انفورماتیک پزشکی دانشی چند رشته‌ای است (Multidisciplinary) که از ترکیب علوم مختلف تشکیل شده که هدف اولیه آن‌ها جمع‌آوری، نگهداری، تحلیل، و پردازش اطلاعات در حوزه علوم پزشکی و سلامت است. این علوم شامل رشته‌های مختلف دانش مانند علوم کامپیوتر و طراحی نرم‌افزار، دانش اطلاعات (Information Science)، علوم شناختی (Cognitive Science)، مهندسی نیاز، مهندسی ارتباطات انسان و کامپیوتر می‌گردد.
متخصص انفورماتیک پزشکی میتواند سیستم‌های مراکز بهداشتی درمانی را ارزیابی کرده و نیازهای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری آنان را تشخیص دهد. همچنین میتواند با استفاده از دانش تخصصی انفورماتیک پزشکی نسبت به طراحی سیستم‌های تصمیم یار (Decision Support Systems)، سیستم‌های خبره، سیستم‌های پزشکی از راه دور و همراه با استفاده از روش‌های مختلف از جمله هوش مصنوعی اقدام و اینگونه سیستم‌ها را در اختیار گروه پزشکی و بالینی قرار دهد. با این توانایی‌ها بهترین گزینه برای مدیریت (رهبری) تیم طراحی سیستم‌های تخصصی پزشکی و پیراپزشکی محسوب می‌شوند.
انفورماتیک پزشکی در واقع طراحی، بهبود و استفاده از نوآوری های IT ( فناوری اطلاعات ) در خدمات مراقبتی و سلامتی است. انفورماتیک پزشکی از منابع، دستگاه ها و روش های مورد نیاز جهت بهینه سازی، جمع آوری، نگهداری، بازیابی و به کارگیری اطلاعات در سلامت و امور پزشکی و دارویی استفاده می کند.
ابزارهای انفورماتیک پزشکی شامل کامپیوتر، راهنمایی های بالینی، اصطلاحات پزشکی و سیستم های اطلاعاتی و ارتباطی است. این شاخه از انفورماتیک با بخش های مختلفی همچون پزشکی، پرستاری، داروسازی، دندان پزشکی، سلامت عمومی، فیزیوتراپی و تحقیقات بیومدیکال سر و کار دارد .
انفورماتیک پزشکی سعی دارد تا با استفاده از آنالیز، طراحی، پیاده سازی و ارزیابی اطلاعات و سیستم های ارتباطی سلامت افراد و جامعه را بهبود ببخشد، رسیدگی به بیماران را با کیفیت تر کند و روابط میان پزشک و بیماران را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.
زمینه های کاربردی :
انفورماتیک پزشکی در زمینه هایی همچون داده کاوی و تصمیم گیری در پزشکی، انفورماتیک تصویر برداری پزشکی و پردازش تصاویر پزشکی ،پرونده الکترونیک سلامت، پزشکی از راه دور، کاربرد موبایل در پزشکی، طراحی سیستم‌های اطلاعات در پزشکی، ارزیابی سیستم‌های اطلاعات، مدیریت و مشارکت در طراحی و تولید برنامه‌ها و نرم‌افزارهای پزشکی، کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی،کاربرد فناوری اطلاعات در پزشکی، کاربرد انفورماتیک در رشته های مختلف پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی، پرستاری، پیراپزشکی و علوم پایه میباشد.
با آنکه دانش کامپیوتر و اطلاعات (که با همدیگر دانش انفورماتیک را شکل میدهند) در واقع دو دانش مورد استفاده در تمام علوم امروزی می‌باشند، ولی از آنجا که علوم مرتبط با پزشکی و سلامت بزرگترین و پیچیده ترین گستره دانش را در دنیای فعلی اطلاعات و دانش فعلی جهان تشکیل میدهند، دانش انفورماتیک پزشکی به صورت دانشی مستقل و آکادمیک شکل گرفته و توسعه یافته است.
در این بخش میتوانیم برای مثال و توضیحات بیشتر بپردازیم به انفورماتیک پرستاری! در اواخر دهه ۱۹۸۰ ،مشاغل مرتبط با تکنولوژی رایانه ای در مراکز بهداشتی- درمانی با استقبال روبه رو شد. از آنجایی که انفورماتیک پرستاری یکی از تخصص های پرستاری محسوب میشود، شورای کاربرد رایانه در پرستاری وابسته به انجمن پرستاری ایالات متحده، تعریف نوینی از انفورماتیک پرستاری را به این صورت ارایه کرد ؛ "پرستار انفورماتیکی کسی است که علوم پرستاری، رایانه و اطلاعات را در جهت جمع آوری، پردازش و مدیریت داده ها باهم تطبیق میدهد تا از اصول پرستاری، مراقبت بالینی، آموزش و پژوهش حمایت کند و دانش پرستاری را توسعه دهد .
انفورماتیک پرستاری، ترکیبی از فرآیندهای پرستاری، اطلاعات وابسته به آن و مدیریت اطلاعات پرستاری و سایر پردازش های اطلاعاتی است و هدف اصلی از ایجاد این رشته، حمایت از بهداشت و سلامت افراد در سطح جهانی است.
در تعریفی که انجمن انفورماتیک پرستاری در سال ۱۹۹۹ درباره انفورماتیک پرستاری ارایه داده، انفورماتیک پرستاری، به کارگیری علم رایانه و علم اطلاعات در پرستاری قلمداد شده است. انفورماتیک پرستاری سبب ارتقا ی مراقبت، مدیریت و فرآیندهای مرتبط با پردازش اطلاعات شده و درنتیجه سبب گسترش دانشی میشود که پرستاری را در تمام حیطه های عملکردی، نظیر مراقبت، پژوهش، آموزش و مدیریت حمایت میکند.
استفاده موثر از انفورماتیک در پرستاری، مستلزم آن است که پرستاران نقش های جدیدی را در فرآیند تخصصی شدن حرف های خود بپذیرند. پیشرفت های جهانی در این زمینه، باعث گسترش وسیع فرصت های یادگیری و دسترسی به منابع جدید آموزشی شده است و لازم است امکانات آموزشی برای پرستاران ایجاد شود تا بتوانند جستجوگران اطلاعات باشند و درمورد ارزش اطلاعات وسیعی که در شبکه جهانی اینترنت برای استفاده آنان موجود است ، به قضاوت و ارزشیابی بپردازند. بنابراین ، برنامه های آموزش پرستاری بر پایه کامپیوتر ، باید قابل تغییر براساس نیازهای منطقه ای و تطبیق با نگرش های جدید ای حرفه باشد تا امکان تربیت پرستارانی با تخصص انفورماتیک ایجاد شود، زیرا یک پرستار انفورماتیک به خوبی میداند که پایه و اساس هرگونه تصمیم گیری هوشمندانه که منجر به تحقق هدف شود ، دسترسی و برخورداری از اطلاعات دقیق است.
برای آنکه پرستار انفورماتیک بتواند به بهترین وجه ایفای نقش کند ، باید توجه و آموزش انفورماتیک در تمام گستره محیط آموزشی وجود داشته باشد زیرا فناوری اطلاعات هرگونه عملکردهایی را که در حوزه پرستاری است و توسط پرستاران به اجرا در می آید تحت تاثیر قرار میدهد. با آنکه دانش رایانه و اطلاعات (که با یکدیگر دانش انفورماتیک را شکل میدهند) در واقع دو دانش مورد استفاده در تمام علوم امروزی هستند، ولی ازآنجاکه علوم مرتبط با پرستاری و مراقبت، گستره دانش پیچیده ای را در دنیای فعلی اطلاعات جهان تشکیل میدهند، لذا انفورماتیک پرستاری در جهان به صورت دانشی مستقل و آکادمیک شکل گرفته و توسعه یافته است . به همین خاطر، همگام با گسترش آموزش و عملکردهای پرستاری در دهه ۱۹۸۰ میلادی، انفورماتیک پرستاری نیز یکی از حوزه های بسیار مهم در بخش پرستاری شناخته شد و موسسه پرستاران ایالات متحده و اتحادیه ملی نیز از جمله نهادهایی بودند که کاربردهای رایانه ای را در بخش پرستاری، مورد توجه خود قرار دادند. از طرف دیگر، این دو نهاد، درخصوص پیشبرد و گسترش انفورماتیک پرستاری به صورت ملی و بین المللی، فعالیت نمودند. در سال ۱۹۸۸ نیز جاربارا هیروکارول گاسرت و ماریاتا، اقدام به طراحی فهرست های آموزشی در این زمینه کردند. در همان سال، جودیت گراو و شیلا کورکاران نیز انفورماتیک پرستاری را به عنوان یک پایه و اساس علمی برای علوم پرستاری ، اطلاعات و رایانه و درنهایت نیز مدیریت و پردازش اطلاعات و داده ها ، درنظر گرفتند.
به کارگیری رایانه در مراکز درمانی، نیاز به نرم افزارهایی دارد که زبان مشترک بین پرستاران ایجاد نماید. لذا تاکید می شود که باید در مورد اصطلاحات پرستاری در سطح بین المللی توافق نظر حاصل شود. ادغام تکنولوژی های اطلاعاتی پرستاری و بیمارستانی نظیر پرونده الکترونیکی بیماران ، برای توسعه فرآیندها و شناسایی و نیز مستندسازی، اجرا ، مدیریت دانش و استانداردهای بین المللی حائز اهمیت هستند.