هر آسیب یا ضربه ای به پشت پا، که بر اثر زمین خوردن یا هر حادثه ای دیگری ایجاد شود، می‌تواند موجب ایجاد درد در عضلات ران، زانو‌ها و ساق پاها شود. معمولا کم کردن وزن بدن مشکلاتی از این دست را برطرف می‌کند. بسیاری از زنان قبل از شروع سیکل قاعدگی، در پایین کمر، لگن، پشت زانو و ساق پای خود احساس درد می‌کنند. احساس درد در پشت زانو و اطراف کشکک زانو نیز در دوران بارداری امری شایع است که به علت وزن اضافی و فشاری است که جنین موجب آن میشود.
علل احتمالی درد پشت زانو و روش‌های درمان آن
به غیر از برخی آسیب‌دیدگی‌های جزئی و کشیدگی رباط‌ها، علت درد پشت زانو می‌تواند برخی علل زمینه‌ای بسیار جدی‌تری داشته باشد که نیاز به رسیدگی پزشکی و اقدمات درمانی دارد:
تشخیص
پزشک معالج، با استفاده از یک یا چند روش ارزیابی زیر به علت درد در پشت زانو شما پی خواهد برد :
_ سابقه پزشکی
_ پرسش در مورد فعالیت های اخیر شما
_ام آر آی
_ اشعه ایکس
_ راهنمایی سونوگرافی
_ آزمایش خون
درد مبهمی که شدید میشود، درد تپنده همراه با تورم و خشکی زانو
بورسیت زانو
در این حالت شما دردی مبهم و تپنده را در زانوی خود احساس می‌کنید که هنگام وارد کردن فشار به زانو در زمان پیاده‌روی یا زانوزدن یا خم‌کردن زانو، شدیدتر میشود. ممکن است در زانوی خود احساس گرما کنید و این ناحیه نسبت به لمس کردن حساس باشد. همچنین ممکن است زانوی شما متورم و قرمز باشد و احساس کنید حرکت دادن زانو برایتان مشکل است.
علل:آسیب‌های مکرر زانو، استفاده بیش از حد از زانو (فشار مضاعف)، ابتلا به برخی بیماری‌های مزمن زانو مانند روماتیسم یا نقرس علت درد پشت زانو می باشند .
درمان:استراحت، بانداژ فشاری (اعمال فشار)، بالا نگه داشتن زانو، درمان با داروی آنتی‌بیوتیک، انجام تزریق در صورت لزوم.
پارگی مینیسک خلفی
پارگی مینیسک (بافت غضروفی داخل زانو که موجب جذب فشارهای وارده بین استخوان ران و ساق میشود) موجب درد و تورم زانو، کاهش دامنه‌ی حرکتی زانو و خشکی و عدم تحرک زانو میشود. افرادی که دچار پارگی مینیسک شده‌اند، اغلب احساس می‌کنند که زانویشان خالی می‌کند. سایر علائم شایع پارگی مینیسک عبارتند از: صدا دادن و تق‌تق زانو، احساس گیر‌کردن چیزی در زانو و قفل شدن زانو
علل شایع: فرسایش تدریجی بافت غضروفی بر اثر بالا رفتن سن، ضربه یا آسیب ناگهانی به زانو
درمان:استراحت، بانداژ فشاری (اعمال فشار)، بالا نگه داشتن زانو، فیزیوتراپی، زانوبند طبی، تزریق در صورت لزوم
کیست بیکر
در موارد شدید، این بیماری موجب درد شدید زانو همراه با خشکی زانو، تورم و حساسیت به لمس میشود. این علائم معمولا در یکی از زانو‌ها دیده میشود. بنابراین در صورتی که متوجه وجود توده یا برآمدگی غیرطبیعی در پشت زانوی خود شدید با پزشک متخصص درد مشورت کنید.
علل: آسیب‌دیدگی، ابتلا به بیماری‌های فرسایشی و مزمن زانو مانند آرتروز و روماتیسم مفاصل.
درمان: داروهای مسکن غیرتجویزی، درمان بیماری مزمن زانو (در صورت وجود)
اختلالات مربوط به تشکیل لخته خون
ترومبوز ورید عمقی یکی از مشکلات شایع در زمینه لخته‌شدن خون می‌باشد که موجب تورم قابل توجهی در زیر یکی از زانو‌ها میشود. این مشکل همچنین موجب دردی شدید در ساق پا میشود که تا زانو، ران و کشاله‌ی ران منتشر میشود و ساق پا نیز نسبت به لمس کردن حساس میشود.
علل:لخته‌های خون در قسمت پایین پا ممکن است بر اثر عدم تحرک به مدت طولانی، مثلا در هنگام رانندگی‌های طولانی مدت در سفر یا هنگام استراحت پس از انجام عمل جراحی، به وجود بیایند. بارداری و انجام سزارین نیز از دیگر عوامل خطر بروز ترومبوز ورید عمقی هستند.
درمان:تجویز داروهای رقیق کننده‌ی خون، انجام تمرینات حرکتی، پوشیدن جوراب‌های فشاری مخصوص و یا تزریق در صورت لزوم.
دردی که با حرکت دادن زانو (راه رفتن، دویدن و خم کردن زانو) و یا عدم تحرک زانو (نشستن به مدت طولانی) شدیدتر میشود
آرتروز
در ابتدا درد زانو بعد از حرکت دادن زانو شدیدتر میشود، به عنوان مثال بعد از بالا رفتن از پله‌ها، نشستن روی زانو‌ها و یکباره بلند شدن از حالت نشسته. همچنین در صورتی که برای مدت طولانی پای خود را حرکت ندهید، درد زانوی شما شدیدتر میشود، به عنوان مثال وقتی که صبح از خواب بیدار می‌شوید یا وقتی که برای مدت زمان طولانی جایی می‌نشینید. سایر علائم آرتروز عبارتند از: خشکی زانو، تورم، حساسیت به لمس و احساس گرما در زانو هنگام لمس کردن زانو. آرتروز زانو بسته به علت اصلی ایجادکننده‌ی آن و سن ابتلا به آن، به سه نوع مختلف تقسیم میشود.
علل:فرسایش غضروف‌های داخل مفصل زانو بر اثر بالارفتن سن (آرتروز مفصل زانو)، التهاب مفصل زانو به علت فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی بدن (روماتیسم)، آرتروز زانو پس از آسیب‌دیدگی‌های شدید زانو (آرتروز تروماتیک زانو)
درمان: ورزش، مصرف داروهای ضد التهاب، تزریق دارو در صورت لزوم.
زانوی دوندگان (کندرومالاسی پتلا)
این مشکل اغلب باعث شنیدن صدای تق‌تق یا صدای ساییدگی (مانند صدای قیژ‌قیژ) در زانو میشود، خصوصا زمانی که شما در حال بلند کردن چیزی یا در حال کشش دادن پای خود هستید. این درد بعد از نشستن به مدت طولانی و یا بعد از فشار آوردن به زانو مانند ایستادن به مدت طولانی یا انجام ورزش به مدت طولانی، تشدید میشود.
علل:آسیب یا فشار آوردن مکرر به زانو، استفاده بیش از حد به زانو (وارد کردن فشار مضاعف به زانو که بیشتر در بین ورزشکاران شایع است)
درمان:استراحت، بانداژ فشاری (اعمال فشار)، بالا نگه داشتن زانو، مصرف داروهای ضد التهاب و تزریق در صورت لزوم.
التهاب تاندون کشکک
این درد معمولا در پشت کشکک زانو احساس میشود و همچنین شخص در ساق پای خود احساس درد و ضعف می‌کند. در ابتدا این درد بعد از انجام فعالیت‌هایی مانند راه رفتن، دوچرخه‌سواری و دویدن شدیدتر میشود و به تدریج دامنه حرکتی زانو را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد.
علل:پارگی یا التهاب تاندون کشکک زانو بر اثر استفاده بیش از حد از زانو و وارد کردن فشار مضاعف به زانو
درمان:انجام ورزش‌های کششی و تقویتی زانو، بستن نوار مخصوص کشکک زانو، مصرف داروهای مسکن (مانند ایبوبروفن و ناپروکسن) و یا تزریق دارو
سیاتیک
دردی یک طرفه که به تدریج شروع میشود (ممکن است خندیدن یا عطسه کردن باعث تشدید آن شود)، و همراه با احساس گزگز و مورمور در پاها می‌باشد. این درد معمولا در اطراف ناحیه پایینی کمر و باسن شروع میشود وسپس تا زانو‌ها و پایین پا منتشر میشود. این درد معمولا شب‌ها بروز می‌کند و به اندازه‌ای شدید است که شخص را از خواب بیدار می‌کند.
علل:این درد از علائم مربوط به مشکلات دیگری (به غیر از زانو) می‌باشد که عموما به بیرون‌زدگی دیسک‌های ستون فقرات، تنگی کانال نخاعی و آسیب‌های ناحیه لگن مربوط میشود. بارداری نیز یکی از شایع‌ترین عوامل خطر برای بروز این درد است.درد ناگهانی و تیرکشنده، احساس سوزش در پشت زانو
آسیب عضله همسترینگ
آسیب‌های خفیف عضله همسترینگ (درجه1) همراه با دردی ناگهانی و شدید در پشت زانو و ران هستند و شخص به سختی می‌تواند زانوی خود را خم یا راست کند. آسیب‌های شدیدتر همسترینگ (درجه دو و سه) موجب دردی شدید و مستمر میشود که بسیار تیز و تیرکشنده است و با تورم و حساسیت به لمس همراه است. همچنین ممکن است در هنگام خم کردن زانو احساس کنید از زانوی خود صدای تق‌تق می‌شنوید و در عضلات همستریگ خود احساس کشش کنید.
آسیب دیدگی رباط‌ها
آسیب‌های رباط‌های زانو شامل آسیب رباط ACL رباط صلیبی قدامی، PCLرباط صلیبی خلفی و MCL (رباط جانبی داخلی) میشود که موجب درد ناگهانی و تیرکشنده در اطراف کشاله ران و پشت زانو میشود و ممکن است این درد تا پایین پاها منتشر شود. درد ناشی از آسیب رباط‌های ACL و PCL معمولا با تورم و عدم توانایی شخص در وارد کردن فشار به زانو و گذاشتن وزن روی آن و احساس بی ثباتی در زانو همراه است، اما آسیب‌های MCL موجب زانو دردی میشود که با تورم زیادی همراه نیست.
علل:آسیب‌دیدگی، استفاده بیش از حد و وارد کردن فشار مضاعف به زانو
درمان:استراحت، بانداژ فشاری (اعمال فشار)، بالا نگه داشتن زانو، استفاده از زانوبند طبی، انجام ورزش‌های کششی و تقویتی زانو، مصرف داروهای مسکن غیرتجویزی (مانند ایبوبروفن و آسپرین) در درمان درد پشت زانو موثر است .
واریس
واریس نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که می‌تواند موجب بروز درد در پشت زانو و ران‌ها شود. این درد همچینین با تورم پاها و مچ پاها و احساس سنگینی پا همراه است. ممکن است متوجه بیرون‌زدگی رگ‌های آبی‌رنگ از زیر پوست خود شوید که از سمت بالا به سمت پایین پا کشیده شده‌اند.
همچنین در صورتی که عمل جراحی باز مانند جراحی تعویض مفصل زانو یا جراحی‌هایی به منظور بازسازی عضلات، غضروف یا استخوان در اطراف زانو انجام داده باشید، احساس درد در طرفین و پشت زانو پس از جراحی امری شایع است.
علل درد پشت زانو در کودکان
کودکان معمولا بعد از زمین خوردن یا وارد شدن ضربه به پایشان، در هنگام بازی کردن، احساس درد می‌کنند که این موضوع امری عادی است. اما داشتن درد شدید و تیر کشنده در کشاله ران، ساق پا و اطراف زانو (خصوصا در اواخر شب) می‌تواند نشان‌دهنده‌ی دردهایی باشد که به نام "دردهای رشد" شناخته می‌شوند. این درد ممکن است در کودکان 3 تا 5 سال بروز کند و احتمال بروز آن تا سنین 10 تا 12 سالگی نیز وجود دارد.