واژه سرطان به خانواده بزرگی از بیماریها اطلاق می‌شود که شامل رشد غیر طبیعی سلول‌هاست و این سلول‌ها این قابلیت را دارند که به سایر نقاط بدن گسترش یابند و به آن حمله کنند. طی این بیماری، زیرمجموعه‌ای از نئوپلاسم‌ها شکل می‌گیرند؛ یک نئوپلاسم یا تومور درواقع دسته‌ای از سلول‌ها هستند که طی یک رشد غیر قابل کنترل به‌وجود آمده‌اند و معمولاً درنهایت به تشکیل یک توده می‌انجامند، اما این توده میتواند در سرتاسر بدن گسترش یابد.
این بیماری در هر قسمت از بدن مانند خون، پوست، سیستم گوارش، سیستم ادراری تناسلی، استخوان، ماهیچه، چشم و … ممکن است آغاز شود و در مراحل پیشرفته به سایر نواحی بدن گسترش یابد. بسته به این که توده تشکیل شده در کدام بخش از بدن باشد، علائم ظاهر شده نیز متفاوت خواهد بود. عوامل مختلفی در ابتلا به سرطان نقش دارند، ازجمله عوامل ژنتیکی، مواد شیمیایی، پرتوها و …
روش‌های درمانی زیادی برای سرطان وجود دارد که باتوجه به نوع و میزان پیشرفت آن متفاوت خواهد بود؛ این روش‌ها یا به درمان می‌انجامند و یا سرعت پیشرفت بیماری را کاهش می‌دهند. روش‌های مختلفی مانند جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی، دارو درمانی و … وجود دارد؛ معمولاً جراحی در مراحل اولیه سرطان انجام می‌شود و گاهی لازم است برای درمان نوع خاصی از سرطان از ترکیبی از روش‌های موجود استفاده شود.
علاوه بر مشکلات جسمی و ناراحتی های عاطفی ناشی از سرطان، هزینه های بالای مراقبت نیز برای بیماران، خانواده های آنها و مردم سنگین است؛ اما با به کار گیری راه های پیشگیری از سرطان، تعداد موارد جدید سرطان کاهش می یابد.
سرطان یک بیماری نیست بلکه گروهی از بیماری های مرتبط است. بسیاری از موارد موجود در ژن ها، سبک زندگی و محیط پیرامون ما ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش یا کاهش دهد.
دانشمندان در حال مطالعه روش های مختلفی برای راه های پیشگیری از سرطان هستند، از جمله موارد زیر:
-
کاهش خطر عمل جراحی
-
تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی
-
راه های جلوگیری یا کنترل موارد شناخته شده در ایجاد سرطان
-
تشخیص زودهنگام شرایط پیش سرطانی. شرایط پیش سرطانی شرایطی است که ممکن است به سرطان تبدیل شود.
-
پیشگیری شیمیایی (داروهایی برای درمان بیماری پیش سرطانی یا جلوگیری از ابتلا به سرطان)
امان از سیگار
پرهیز از مصرف دخانیات گرچه دیگر تکراری شده است، اما همچنان از سوی بسیاری از افراد نادیده گرفته می‌شود.
از فرآورده‌های توتون مانند سیگار، پیپ و قلیان و حتی جویدن توتون، سالم نیست. حتی توصیه می‌شود که اگر سیگار هم نمی‌کشید، از نشستن در جاهایی که افراد دیگر سیگار می‌کشند، خودداری کنید. جالب است بدانید که اثرات ترک سیگار از همان ساعات اولیه ترک آشکار می‌شود پس هر چه زودتر سیگار را ترک کنید سود بیشتری می‌برید و هر چه زمان بیشتری برای اقدام به ترک سپری شود، مزایای حاصل از آن کاهش می‌یابد.
معجزه ورزش
بررسی‌های محققان ثابت کرده است که داشتن فعالیت بدنی منظم روزانه حتی به شکل پیاده‌روی میتواند در کاهش خطر ابتلا به سرطان بسیار موثر باشد. به همین دلیل توصیه می شود هر هفته دست‌کم سه بار و هر بار 30 تا 45 دقیقه فعالیت ورزشی انجام دهید که ضربان قلب‌تان را بالا ببرد و در کنار آن تمریناتی نیز برای تقویت عضلات داشته باشید. همچنین از نشستن طولانی در یک‌جا از جمله پشت میز کار یا در مقابل تلویزیون، بپرهیزید.
مصرف روزانه میوه
مصرف روزانه پنج وعده از سبزی‌ها و میوه‌ها مقوله‌ای است که اثرات آن در پیشگیری از سرطان انکارنشدنی است. باید مصرف مواد نشاسته‌ای را کم کنید و از رژیم‌های غذایی که غنی از میوه‌جات و سبزیجات تازه است، استفاده کنید. همچنین باید از نوشیدنی‌های شکردار بپرهیزید و این نوشیدنی‌ها را با آب جایگزین کنید. علاوه بر مصرف قند و شکر تصفیه شده مصرف نمک را نیز باید محدود و برای طعم‌دار کردن غذا از ادویه و چاشنی گیاهی استفاده کنید.
تغذیه سالم
در این که باید به اندازه مناسب غذا بخورید و سعی کنید که وعده‌های اصلی غذا را حذف نکنید تا ناچار به ریزه‌خواری نشوید، از نقطه نظر سلامت شکی وجود ندارد.
توصیه می شود در حالت استرس و اضطراب غذا نخورید، از غذاهای کم‌چرب و تا حد امکان بدون چربی‌های حیوانی استفاده کنید.برای این منظور از روش‌های صحیح پخت مانند کبابی، بخارپز، آب‌پز و پخت ملایم در حرارت کم‌بهره بگیرید. همچنین غذاهای نیم سوخته و سوخته (کباب، جوجه کباب، ته دیگ، سیب‌زمینی و پیاز داغ سوخته) را مصرف نکنید.
از مصرف انواع گوشت‌های دودی و نمک سود یا فرآوری شده با مواد شیمیایی و نگهدارنده مانند سوسیس و کالباس و کنسرو به‌طور جدی باید پرهیز کرد. از مصرف مشروبات الکلی نیز باید پرهیز کرد.
محافظت در برابر عفونت ها
پیشگیری از ابتلا به عفونت‌ها و ویروس‌ها میتواند سدی در برابر ابتلا به بسیاری بیماری‌های دیگر از جمله برخی از انواع سرطان باشد. به همین دلیل دکتر قنبری‌مطلق با تاکید بر تزریق واکسن برای پیشگیری از ابتلا به ویروس هپاتیتB ، بخصوص از سوی افراد پرخطر می‌گوید: برای آمیزش جنسی نیز باید از ابزارهای محافظت‌کننده، استفاده کرد تا خطر ابتلا به ویروس پاپیلوم انسانی و سرطان‌های ناشی از آن مانند سرطان دهان، دهانه رحم و مقعد کاهش پیدا کند.
محافظت از پوست
متخصصان به طور مکرر تاکید می‌کنند که در صورت تماس طولانی‌مدت با تابش آفتاب، از کرم ضدآفتاب، کلاه آفتاب‌گیر، عینک آفتابی و پوشش مناسب مثل لباس سفید، آستین‌دار و یقه بلند استفاده کنید.
برای کاهش اثرات زیانبار نور خورشید بر پوست و تشدید خطر سرطان پوست باید از کرم یا لوسیون ضدآفتابی استفاده کنید که فاکتور محافظتی آن 15 یا بیشتر است. بعد از تماس با نور خورشید، دوش بگیرید و عرق موجود روی پوست، نمک، مواد شیمیایی و فرآورده‌های ضدآفتاب را از تن خود بشویید. از برنزه شدن چه از طریق خوابیدن در برابر نور خورشید یا لامپ‌های فرابنفش نیز پرهیز کنید.
اگر مرتب آرایش می‌کنید، از لوازم آرایشی بدون چربی استفاده کنید؛ زیرا لوازم آرایش چرب، منافذ پوستی را می‌بندد. داروها از جمله برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدافسردگی، ضدپرفشاری خون، داروهای قلبی و دیابت نیز میتواند پوست را نسبت به آفتاب حساس‌تر کند.
مراقب آسیب‌های شغلی باشید
در نظر داشته باشید که برخی از مشاغل چون کشاورزی، سمپاشی، نقاشی، مبل‌سازی، کار در صنایع آهن، فولاد، زغال‌سنگ، لاستیک و کار تولید یا تعمیر پوتین و کفش، خطر برخی سرطان‌ها را افزایش می‌دهد.
از تماس با آفت‌کش‌ها بپرهیزید. جذب آفت‌کش‌ها بیشتر از راه پوست صورت می‌گیرد. در صورت تماس باید بدنتان را بسرعت بشویید. هنگام کار با حلال‌ها نیز باید مطمئن شوید که اتاق کاملا تهویه می‌شود. از برخورد غیرضروری با اشعه ایکس نیز تا حد امکان پرهیز کنید. اگر در محیطی کار می‌کنید که در آن در معرض تراکم بالایی از ذرات ریز، الیاف و گرد و غبار قرار دارید، ماسک محافظ مناسب را روی بینی و دهان خود قرار دهید.
زندگی روانی سالم
شاید در ظاهر به نظر شعارگونه بیاید، ولی واقعیت آن است که اگر در زندگی اهداف واقعگرایانه داشته باشید، درگیر بسیاری از استرس‌های روحی نخواهید شد. بر این اساس، تا آنجا که میتوانید از تنش و اضطراب پرهیز کنید؛ زیرا اضطراب، سیستم دفاعی بدن را تضعیف می‌کند. خودتان را دوست داشته باشید و به جسم و روان خود احترام بگذارید. دقایقی از روز را به خلوت کردن با خود و دعا کردن بپردازید تا به آرامش برسید. از رقابت‌های ناسالم تنش‌آفرین بپرهیزید و زندگی اجتماعی سالمی داشته باشید.
کدام عوامل خطر بروز سرطان را افزایش می دهد؟
برخی عوامل می توانند خطر بروز سرطان را افزایش دهند، از جمله:
-
عفونت ها
-
تابش – تشعشع
-
سیگار کشیدن و استعمال دخانیات
-
داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی پس از پیوند اعضا
از طرفی هم عواملی که ممکن است خطر سرطان را تحت تأثیر قرار دهند، عبارتند از:
-
الکل
-
چاقی
-
دیابت
-
فعالیت بدنی
-
رژیم غذایی
علائم هشداردهنده سرطان را بشناسید
نشانه‌هایی که به منظور تشخیص زودهنگام سرطان نباید نادیده بگیرید شامل موارد زیر می‌شود:
-
ابتلای به سرطان در اقوام درجه یک
-
تغییر در خال‌های پوستی و زخم‌های بدون بهبود
-
توده در هر جای بدن
-
سرفه یا گرفتگی صدای طولانی
-
اختلال بلع یا سوء هاضمه طولانی
-
استفراغ یا سرفه خونی
-
اسهال یا یبوست طولانی
-
خونریزی غیرطبیعی ادرار، مدفوع، واژن، نوک سینه
-
بی‌اشتهایی یا کاهش وزن بی‌دلیل
چه زمان به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت داشتن هر یک از علائم هشدار دهنده سرطان از جلمه تغییر در خال‌های پوستی، زخم‌های بدون بهبودی در مدت دو هفته، وجود توده در هرجای بدن به ویژه سینه و اندام تناسلی، استفراغ یا سرفه خونی، بی اشتهایی یا کاهش وزن بی دلیل، اسهال طولانی یا ایجاد یبوست جدید، خون ریزی غیر طبیعی ادرار، مدفوع، ایجاد سرطان در اقوام درجه یک، اختلال بلع یا سوء هاضمه طولانی و سرفه یا گرفتگی صدای طولانی باید به پزشک متخصص مراجعه کرد تا با بررسی‌های بیشتر ابتلا به سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود فرد بیمار تحت درمان قرار گیرد.همینطور شما میتوانید در صورت نیاز ابتدا به صورت آنلاین توسط یک پزشک ویزیت شوید و سپس در صورت لزوم و پس از انجام آزمایشات مخصوص به صورت حضوری با پزشک ملاقات داشته باشید و ویزیت حضوری را تجربه کنید.
در سایت www.TeleVisit24.com تنها با وارد کردن نام و نام خانوادگى و شماره موبایل و ثبت نام در سامانه تله ویزیت ، بلافاصله و حداکثر طى مدت ٢٤ ساعت پاسخ خود را از بهترین پزشکان متخصص دریافت کنید.