این بیماری شوند.

این بیماری در نوزادان ممکن است باعث علائم زیر شود:

• کاهش اشتها
• تحریک پذیری
• خواب آلودگی و به سختی بیدار شدن از خواب
• بی حالی
• زردی
• گریه‌ی مداوم که وقتی کودک را در آغوش می‌گیرید، گریه بلندتر می‌شود.
• برآمدگی در ناحیه‌ی نرم بالای سر کودک
• دست و پا زدن
• تب
• مکیدن ضعیف
• حساسیت به نور و سفتی گردن در کودکان خردسال کم‌تر دیده می‌شود.

عوارض انواع مننژیت

اگر مننژیت به درستی درمان نشود، می تواند منجر به بیماری حاد شدیدی شود که نیاز به درمان فشرده دارد. گاهی اوقات مننژیت منجر به مشکلات طولانی مدت مانند کاهش شنوایی دائمی یا نقص شناختی می شود.

مننژیت ویروسی

مننژیت ویروسی شایع ترین نوع مننژیت می باشد و در فصول تابستان و پاییز بیشتر مشاهده می شود. مننژیت ویروسی در نوزادان علائمی به شرح زیر دارد:
– کاهش اشتها
– تحریک پذیری
– خواب آلودگی
– تب
– رخوت و بی حالی
همچنین در بزرگسالان علائم به شرح زیر است:
– سر درد
– تب
– سفت شدن گردن
– تشنج
– حساسیت به نور زیاد
– رخوت و بی حالی
– حالت تهوع و استفراغ
– کاهش اشتها

مننژیت باکتریایی

مننژیت باکتریایی واگیردار بوده و به دلیل عفونت برخی باکتری های خاص به وجود می آید. این بیماری در صورت عدم درمان می تواند موجب مرگ فرد شود. حدود ۵ تا ۴۰ درصد کودکان و ۲۰ تا ۵۰ درصد بزرگسالان مبتلا به این بیماری فوت می کنند. حتی در صورت درمان نیز احتمال مرگ وجود دارد.
علائم این نوع مننژیت با گذشت زمان وخیم تر می شود. این علائم به شرح زیر است:
– تغییر در حالات روحی
– حالت تهوع
– استفراغ
– حساسیت به نور زیاد
– تحریک پذیری
– سردرد
– تب
– لرز
– سفت شدن گردن
– ایجاد نواحی بنفش در پوست که مانند کبودی می باشد.
– خواب آلودگی
– رخوت و بی حالی
در صورت مشاهده این علائم نیاز است تا سریعاً به پزشک مراجعه شود. مننژیت ویروسی و باکتریایی می توانند مرگ بار و کشنده باشند.

مننژیت باکتریایی در بزرگسالان با ترشح مایع مغزی نخاعی

ضعیف بودن سیستم ایمنی، عفونت و نقص آناتومی سد مغزی از جمله دلایل بروز مننژیت باکتریایی در بزرگسالان می باشد. نقص آناتومیکی می تواند به دلیل ناهنجاری های مادرزادی جمجمه، پخش عفونت در طول عفونت گوش و سینوس، بعد از انجام جراحی اعصاب، جراحی گوش و حلق و بینی و یا آسیب عصبی باشد که می توانند منجر به ترشح مایع مغزی نخاعی شوند.

مننژیت باکتریایی در بیماران مبتلا به ترشح مایع مغزی نخاعی در دسته بیماری های اکتسابی قرار می گیرد. علائم آن می تواند شامل آبریزش بینی و ترشح از گوش و یا ترشح مایع مغزی نخاعی باشد. در بیماران مبتلا به شکستگی قاعده جمجمه در پی ترومای سر، ترشح مایع مغزی نخاعی طی بیست و چهار ساعت برطرف خواهد شد، اما در صورت عدم بهبودی، شاهد بروز مننژیت خواهیم بود.

مطالعات انجام شده نشان می دهند که ترشح مایع مغزی نخاعی در تعداد کمی از بیماران مبتلا به مننژیت باکتریایی، اکتسابی تشخیص داده می شوند. جراحی گوش و حلق و بینی و هم چنین ترومای سر، شایع ترین دلایل ترشح هستند.

معمولا آگاهی از مننژیت به دلیل سابقه قبلی و یا مشورت با پزشک، کمک می کنند تا علائم مننژیت باکتریایی در مراحل اولیه تشخیص داده شود. مطالعات نشان می دهند، علائم در بیماران مننژیتی که ترشح مایع مغزی نخاعی دارند طی ۲۴ ساعت ظاهر می شود.

تست های تصویربرداری مانند سی تی اسکن و MRI، موقعیت آناتومیکی ترشح مایع مغزی نخاعی را به خوبی نشان می دهند و این مورد، برای انجام جراحی از اهمیت بالایی برخوردار است.

جراحی آندوسکوپی، جراحی موفقی در بسیاری از بیماران محسوب می شود که میزان موفقیت آن حدود ۶۰ تا ۱۰۰ درصد خواهد بود. در بیمارانی که ترشح عود کننده و یا ادامه دار دارند، مشاوره با متخصص گوش و حلق و بینی به منظور بررسی و بازسازی نقص ایجاد شده و پیشگیری از بروز مشکلات بعدی توصیه می شود.

در برخی موارد، احتمال ترشح بعد از جراحی وجود دارد که می تواند به دلیل مدت زمان ترشح، میزان ترشح، موقیعت ترشح، شاخص توده بدنی و یا ابتلای همزمان به بیماری دیگری باشد.

واکسنی برای بیماران مبتلا به ترشح مایع مغزی نخاعی وجود ندارد.

 مطالعات انجام شده نشان می دهد که علی رغم ترمیم ترشح و واکسن، احتمال بازگشت مجدد بیماری در بیماران مبتلا به مننژیت باکتریایی و ترشح مایع مغزی نخاعی بیشتر است. در بیشتر بیماران، شاهد دوره خفیفی از بیماری با نتایج مطلوب خواهیم بود.

ترشح مایع مغزی نخاعی در بیماران مبتلا به مننزیت باکتریایی، با ترشح بیش از حد و یا مننژیت عود کننده همراه است و تصویربرداری کرانیال و مشورت با متخصص گوش و حلق و بینی توصیه می شود.

مننژیت قارچی

این نوع مننژیت بسیار نادر بوده و به دلیل ورود قارچ به بدن و آلوده کردن خون فرد به وجود می آید. این قارچ از آنجا به مغز و ستون فقرات می رسد. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند به احتمال بیشتری به این بیماری دچار می شوند. از جمله افراد در معرض خطر مننژیت قارچی می توان به مبتلایان به سرطان و ایدز نام برد.
علائم مننژیت قارچی مانند دیگر عفونت ها می باشد و از نشانه های آن می توان به حالت تهوع، استفراغ، حساسیت به نور، تب، سر درد و گیجی اشاره کرد.

چگونه می‌توان از مننژیت پیشگیری کرد؟

• داشتن سبک زندگی سالم، به ویژه اگر در معرض خطر بیش‌تری هستید، در پیشگیری از این بیماری بسیار مهم است.
• استراحت کافی داشته باشید، سیگار نکشید، از تماس با افراد بیمار اجتناب کنید.
• واکسن‌ها می‌توانند از شما در برابر انواع خاصی از مننژیت، محافظت کنند. این واکسن‌ها عبارتند از: واکسن هموفیلوس آنفلوانزای نوع B، واکسن دوگانه‌ی پنوموکوکی و واکسن مننگوکوک.
• رعایت بهداشت شخصی نیز می‌تواند به شما در جلوگیری از ابتلا به این بیماری کمک کند. برخی از انواع مننژیت از طریق تماس نزدیک با مایعات بدن فرد آلوده مانند بزاق و ترشحات بینی منتقل می‌شود.
• از به اشتراک گذاشتن نوشیدنی‌ها، ظروف و وسایل شخصی که ممکن است به بزاق یا مایعات دیگر آلوده باشند، خودداری کنید.

مننژیت چگونه تشخیص داده می‌شود؟

چندین آزمایش برای تایید تشخیص و بررسی ویروسی یا باکتریایی بودن مننژیت، انجام می‌شود. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• معاینه فیزیکی برای یافتن علائم مننژیت: تشخیص این بیماری با معاینه‌ی فیزیکی آغاز می‌شود. سن، اقامت در خوابگاه و حضور در مراکز درمانی، می‌تواند سرنخ‌های مهمی باشند.
• آزمایش خون برای بررسی وجود باکتری یا ویروس.
• پونکسیون کمری: نمونه‌ای از مایع اطراف نخاع از طریق ستون فقرات، گرفته می‌شود و افزایش فشار در سیستم عصبی مرکزی، التهاب یا وجود باکتری یا ویروس در مایع نخاعی بررسی می‌شود. این تست، هیچ آسیبی به نخاع وارد نمی‌کند.
• سی تی اسکن یا ام آر آی: برای بررسی هرگونه مشکل در مغز مانند تورم، آبسه‌ی مغزی یا سینوزیت.
• عکس اشعه‌ی ایکس از قفسه‌ی سینه: این روش تصویربرداری می‌تواند وجود ذات الریه، سل یا عفونت‌های قارچی را نشان دهد. مننژیت می‌تواند پس از ابتلا به ذات الریه نیز ایجاد شود.
• کشت خون: این تست می‌تواند باکتری‌های موجود در خون را شناسایی کند و همچنین آنتی بیوتیک مناسب برای درمان را تعیین کند.

اینجا را کلیک کنید 👇👇

www.televisit24.com

تنها با وارد کردن نام و نام خانوادگى و شماره موبایل و ثبت نام در سامانه تله ویزیت، بلافاصله و حداکثر طى مدت ٢٤ ساعت پاسخ خود را از بهترین پزشکان متخصص دریافت کنید و دیگر نگران سلامت خود نباشید.