آیا واکسن آنفولانزا در شرایط شیوع کرونا ایمن است؟

هر زمستان ویروس آنفولانزا باعث ایجاد اپیدمی آنفولانزا می‌شود. زمستان امسال این اپیدمی ممکن است به علت پاندمی COVID-19 که همزمان وجود دارد گسترده‌تر باشد.

آنفولانزا بسیار مسری است. این بیماری هر ساله باعث صدها هزار مورد بستری بیمارستانی و هزاران مورد مرگ و میر می‌شود.

واکسن آنفولانزا هر ساله برای کمک به محافظت از مردم در برابر ابتلاء به آنفولانزا در دسترس است. اما آیا این واکسن ایمن است؟ و اهمیت این واکسن اکنون که COVID-19 به عنوان یک عامل مطرح است چقدر است؟

واکسن آنفولانزا بسیار ایمن است اگرچه برخی گروه‌ها نباید از این واکسیناسیون بگیرند. این گروه‌ها عبارتند از:

• کودکان در سنین زیر 6 ماه
• افرادی که نسبت به واکسن آنفولانزا یا هر یک از ترکیبات آن دچار واکنش شدید بوده‌اند
• افراد دچار آلرژی تخم مرغ یا آلرژی جیوه
• افراد دچار سندرم گیلن باره

یک نگرانی شایع در مورد واکسن آنفولانزا این است که می‌تواند شخص را دچار آنفولانزا کند. این موضوع ممکن نیست.

واکسن آنفولانزا از یک شکل غیر فعال ویروس آنفولانزا یا اجزاء ویروس تولید می‌شود که نمی‌تواند باعث عفونت گردد. برخی افراد دچار عوارض جانبی می‌شوند که معمولاً در طول یک روز یا بیشتر از بین می‌روند.

این عوارض عبارتند از:

• تب خفیف
• ورم، سرخی و حساس شدن ناحیه اطراف محل تزریق
• لرز یا سردرد

فواید واکسن آنفولانزا 

پیشگیری از آنفولانزا

بر مبنای اعلام CDC گرفتن واکسن آنفولانزا مؤثرترین راه برای پیشگیری از ابتلاء به بیماری آنفولانزا محسوب می‌شود.

احساس ناخوشی کمتر

حتی پس از گرفتن واکسن امکان ابتلاء به آنفولانزا وجود دارد. اگر کسی واکسن آنفولانزا گرفته باشد علایم مبتلابه وی پس از بیماری خفیف‌تر خواهد بود.

کاهش ریسک بستری در بیمارستان یا پیامدها برای برخی افراد

نشان داده شده است که واکسیناسیون آنفولانزا در برخی گروه‌ها به ایجاد ریسک کمی برای پیامدهای مرتبط به آنفولانزا یا بستری شدن در بیمارستان منجر می‌شود. 

این گروه‌ها عبارتند از:

• سالمندان
• زنان باردار و نوزادان آنها
• کودکان
• افراد دچار اختلالات مزمن مثل دیابت، بیماری مزمن ریه و بیماری قلبی عروقی

محافظت از جامعه

وقتی کسی برای محافظت از خود در برابر آنفولانزا واکسینه می‌شود وی در عین حال باعث محافظت از کسانی می‌گردد که نمی‌توانند برای پیشگیری از آنفولانزا واکسینه شوند. این شامل افراد بسیار خردسال می‌شود که قادر به گرفتن واکسن نیستند. این وضعیت ایمنی جمعی نام دارد و بسیار مهم است.

ریسک‌های واکسن آنفولانزا 

 1. ابتلاء به بیماری علی‌رغم واکسیناسیون

برخی از اوقات شخص ممکن است واکسن آنفولانزا بگیرد و با وجود این به این بیماری مبتلاء شود. در حدود 2 هفته زمان لازم است تا بدن پس از گرفتن واکسن ایمنی ایجاد کند. در طول این مدت احتمال ابتلاء به آنفولانزا کماکان وجود دارد.

دلیل دیگری که چرا شخص ممکن است علی‌رغم واکسیناسیون دچار آنفولانزا گردد عدم "همخوانی واکسن" است. محققان باید ماه‌ها پیش از آغاز واقعی فصل آنفولانزا تصمیم بگیرند که کدام گونه شامل واکسن باشد.

وقتی بین گونه‌های انتخاب شده و گونه‌های در عمل فعال در طول فصل آنفولانزا همخوانی مناسب وجود نداشته باشد واکسن به اندازه کافی فعال نخواهد بود.

 2. واکنش آلرژیک شدید

برخی از مردم ممکن است نسبت به تزریق واکسن آنفولانزا دچار واکنش آلرژیک باشند. اگر کسی نسبت به این واکسن واکنش آلرژیک داشته باشد، علایم به طور معمول به فاصله چند دقیقه تا چند ساعت پس از تزریق واکسن خود را نشان می‌دهند. علایم مزبور موارد زیر را شامل می‌شوند:

• مشکل تنفسی
• خس خس سینه
• تند شدن ضربان قلب
• راش یا کهیر
• ورم اطراف چشم و دهان
• احساس ضعف یا سرگیجه

اگر کسی پس از گرفتن واکسن دچار این علایم شده باشد باید به دکتر مراجعه کند. اگر واکنش شدید باشد مراجعه به اورژانس ضروری است.

 3. سندرم گلین باره

سندرم گیلن باره یک اختلال نادر است که در آن سیستم ایمنی به عصب‌های محیطی حمله می‌کند. این بیماری بسیار نادر است اما واکسیناسیون برای آنفولانزا می‌تواند محرک بروز آن باشد.

اگر کسی دچار سندرم گلین باره باشد باید پیش از اقدام به تزریق واکسن آنفولانزا با پزشک مشورت کند.

واکسن تزریقی و واکسن اسپری بینی

واکسن آنفولانزا را می‌توان به صورت تزریقی و نیز اسپری بینی به بیمار تحویل داد.

واکسن تزریقی در طیفی از اشکال عرضه شده و می‌تواند در برابر 3 یا 4 گونه آنفولانزا مصونیت ایجاد کند. اگرچه هیچ نوع واکسن تزریقی آنفولانزا به مابقی ارجحیت داده نمی‌شود، شخص باید در مورد مناسب‌ترین نوع واکسن برای خود با پزشک مشورت کند.

اسپری بینی حاوی دوز اندکی از ویروس زنده اما تضعیف شده آنفولانزا است.

اسپری بینی برای فصل آنفولانزا در سال 2017 تا 2017 توصیه نمی‌شد که علت نگرنای در مورد میزان پایین اثربخشی آن بود. اما این اسپری برای فصل 2020 تا 2021 توصیه می‌شود. علت آن است که فرمولاسیون اسپری مزبور اکنون مؤثرتر است.

آیا نیاز است که شخص هر سال برای آنفولانزا واکسینه شود؟

واکسیناسیون هر ساله در مورد آنفولانزا به دو دلیل نیاز است.

علت نخست آن است که پاسخ ایمنی بدن نسبت به آنفولانزا به مرور زمان کاهش می‌یابد. گرفتن واکسن به صورت همه ساله به ادامه محافظت از بدن کمک خواهد کرد.

علت دوم تغییر مداوم ویروس آنفولانزا است. این بدان معنی است که ویروس‌های شایع در فصل پیشین آنفولانزا ممکن است در فصل بعدی وجود نداشته باشند.

واکسن آنفولانزا هر ساله روزآمد می‌شود تا در برابر ویروس‌هایی که بیشترین احتمال برای شیوع آنها در فصل پیش روی آنفولانزا وجود دارد مصونیت ایجاد کنند. واکسن آنفولانزا فصلی مؤثرترین شکل محافظت در برابر ویروس مزبور را ایجاد می‌کند.

آیا واکسن آنفولانزا برای نوزادان ایمن است؟

CDC استفاده از واکسن آنفولانزا را برای بچه‌های با سن بالای 6 ماه توصیه می‌کند. کودکان زیر 6 ماه خردسال‌تر از آنند که این واکسن برای آنان استفاده شود.

عوارض جانبی واکسن آنفولانزا در نوزادان مشابه مورد بزرگسالان است. این عوارض عبارتند از:

• تب خفیف
• درد عضله
• ناسور شدن محل تزریق

برخی کودکان در سنین بین 6 ماه تا 8 سال ممکن است به دو دوز واکسن نیاز داشته باشند. در این مورد مردم باید با پزشک مشورت کنند.

آیا واکسن آنفولانزا برای زنان باردار ایمن است؟

زنان باردار باید هر ساله در مورد آنفولانزا واکسینه شوند. تغییرات سیستم ایمنی در کوران بارداری باعث افزایش خطر بیماری شدید یا بستری شدن زنان به علت آنفولانزا می‌شود.

هم CDC و هم "کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان" (ACOG) گرفتن واکسن تزریقی فصلی را در هر یک از سه‌ماهه‌های بارداری برای زنان توصیه می‌کنند.

از این گذشته واکسیناسیون مادر برای آنفولانزا به محافظت از نوزاد کمک می‌کند. در ماه‌های نخست پس از تولد اگر زن شیرده باشد امکان انتقال آنتی‌بادی‌های ضد آنفولانزا از مادر به نوزاد از طریق شیر پستان وجود دارد.

اگرچه واکسن آنفولانزا دارای بازده ایمنی نیرومندی در زنان باردار بوده است، یک مطالعه مربوط به سال 2017 برخی نگرانی‌های ایمنی را ایجاد کرد. محققان به وجود ارتباطی میان سقط جنین ناخواسته و واکسیناسیون آنفولانزا در فاصله 28 روز قبل پی بردند.

به خاطر سپردن این موضوع مهم است که این مطالعه صرفاً گروه کوچکی از زنان را شامل می‌شود. به علاوه، ارتباط مزبور از نظر آماری صرفاً در مورد زنانی قابل توجه بود که آنان واکسن حاوی گونه پاندمیک H1N1 یا آنفولانزای خوکی را در فصل قبل دریافت کرده بودند.

در حالی که مطالعات تکمیلی برای تحقیق در مورد این نگرانی مورد نیاز است هم CDC و هم ACOG قویاً توصیه می‌کنند که تمامی زنان باردار از واکسن آنفولانزا استفاده کنند.

چه زمانی باید واکسن آنفولانزا گرفته شود؟

سازندگان به طور معمول حمل واکسن آنفولانزا را در ماه اگوست آغاز می‌کنند. مردم تشویق می‌شوند تا واکسن مزبور را در اولین فرصت ممکن مورد استفاده قرار دهند.

به هر حال، یک مطالعه در سال 2017 به این یافته رسیده است که تأثیر واکسن به مرور زمان کاهش می‌یابد. از آنجا که شخص ممکن است بخواهد تا در سرتاسر فصل آنفولانزا از محافظت برخوردار باشد ممکن است از استفاده زودهنگام آن خودداری کند.

بیشتر پزشکان توصیه می‌کنند که افراد واکسن خود را در انتهای اکتبر [مهر - آبان] یا پیش از همه‌گیر شدن ویروس آنفولانزا مورد استفاده قرار دهند.

اگر کسی در این موعد واکسن خود را نگرفته باشد هنوز چندان دیر نیست. دیرتر گرفتن واکسن نیز کماکان می‌تواند به محافظت در برابر ویروس آنفولانزا منجر شود.

هر ساله در پاییز و زمستان میلیون‌ها نفر دچار آنفولانزا می‌شوند. گرفتن واکسن آنفولانزا راه بسیار مؤثری برای پیشگیری از ابتلاء خود شخص و اطرافیان وی به آنفولانزا محسوب می‌شود.

ادامه پاندمیک کروناویروس جدید و دیگر انواع عفونت سیستم تنفسی یک دلیل دیگر برای استفاده از این واکسن است. استفاده از واکسن تزریقی آنفولانزا این خطرات را در مورد هر کسی کاهش می‌دهد.

در مورد واکسن آنفولانزا فواید بسیار و برخی ریسک‌ها مطرحند. اگر کسی در این موارد دارای سؤال یا نگرانی خاصی باشد باید با پزشک مشورت کند.