تقریباً هر کسی یک مورد سردرد را در زندگی خود تجربه کرده است، که بروز درد در بخشی از سر یا کل آن است. اگر سردرد به همراه تاری دید بروز کند یا علت ایجاد آن باشد، می‌توان آن را ناشی از یک اختلال زیربنایی پزشکی یا موقعیتی اورژانسی تلقی کرد.
علل سردرد و تاری دید به طور معمول با علایم اضافی همراه است. برخی از اختلالات مرتبط به این موضوع دارای پیامدهای جدی هستند بنابراین مردم در صورت مواجهه با علایم شدید باید در مراجعه به پزشک درنگ نکنند.
دلایل سردرد همراه تاری دید
دلایل گسترده‌ای از اختلالات پزشکی می‌توانند سبب سردرد شده و ده‌ها اختلال مختلف می‌توانند تاری دید به دنبال داشته باشند.
برخی از اختلالات که می‌توانند سبب بروز همزمان سردرد و تاری دید شوند عبارتند از:
میگرن
میگرن مبتلابه حداقل 10 درصد کل جمعیت جهان است. سردردهای میگرنی باعث درد ستوه‌آور یا ضربان‌دار در بخشی از سر میشوند.
تقریباً یک‌سوم مردم مبتلا به میگرن در عین حال دچار اختلالات بینایی مثل تاری دید میشوند.
برخی از دیگر علایمی که پزشکان عموماً با میگرن همراه می‌دانند شامل موارد زیر است:
• حساسیت به نور و صدا
• تهوع و استفراغ
• ایجاد نقاط کور در میدان دید
• دید تونلی
• خطوط زیگزاگ که از جلو میدان دید رد میشوند و اغلب حالت لرزان دارند
• فقدان جزئی یا کامل بینایی به شکل موقت
• دیدن اشیاء در فاصله‌ای نزدیک‌تر یا دورتر از آنچه در عالم واقع قرار دارند
• دیدن نقطه، ستاره، چیزهای مواج یا فلاش در نور
• دیدن هاله نور در اطراف اشیاء
علایم بصری میگرن گرایشی به تداوم در حدود 1 ساعت یا کمتر از خود نشان می‌دهند. اغلب مردم پیش از دچار شدن به درد مشکلات بینایی را تجربه می‌کنند اما امکان بروز آنها در کوران سردرد نیز وجود دارد.
مردم به طور معمول می‌توانند علایم میگرن را با استفاده از داروهای ضد درد مثل ایبوپروفن و آسپیرین یا داروهای تجویزی مثل سوماتریپتان یا ارگوتامین چاره کنند.
مردم در دوره عود میگرن هر قدر داروهای مزبور را زودتر مصرف کنند به طور معمول میزان اثربخشی آنها بیشتر خواهد بود.
پایین بودن قند خون
میزان قند خون به شکل طبیعی در سراسر روز و در فاصله میان وعده‌های غذایی دچار افت و خیز می‌شود.
اگر سطح قند خون کسی بیش از حد کاهش یابد، به طور معمول به کمتر از 70 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (mg/dL) برسد، این وضعیت زیر عنوان هیپوگلیسمی شناخته می‌شود. در صورت عدم درمان هیپوگلیسمی می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
هیپوگلیسمی در هنگامی که مغز دچار قحط گلوکز می‌شود، که منبع اولیه تأمین سوخت است، می‌تواند سبب سردرد و تاری دید گردد.
دیگر نشانه‌ها و علایم پایین بودن سطح قند خون شامل موارد زیر است:
• احساس نگرانی یا عصبانیت
• تعریق، نمناک شدن بدن و لرز
• گیجی
• احساس لرزش
• سریع شدن ضربان قلب
• سرگیجه یا سبکی سر
• آزردگی یا بی‌حوصلگی
• رنگ‌پریدگی
• خواب‌آلودگی
• حالت دست و پا چلفتی بودن یا مشکلات حفظ تعادل
• ضعف
• فقدان انرژی
• گرسنگی
• تهوع
• بی‌حسی یا مور مور زبان، لب یا گونه‌ها
اگر کسی فکر می‌کند که سطح قند خون او بسیار پایین است، وی می‌تواند مصرف مقداری قند یا کربوهیدرات‌هایی مثل آب میوه را امتحان کند و سپس میزان قند خون خود را در صورتی که به یک اختلال زیربنایی مثل دیابت مبتلاء است بررسی نماید.
اگر گلوکز خون به زیر 70 میلی‌گرم / دسی‌لیتر رسیده باشد، بر مبنای نظر "انجمن آمریکایی دیابت" شخص باید 15 گرم کربوهیدرات خورده، 15 دقیقه صبر کند و سپس دوباره سطح گلوکز خون را تست نماید.
اگر سطح قند خون کماکان زیر 70 میلی‌گرم / دسی‌لیتر باشد، شخص باید 15 گرم دیگر کربوهیدرات بخورد و فرآیند مزبور را تا زمان پایدار شدن سطح قند خون ادامه دهد.
وقتی سطح گلوکز خون به 70 میلی‌گرم / دسی‌لیتر برگردد شخص می‌تواند یک وعده غذای سالم بخورد تا مانع از افت مجدد سطح قند خون شود.
مردمی که سطح قند خون آنها دچار افت شدید می‌شود می‌توانند از هورمونی به نام گلوکاگون استفاده کنند. مردم دچار اختلالات مسبب هیپوگلیسمی شدید مثل دیابت می‌تواند یک کیت گلوکاگون را در خانه همراه داشته باشند. شیوه و زمان استفاده از این کیت توسط متخصصان مراقبت‌های پزشکی آموزش داده می‌شود.
استروک
استروک هنگامی بروز می‌کند که وجود یک لخته خون باعث انسداد عروق خونی حامل خون به مغز می‌شود. این وضعیت را استروک ایسکمیک می‌نامند. با شیوع کمتر، استروک ممکن است بر اثر پارگی رگ خونی در مغز ایجاد شود که زیر عنوان استروک هموراژیک شناخته می‌شود.
استروک‌ها مسئول یک مورد مرگ از هر 20 مورد (140.000 مورد مرگ و میر سالانه) در سطح ایالات متحد آمریکا هستند.
استروک می‌تواند در یک چشم یا هر دو تاری دید و به همراه آن سردرد شدید ایجاد کند.
دیگر نشانه‌های همراه استروک‌ها شامل بروز ناگهانی موارد زیر است:
• بی‌حسی دست یا ضعف دست، بی‌حسی صورت، یا بی‌حسی پا به ویژه در یک سمت بدن
• گیجی
• دشواری تکلم و فهم تکلم
• مشکلات راه رفتن، سرگیجه؛ و فقدان هماهنگی یا تعادل
بدون درمان سریع و صحیح استروک‌ها می‌توانند باعث ایجاد عوارض تهدید کننده زندگی و ناتوانی دایمی شوند. در صورت ظن به بروز استروک شخص در معرض تهدید مزبور باید بلافاصله به اورژانس منتقل شود.
پزشکان ممکن است برای شخص دارای سابقه استروک ایسکمیک داروهایی برای کمک به تجزیه لخته خون و بهبود جریان خون به مغز تجویز کنند. در عین حال امکان استفاده از عمل جراحی برای خارج کردن لخته خون مطرح است.
مردم دچار استروک هموراژیک (خونریزی دهنده) ممکن برای متوقف کردن خونریزی در مغز نیاز به عمل جراحی داشته باشند.
ریکاوری استروک می‌تواند زمان درازی طول بکشد و نیاز به استفاده از چند نوع درمان مختلف دارد. پس از استروک بسیاری از مردم ناچارند تا داروهایی را برای کاهش خطر ابتلاء به استروک بعدی مصرف کنند.
آسیب تروماتیک مغز
آسیب تروماتیک مغز (TBI) نوعی آسیب‌دیدگی است که باعث ایجاد اختلال در عملکرد نرمال مغز می‌شود. افتادن، تصادف، ضربه یا ورود اشیاء تیز به داخل جمجمه می‌تواند سبب ایجاد این اختلال شوند.
علایم خاص یک مورد TBI به قسمت آسیب دیده مغز و میزان گستردگی آسیب بستگی دارد. اگرچه برخی نشانه‌های TBI ممکن است بلافاصله بروز کنند، مابقی ممکن است برای نشان دادن خود به روزها یا هفته‌ها زمان نیاز داشته باشند.
ضربه مغزی یکی از انواع TBI است که بر اثر اصابت ضربه به سر رخ می‌دهد.
مردم دچار اشکال خفیف TBI اغلب دچار سردرد همراه تاری دید میشوند. دیگر نشانه‌های شایع TBI خفیف شامل موارد زیر است:
• گیجی
• سرگیجه و سبکی سر
• خواب‌آلودگی
• زنگ زدن گوش
• ایجاد مزه بد در دهان
• تغییرات حالت یا رفتار
• حساسیت به نور یا صدا
• از دست دادن هشیاری برای چند ثانیه تا چند دقیقه
• دشواری تمرکز، تمرکز، یادآوری یا تمرکز
• تغییر عادات خواب
• تهوع و استفراغ
مردم دچار TBI متوسط تا شدید اغلب دچار سردردی میشوند که وخامت و پایداری آن ادامه پیدا می‌کند. دیگر نشانه‌های این نوع TBI شامل موارد زیر است:
• اختلال تکلم
• حمله یا تشنج
• ناتوانی در برخاستن از خواب
• فقدان هماهنگی اعضاء بدن
• کاهش سطح هشیاری به مدت چند دقیقه تا چند ساعت
• استفراغ و تهوع ادامه‌دار
• بی‌حسی دست یا بی‌حسی پا، مور مور دست یا پا
• افزایش میزان گیجی، حالت تلاطم یا بی‌قراری
در صورت عدم درمان، TBI شدید می‌تواند کشنده باشد. درمان TBI به میزان گستردگی، محدوده یا شدت آن بستگی دارد.
آسیب‌دیدگی‌های تروماتیک مغز خفیف مثل ضربه یه سر ممکن است صرفاً به پایش و مراقبت از خود نیاز داشته باشند.
مردم دچار TBI خفیف باید موقتاً فعالیت‌هایی مثل کار با کامپیوتر یا ورزش را که باعث تشدید فشار بر مغز میشوند متوقف کنند.
مردم دچار اشکال متوسط تا شدید TBI نیاز به مراقب اورژانسی دارند و ممکن است برای پیشگیری از آسیب‌دیدگی بیشتر مغز به عمل جراحی نیاز داشته باشند.
مسمومیت مونوکسید کربن
مونوکسید کربن یک گاز بدون بو، بدون رنگ و بدون طعم است.
هر ساله فقط در سطح ایالات متحد آمریکا بیش از 20.000 نفر از مردم بر اثر استنشاق مونوکسید کربن در بخش‌های اورژانس پذیرش میشوند.
وقتی مردم مونوکسید کربن تنفس می‌کنند این گاز به هموگلوبین (پروتئین سرخ رنگی در خون که وظیفه حمل اکسیژن در بدن را بر عهده دارد) می‌چسبد. وقتی هموگلوبین به مونوکسید کربن می‌چسبد دیگر نمی‌تواند اکسیژن را به دستگاه‌ها و بافت‌های بدن برساند.
مسمومیت مونوکسید کربن بر اثر محروم کردن بدن و مغز از اکسیژن سبب ایجاد طیفی از علایم می‌شود. مشکلات سردرد و بینایی مثل تاری دید یک نشانه شایع مسمومیت مونوکسید کربن است.
علایم دیگر در این مورد عبارتند از:
• سرگیجه
• آشوب معده و استفراغ
• ضعف
• درد قفسه سینه
• گیجی
• علایم شبه آنفولانزا
مردم دچار اشکال خفیف تا متوسط مسمومیت مونوکسید کربن باید خود را از معرض استنشاق گاز دور کرده و به فوریت تحت درمان پزشکی قرار گیرند. رساندن اکسیژن با خلوص بالا از طریق ماسک تنفسی در خط مقدم درمان قرار دارد.
کارکنان بخش کمک‌های اورژانسی ممکن است به مردم دچار مسمومیت مونوکسید کربن شدید از طریق لوله‌ای که مستقیماً به راه‌های هوایی می‌رسد اکسیژن صد درد صد بدهند.
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
مردمی که تصور می‌کنند برای اولین بار سردرد میگرنی را تجربه کرده‌اند باید به دکتر مراجعه کنند. درمان فوری میگرن پس از بروز آن ضروری است. مردم در عین حال می‌توانند نشانه‌های هشدار دهنده میگرن را بشناسند و برای مواجهه با آنها به سرعت دارو مصرف کنند.
مردم به طور معمول می‌توانند هیپوگلیسمی خفیف را با خوردن قند یا کربوهیدرات درمان کنند. افراد مواجه با نشانه‌های افت قند خون متوسط یا شدید باید تحت درمان اورژانسی قرار گیرند.
هر کسی که با نشانه‌ها یا علایم استروک مواجه شده باشد باید برای پیشگیری از عوارض جدی شامل ناتوانی و مرگ مورد مراقبت اورژانسی قرار گیرد.
انجمن آمریکایی استروک مردم را تشویق می‌کند تا در صورت مواجهه با موارد زیر به اورژانس مراجعه کنند:
• افتادگی صورت
• ضعف بازو
• دشواری تکلم
• نیاز به زمان برای یادآوری
مردم مواجه با علایم TBI خفیف مثل سردرد و تاری دید باید برای تأیید تشخیص و آموزش چگونگی مراقبت از خود در روزهای پس از بروز آسیب‌دیدگی به پزشک مراجعه کنند.
مردم مواجه با نشانه‌های TBI متوسط تا شدید مثل سردرد و تاری دید که وخامت آن ادامه پیدا می‌کند ممکن است به مراقبت اورژانسی نیاز داشته باشند.
هر کسی که با علایم مسمومیت مونوکسید کربن به ویژه سردرد و علایم شبه آنفولانزا مواجه باشد باید مورد مراقبت فوری قرار گیرد. اگر کسی دچار مسمومیت مونوکسید کربن شده اما از موضوع آگاه نباشد، دیگران باید بلافاصله او را به بیمارستان منتقل کرده یا با اورژانس تماس بگیرند.
اغلب مردم صرفاً به صورت نسبتاً کوتاه مدت دچار تاری دید همراه سردرد میشوند و بعد به طور کامل بهبود می‌یابند. اگر کسی دچار علائم اضافی باشد ممکن است به مراقبت پزشکی نیاز داشته باشد.
مردم دچار میگرن گرایشی به تجربه سردرد و تاری دید به صورت همزمان به مدت یک ساعت یا کمتر از خود نشان می‌دهند، اگرچه در مورد آنان سردرد ممکن است تا ساعت‌ها ادامه پیدا کند.
مردم دچار هیپوگلیسمی خفیف معمولاً در صورت برگشت سطح قند خون به میزان نرمال خیلی زود بهبود می‌یابند.
به هر جهت آن دسته از مردم که بر اثر افت شدید قند خون، استروک، TBI، یا مسمومیت مونوکسید کربن دچار سردرد و تاری، دید میشوند باید تحت مراقبت اورژانسی قرار گیرند.