آسیب‌شناسی از راه دور یا تله پاتولوژی ارائه خدمات پاتولوژی از راه دور می‌باشد. تله پاتولوژی یکی از شاخه‌های سلامت از راه دور می‌باشد که با کمک فناوری‌های ارتباطی تصاویر ماکروسکوپی و میکروسکوپی پاتولوژی را به مراکز مرتبط مانند بیمارستان‌ها، آزمایشگاه‌ها، مراکز آموزشی و تحقیقاتی یا هر مکان دیگری در سراسر دنیا ارسال می‌کند.
ارسال این تصاویر میتواند با اهدافی همچون تشخیص اولیه تشخیص از راه دور) مشورت برای نظر ثانویه متخصص (مشاوره از راه دور، تضمین کیفیت، آموزش یا اهداف تحقیقاتی باشد. در واقع پاتولوژیست از راه دور عکس‌های دیجیتال یا آنالوگ دریافتی بر روی نمایشگر رایانه یا تلفن همراه را تفسیر می‌کند. با گسترش دسترسی به اینترنت و ارتباطات با پهنای باند وسیع اشتراک گذاری عکس‌ها در سراسر دنیا امکان‌پذیر شد. این امر موجب شد تا تعداد بسیاری از آزمایشگاه‌ها در نقاط مختلف جهان با دسترسی به متخصصین، خدمات پاتولوژی دریافت کنند. به خصوص در روستاها و مناطقی که با کمبود خدمات پزشکی و پاتولوژیست روبرو هستند مؤثر خواهد بود. در این مناطق، نه تنها خدمات تشخیصی مورد نیاز می‌باشد بلکه می‌توان از طریق تله پاتولوژی به آموزش نیروهای جدید هم پرداخت. تبادل خدمات پاتولوژی بین مراکز حتی در فواصل نزدیک موجب ارتقاء کارایی خدمات می‌شود.
در طول دو دهه گذشته، تغییرات قابل ملاحظه ای در فناوری‌های به کار گرفته شده در تله پاتولوژی به وجود آمده‌است. از لحاظ فناوری، سیستم‌های تله پاتولوژی را می‌توان به چهار دسته کلی زیر تقسیم کرد:
-
سیستم‌های ایستا (Static or Store-and-forward)
-
سیستم‌های پویا (Dynamic or Real-time)
-
سیستم‌های تصویربرداری تمام-اسلاید (Whole-slide imaging or WSI)
-
سیستم‌های ترکیبی (Hybrid)
سیستم‌های ایستا
اولین ارتباطات تله پاتولوژی در سطح بین‌المللی بیشتر به روش ایستا انجام می‌شد. در این روش مجموعه ای از تصاویر دیجیتال به تعداد محدود که از قبل گرفته شده‌است از طریق پست الکترونیک یا سرور مشترک ارسال می‌شود. همچنین، همراه با تصاویر در صورت نیاز اطلاعات شناسایی، بالینی، آزمایشگاهی و رادیولوژیکال بیمار به عنوان فراداده ارسال می‌شود. علاوه بر این، در سمت فرستنده نیاز به فردی است که دانش مورد نیاز برای انتخاب نواحی مورد نظر برای تصویربرداری را داشته باشد. از مزایای روش ایستا هزینه پائین برای راه اندازی و نگهداری تجهیزات، مدیریت آسان فایل به دلیل حجم کم تصاویر و نیاز به پهنای باند کم می‌باشد که فاکتورهای بیان شده همگی برای کشورهای با منابع کم بسیار با اهمیت می‌باشد. با این حال، معایب متعددی مانند خطاهای نمونه برداری، محدودیت‌هایی در نماهای مختلف و بزرگنمایی تصاویر وجود دارند که ممکن است دقت تشخیص کم شود.
سیستم‌های پویا
در سیستم پویا این امکان به پاتولوژیست داده می‌شود که با کنترل میکروسکوپ از راه دور تمام ابعاد اسلاید شیشه ای را در جهات مختلف و با بزرگنمایی مناسب بر اساس انتخاب خود به صورت زنده مشاهده کند. این امر با هدایت اسلاید در محورهای x و y و متمرکز کردن در محور z انجام می‌گیرد. تا دهه ۱۹۹۰، این روش، تله پاتولوژی رباتیک، بسیار رایج بود. با این حال، هزینه بالا، نیاز به پهنای باند وسیع، سخت‌افزار و نرم‌افزار اختصاصی در سمت فرستنده و گیرنده و نبود تعامل پذیری از مواردی است که مانع استفاده آن می‌شود. با توجه به معایب اشاره شده، استفاده از تله میکروسکوپ در کشورهای با اختلاف زمانی و همچنین در کشورهای با زیرساخت‌های ارتباطی محدود تقریباً غیرعملی است و مانع تعاملات بین‌المللی می‌شود.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.
سیستم‌های تصویربرداری تمام-اسلاید
روش تصویربرداری تمام-اسلاید در تله پاتولوژی بین‌المللی کاربرد دارد. به خصوص در همکاری‌های پژوهشی و آموزشی در سطح بین‌المللی بسیار مؤثر می‌باشد. این سیستم‌ها با تهیه تصاویر دیجیتال بزرگ، با وضوح و کیفیت بالا از کل اسلایدهای شیشه ای و ذخیره آنها در سرورهای قابل دسترس از طریق وب یا در فضای ابری مشکلات روش‌های ایستا و پویا را برطرف کرد. روش تصویربرداری تمام-اسلاید اجازه دسترسی به کل اسلاید شیشه ای یا مجموعه ای از اسلایدها را در بزرگنمایی‌های مختلف می‌دهد. اسکنرهای کنونی مجهز به این تکنولوژی میتواند یک بخش ۱٫۵ × ۱٫۵ سانتی‌متری از بافت را با بزرگنمایی ۲۰ برابر در کمتر از ۱ دقیقه ضبط کند. این قابلیت امکان اسکن کردن حجم زیادی از اسلایدها را فراهم می‌آورد. سرعت مشاهده تصاویر در این روش به‌طور معمول سریع تر از روش تله پاتولوژی پویا است، به ویژه اگر از یک رایانه قدرتمند و سیستم ارتباطی با سرعت بالا استفاده شود. از معایب سیستم مذکور می‌توان به هزینه‌های گران‌قیمت تجهیزات، نیاز به پهنای باند وسیع، فضای ذخیره برای بایگانی فایل‌های حجیم و امکان نمایش فایل‌ها در فرمت‌های مختلف تولید شده می‌باشد.
سیستم‌های ترکیبی
در روش ترکیبی از رباتیک به همراه تصویربرداری با وضوح بالا به‌طور همزمان می‌توان استفاده کرد که مزایای هر دو روش را شامل می‌شود.
مزایای تله پاتولوژی
مهمترین دستاورد تله پاتولوژی، هم در سطح بین‌المللی و هم در سطح داخلی، دسترسی از راه دور به متخصصین می‌باشد که منجر به ارائه خدمات مراقبتی بهتر و کاراتر به بیماران می‌شود. مزیت دیگر تله پاتولوژی ارتقاء بهره‌وری عملیاتی است. به‌طور یقین انتقال یک عکس بسیار راحت تر و کم هزینه تر از جا به جایی بیماران یا متخصصین می‌باشد. مطالعات نشان داده‌اند که استفاده از تله پاتولوژی باعث میلیون‌ها دلار صرفه جویی در هزینه‌های سیستم مراقبت بهداشتی شده‌است و دقت در تشخیص و بهره‌وری را بالا برده‌است. در واقع به کمک تله پاتولوژی فرایندهای پر هزینه، ناکارآمد و وقت گیر حمل و نقل اسلایدهای شیشه ای ظریف کاهش می‌یابد. همچنین در کشورهایی که کمبود متخصص پاتولوژیست وجود دارد بسیار با ارزش می‌باشد. همکاری‌های تله پاتولوژی در سطح بین‌المللی برای کشورهای در حال توسعه سودمند هستند، زیرا امکان به اشتراک گذاری بهترین روش‌های تشخیصی، فرصتی برای ارائه آموزش و پژوهش به وجود می‌آید. علاوه بر این، برای پاتولوژیست‌ها امکان فراهم می‌شود که اگر در مناطق دور و با امکانات کم‌کار می‌کنند بتوانند از طریق تله پاتولوژی آموزش ببینند و نیاز به سفرهای غیرضروری کمتر خواهد شد در نتیجه رضایت شغلی آنها بالاتر می‌رود.