آشنایی با حاملگی خارج از رحم

برخی زنان شرایط نامطلوب بارداری را تجربه میکنند که بارداری خارج رحم یکی از شرایط نامطلوب بارداری است. در یک حاملگی خارج رحم، تخم بارور شده به دیواره داخلی رحم متصل میشود که شبیه بارداری سالم است. این تخم بارور شده به لوله فالوپ یا گاهی در حفره شکمی یا ناحیه دهانه رحم متصل میشود. در بارداری خارج رحمی شرایط برای شما مهلک و کشنده است اگر به موقع درمان نشود.

اگر تخمک لقاح یافته در هر جای دیگری غیر از داخل رحم جایگزین شود، بارداری نابجا یا خارج از رحم اتفاق می افتد. 

در حالت عادی بعد از اینکه تخمک بارور می شود به حرکت خود که از تخمدان شروع شده بود ادامه می دهد تا از لوله به رحم برسد و بر روی دیواره حفره رحمی جایگزین شود. اگر به دلایل مختلف مثل تنگی لوله های رحمی بر اثر چسبندگی ناشی از عفونت یا جراحی های شکمی این حرکت متوقف شود، تخم لقاح یافته ممکن است در محل تنگی لانه گزینی کرده و به رشد خود ادامه دهد. از آنجا که اکثر بارداریهای خارج رحمی در یکی از لوله های رحم رخ می دهند آنرا بارداری لوله ای نیز می نامند. با احتمال بسیار کم ممکن است بارداری خارج رحمی در محلهای دیگری نیز دیده شود. سایر مکان های احتمالی جایگزینی عبارتند از: تخمدان، دهانه رحم و یا بخش های دیگر شکم، در موارد نادر همراه با یک بارداری رحمی یک تخم دیگر نیز در جایی خارج از رحم جایگزین می شود؛ البته این اتفاق در IVF که تخمکها بطور مصنوعی لقاح یافته و به داخل رحم تزریق می شوند دیده می شود.

هیچ راهی برای جابجایی محل تخم و انتقال و کاشتن آن در رحم وجود ندارد بنابراین تنها راه درمان ختم حاملگی است. اگر بارداری خارج رحمی به موقع تشخیص داده نشود و مورد درمان قرار نگیرد، با رشد سلولی و بزرگ شدن جنین احتمال پارگی لوله های رحمی وجود دارد. این واقعه با درد شدید و خونریزی همراه است و یک اورژانس پزشکی محسوب می شود. متاسفانه در چنین حالتی آسیب جدی یا از دست دادن کامل لوله رحمی اتفاق می افتد.  در این شرایط اگر درمان سریع مقدور نباشد خونریزی شدید داخلی حتی منجر به مرگ نیز خواهد شد.

معمولا بارداری خارج از رحم علائم مشخصی ندارد و ممکن است فقط در طی اسکن و سونوگرافی تشخیص داده شود. در صورت وجود علائم، در بین هفته ۴ و ۱۲ حاملگی ظاهر می‌شوند و می‌توانند ترکیبی از موارد زیر باشند:

  • یک دوره عدم وقوع قاعدگی و داشتن سایر علائم بارداری
  • احساس درد یک‌طرفه در قسمت پایین شکم
  • داشتن خونریزی واژن یا ترشحات آبکی قهوه‌ای
  • احساس درد در سرشانه‌ها
  • احساس ناراحتی و سوزش در هنگام ادرار کردن

گاهی اوقات این علائم ناشی از مشکلات دیگری مانند عفونت معده هستند.

 

دلایل بارداری درمان خارج از رحم

هنوز علت بارداری خارج از رحم به صورت اختصاصی اعلام نشده است. گاهی‌اوقات این مساله در اثر وجود مشکلاتی در لوله‌های فالوپ مانند باریک بودن یا مسدود شدن آن‌ها اتفاق می‌افتد و گاهی به دلایل دیگری مانند موارد زیر رخ می‌دهد:

  • بیماری التهابی لگن (PID). نوعی التهاب در دستگاه تولید مثلی زنان که معمولاً در اثر بیماری‌ها و عفونت‌های مقاربتی ایجاد می‌شود.
  • داشتن حاملگی خارج از رحم قبلی. این مساله خطر بارداری خارج از رحم بعدی را تا حدود ۱۰٪ افزایش می‌دهد.
  • داشتن جراحی قبلی در لوله‌های فالوپ. مانند انجام جراحی توبکتومی برای پیشگیری از بارداری.
  • داشتن سابقه درمان ناباروری. مصرف داروهای مخصوص تحریک تخمک‌گذاری (آزادشدن تخمک) می‌تواند خطر بارداری خارج از رحم را افزایش دهد.
  • باردار شدن با وجود حضور دستگاه داخل رحمی IUDبرای پیشگیری از بارداری. باردار شدن در صورت استفاده از این دستگاه نادر است، اما اگر هم رخ دهد احتمال بارداری خارج از رحم زیاد است.
  • سیگار کشیدن
  • افزایش سنمعمولا بیشترین خطر بارداری خارج از رحم برای زنان ۳۵ تا ۴۰ ساله است.

 

درمان دارویی بارداری خارج از رحمی

در صورتی که بارداری خارج از رحم زود تشخیص داده شود از داروی متوتروکسات استفاده می‌شود. متوتروکسات یک داروی ضد سرطان است که به صورت وریدی تزریق می‌گردد و از رشد سلول‌ها جلوگیری می‌نماید و سلول‌های موجود را در طول زمان در بدن شما حل می‌کند.پس از تزریق این دارو، پزشک میزان هورمون بارداری شما را بررسی می‌کند و در صورت بالا باقی ماندن سطح هورمون بارداری یا hCG ممکن است پزشک تزریق یک متوتروکسات دیگر را تجویز نماید.درمان دارویی معمولا اولین انتخاب برای درمان این مشکل می‌باشد و آزمایش خون به مدت چند روز تا چند هفته پس از تزریق دارو، مورد پیگیری منظم قرار می‌گیرد.

تزریق متوتروکسات معمولا در موارد زیر موثر واقع می‌شود:

* هنگامی که سطح هورمون بارداری پایین باشد.

* هنگامی که جنین دارای هیچ گونه فعالیت قلبی نباشد.

 

درمان بارداری خارج از رحمی با جراحی

اگر وضعیت مادر خوب بوده و جنین نیز هنوز خیلی بزرگ نشده باشد که آسیب به لوله‌های رحمی وارد کرده باشد می‌توان از جراحی لاپاروسکوپی نیز برای خارج کردن آن استفاده کرد. با استفاده از یک دوربین بسیار کوچک داخل لگن مشاهده شده و جراحی نیز با لوازم بسیار ریز و دقیق انجام می‌شود. این عمل با بی حسی موضعی انجام می‌شود و نقاهت آن کمتر از یک هفته خواهد بود. البته نیاز به تجهیزات و پزشک متخصص کاملا ورزیده در استفاده از این روش دارد.

 

پیشگیری از ایجاد بارداری خارج از رحم

هیچ راهی برای پیشگیری از حاملگی خارج از رحم وجود ندارد اما راه‌هایی هستند که خطر آن را کاهش دهد:

  • در طول رابطه همیشه از کاندوم استفاده کنید تا از بیماری‌های مقاربتی پیشگیری کرده و خطر ابتلا به بیماری‌های عفونت لگن را کاهش دهید.
  • سیگار نکشید. اگر سیگار مصرف می‌کنید، پیش از اقدام به بارداری آن را ترک کنید.

 نحوه تشخیص

معاینه لگنی می‌تواند به پزشک کمک کند نواحی درد، انقباض یا مشکلات لوله‌های فالوپ یا تخمدان را شناسایی کند. با این حال پزشک نمی‌تواند بدون آزمایش، بارداری خارج از رحم را تشخیص دهد. برای این کار به آزمایش و سونوگرافی نیاز دارید.

  • آزمایش بارداری

پزشک برای اطمینان یافتن از بارداری، آزمایش بارداری تجویز می‌کند. میزان هورمون HCG در مراحل مختلف حاملگی تغییر می‌کند. این آزمایش ممکن است هر چند روز یک بار تکرار شود تا زمانی که سونوگرافی بتواند حاملگی خارج از رحم را تشخیص دهد (معمولاً 5 الی 6 هفته پس از باردار شدن.(

  • سونوگرافی

سونوگرافی به متخصص زنان این امکان را می‌دهد که محل دقیق بارداری را مشخص کند. در این آزمایش یک دستگاه روی شکم قرار داده می‌شود. این دستگاه از امواج صوتی برای تصویرسازی از رحم، تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ استفاده می‌کند و این تصویر را به مانیتور می‌فرستد.

سونوگرافی شکم، برای تأیید بارداری یا بررسی خونریزی داخلی استفاده شود.

  • دیگر آزمایش‌های خون

یک آزمایش خون کامل برای بررسی کم خونی یا دیگر نشانه‌های از دست دادن خون انجام می‌شود. اگر حاملگی خارج از رحم تشخیص داده شود، پزشک ممکن است آزمایش تشخیص گروه خونی نیز تجویز کند چرا که ممکن است به انتقال خون نیاز داشته باشید.

 

اینجا را کلیک کنید 👇👇

www.televisit24.com

تنها با وارد کردن نام و نام خانوادگى و شماره موبایل و ثبت نام در سامانه تله ویزیت، بلافاصله و حداکثر طى مدت ٢٤ ساعت پاسخ خود را از بهترین پزشکان متخصص دریافت کنید و دیگر نگران سلامت خود نباشید.

نویسنده مقاله

دکتر فاطمه نعمت اللهی

جراح و متخصص زنان ، زایمان و نازایی

» شماره نظام پزشکی : 31503

» شهر : تهران

نظرات

مقالات مرتبط