آشنایی با سیستم اطلاعات بیمارستانی

خصوصیات برجسته سیستم HIS  
در چند سال گذشته،مراکز بهداشتی_درمانی کشورمان به ویژه بیمارستانها در صدد مکانیزه کردن سیستمهای اطلاعاتی خود برآمده اند. در ابتدا مقصود از چنین فعالیتهایی کاهش هزینه ها ناشی ازکاغذبازی های موجود در سیستمهای دستی و اداری بوده است، اما اکنون به مرحله ای رسیده ایم که بهبود کیفیت ارائه خدمات درمانی اهمیتی روزافزون می یابد.هدف آن است که کلیه اطلاعات بهداشتی و درمانی هر فرد در طول عمرش در قالب یک پرونده الکترونیکی ذخیره می شود که در هرنقطه ای از کشور از طریق یک شبکه سراسری کامپیوتری قابل دسترسی باشد.

امروزه تکنولوژی پیشرفته کامپیوتری به عنوان ابزاری مطمئن و به صرفه برای یکپارچه سازی نرم افزارهای مختلف کاربردی در محیطهای بهداشتی_درمانی شناخته شده است.

متاسفانه اغلب نرم افزارهای موجود در ایران به اقتضای تقاضای مشتری تهیه شده اند و نه بر اساس یک نگرش جامع نگر منطقی و سیستمی،بنابراین چون برای مشتریان متفاوت تهیه شده اند، سازگار با یکدیگر نیستند و برقراری ارتباط بین آنهادر محیط شبکه ای امری بس دشوار و پرهزینه است هم از نظر مالی برای خریدار، و هم ازنظر نیروی مهندسی برای تولید کننده.وجود استاندارهای مورد توافق، با کاهش هزینه های مذکور، هم به نفع تولیدکنندگان نرم افزارهای اطلاعات بیمارستانی و هم به نفع استفاده کنندگان آنهاست.

تطابق با فراگیرترین استاندارد جهانی تبادل اطلاعات پزشکی بنامHL7 که هم اکنون با سابقه 24 ساله در تمام جهان در حال استفاده است.

· برخورداری از کامل ترین و قویترین سیستم تامین امنیت در سطوح و وسعت دسترسی کاربران
· برخورداری و پشتیبانی از اکثر استانداردهای مطرح مهندسی_پزشکی
· در برگیرنده غنی ترین بانکهای اطلاعات پزشکی از جمله SNOMED, ICD.9.cm, ICD.10، تعرفه کالیفرنیا و...
· طراحی سیستم بر اساس وقایع پزشکی بطوریکه براحتی بر گردش کار جاری محیط های کلینیکی منطبق می شود.
· برخورداری از محیط کامل VISUAL
· امکان استفاده کامل از Mouseدر ورود اطلاعات بصورتیکه ورود اطلاعات تنها در 5/2%، موارد بصورت تایپ است.
· انعطاف و سهولت فراوان سیستم در تغییر و تطبیق در فرهنگ های مختلف بیمارستانی
· امکان ایجاد تبادل اطلاعات بین بیمارستانی در سطوح مختلف شهری، استانی و کشوری
· امکان ایجاد ارتباط اینترنتی و اینترانتی
· پشتیبانی و استفاده از سیستم های رایج و قابل اعتماد، امضا الکترونیکی بصورت کارت هوشمند و اثر انگشت
· استفاده از سیستم های نرم افزاری جهت آرشیو، ذخیره یابی و بازیابی اطلاعات تصویری
 

عملکردهای مختلف HIS

مدیریت بیمار:مراحل مختلف از زمان پذیرش تا ترخیص بیمار
پاراکلینیک : مربوط به بخشهای پاراکلینیکی آزمایشگاه و رادیولوژی. دریافت کلیه درخواستهای آزمایش و رادیوگرافی و پاسخگوئی به آنها با ورود به این قسمت امکانپذیرخواهد بود.
داروخانه : دریافت درخواستهای داروئی و ثبت اطلاعات مربوط به پاسخگوئی به آنها در این قسمت صورت می گیرد .
انبار : برای انجام عملیات انبارداری.
آمار و گزارشات: کارکرد بخشها، پاراکلینیک، مراجعات بستری،و سرپایی، اقدامات جراحی و بیهوشی با نمایش نمودار.
حسابداری : اقدامات لازم جهت تسویه حساب نهائی با بیمار ، صدور صورتحساب و اجازه ترخیص از بیمارستان و همچنین تعریف اطلاعات اصلی حسابداری در این قسمت صورت می گیرد.
بیمه : برای انجام امور کارشناسی بیمه ها.
کارانه :محاسبه کارکردپزشکان
درمانگاه:کلیه امور مربوط به مراجعین درمانگاه از قبیل ویزیت پزشکان، تزریقات، آزمایشگاه، رادیولوژی... به صورت سرپایی در برمی گیرد.
مددکاری: بیمارانی که خواستار تخفیف درصورت حساب هستند، پس از درخواست ، ‌ حسابداری درخواست و پرونده آنها را به مدد کاری ارجاع می دهد، ‌مددکاری پس از تحقیق اگر بیمار مورد نظر حائز شرایط خاص بود از منابع مالی مشخص در صورت حساب تخفیف لازمه را اعمال می نماید .
مدارک پزشکی: کد گذاری کلیه اعمال جراحی و تشخیص های بیماری بر اساس کتابICD.9, ICD.10‌ صورت می گیرد .
تجهیزات پزشکی: ثبت تاریخ تولید، خرید و مدت گارانتی دستگاه برای پشتیبانی سرویسهای دیگر و در صورت لزوم ثبت سایر اطلاعات مربوط به شرکت مربوطه
کارکنان : شامل پرونده کارکنان بیمارستان (پرونده های پرسنــلی الکترونیکی)
چارت فیزیکی بیمارستان : اطلاعات مربوط به ساختار بیمارستان شامل دپارتمانها ، بخشها ، اتاقها و …

 

استاندارد Health Level 7) HL7)
در سال 1987 کمیته ای متشکل از تولید کنندگان نرم افزاری، نمایندگان نرم افزاری، نمایندگان بیمارستانهای و دانشگاههای معتبر علوم پزشکی تشکیل شد تا برقراری ارتباط بین نرم افزارهای تولید کنندگان مختلف را تسهیل کند. این کمیته هر چند ماه یک بار در نقاط مختلف امریکا تشکیل جلسه می دهدو نمایندگان کشورهای دیگراز جمله استرالیا – آلمان – ژاپن – هلند – زلاند نو و کانادا نیز درآن شرکت دارند.
استاندارد(HL7) درسال 1992 از سوی اداره مرکزی استانداردهای بازار مشترک اروپا و درسال 1994 از طرف ANSIبه عنوان یک ارگان استاندارد ساز معتبر به رسمیت شناخته شد. این گروه در حال حاضر بیش از 1500 عضو حقیقی دارد و صدها بیمارستان در سراسر دنیا دارای سیستمهای اطلاعات بیمارستانی مبتنی بر این استاندار هستند.
 

ساختار کلی استاندارد HL7
· پذیرش ترخیص و انتقال بیمار
· مدیریت درخواست و پاسخ
· ثبت دستور پزشک
· مشاهدات بالینی و نتایج پاراکلینیکی
· انواع جستجوها
· امور مالی
 

نکات قابل توجه در این استاندارد
· امکان تبادل اطلاعات در انواع بستریهای سخت افزاری و نرم افزاری پیش بینی شده
· ساختار جای دهی اطلاعات از پیش فرض نشده است بلکه ذخیره وپردازش اطلاعات می تواند به صورت متمرکز یا نامتمرکز باشد.
· استاندارد به گونه ای است که با شناسایی نیازهای جدید توسعه تدریجی سیستمها را ممکن می سازد
· مبتنی بر تجربیات گذشته و استانداردهای پذیرفته شده موجود است و در عین آنکه در جهت منافع تولیدکننده خاصی نیست دست شرکتها را برای ابتکار عمل باز میگرداند
· گرچه در اصل برای استفاده در بیمارستانها تدوین شده است در نهایت قابل استفاده در کلیه محیط های بهداشتی درمانی خواهد بود
· این استاندارد گردش کارجدیدی را به بیمارستان تحمیل نمی کند بلکه صرفـا روشی برای تبادل اطلاعات است. بنابراین راه اندازی هر سیستم مبتنی HL7در هر بیمارستان شیوه اجرایی خاص خود را خواهد داشت.
· هماهنگی تنگاتنگی با سایر استانداردهای پذیرفته شده انفورماتیک پزشکی دارد.

 

منبع:arakmu and irantelemed