هوش مصنوعی با ورود به حوزههای مختلف دانش انسانی تحولی بسیار بزرگ را در علوم طبیعی، اجتماعی و سایر زمینههای علم ایجاد کرده است. تاکنون دستاورهای ارزشمندی با بهکارگیری هوش مصنوعی به وجود آمده است و بدون شک روند رو به توسعه ورود این فناوری در اشکال متنوع علم و صنعت متوقف نخواهد شد.
هماکنون هوش مصنوعی را میتوان بزرگترین یا حداقل یکی از بزرگترین فناوریهای قرن حاضر دانست. هوش مصنوعی یا Artificial Intelligence را میتوان فناوریای با ظرفیتهای بسیار گسترده و یا حتی نامحدود دانست. از همین رو دانشمندان و مهندسان با به کارگیری ابزارهای مختلف در تلاش هستند که فناوری هوش مصنوعی را در زمینه تخصصی فعالیت خود استفاده کنند.
حوزه بهداشت و درمان یا دانش پزشکی از جمله علومی است که با روی آوردن به فناوری هوش مصنوعی تغییراتی شگفتانگیز و بزرگی را در زمینه درمان بیماران و ساخت تجهیزات پزشکی ایجاد کرده است. در حال حاضر پزشکان زیادی در سراسر جهان و بهویژه کشورهای توسعهیافته از فناوری هوش مصنوعی برای دستیابی به اهداف متفاوت در فرایند درمان بیماران استفاده میکنند.
در سامانه تله ویزیت، بصورت آنلاین توسط
دکتر فاطمه نعمت اللهی ویزیت شوید. جهت تله ویزیت روی لینک زیر کلیک کنید.
کاربرد هوش مصنوعی در بهداشت و درمان چیست؟
هوش مصنوعی اطلاعات و دادههای پشتیبان برای انتخاب بهترین روش درمانی را فراهم میکند. در واقع هوش مصنوعی وظیفه اولیه تهیه شرححالی دقیق از وضعیت جسمی هر بیمار را بر عهده دارد. ماشینهای مجهز به هوش مصنوعی هر لحظه در حال یادگیری هستند. این دستگاهها الگوهای پیشرفت بیماری، الگوریتمهای و دادههای کاربردی در مسیر درمان و مواردی دیگر را مورد بررسی قرار داده و در نهایت با ارائه اطلاعاتی جامع به پزشکان و دیگر اعضای کادر درمانی، بینش آنها را افزایش میدهد.
نمونههایی از کاربرد هوش مصنوعی در حوزههای بهداشت و درمان و تولید دارو
هوش مصنوعی به طور کلی میتواند با تولید و کشف داروهای پیشگیری کننده از بیماریها، سطح سلامت افراد حاضر در یک جامعه آماری را افزایش دهد. به عنوان مثال قابلیت IBM Watson به پزشکان کمک میکند تا به طور دقیق روند رشد سلولهای سرطانی در بدن بیمار را مورد بررسی قرار داده و اطلاعات جمعآوری شده را در فضایی با ظرفیت گسترده ذخیرهسازی کنند. IBM Watson میتواند گزینش و انتخاب اطلاعات مرتبط به یکی بیماری را برای سازمانهای درمانی بسیار راحتتر از گذشته کند.
هوش مصنوعی و کاهش هزینه های درمان
تعیین شرایط و میزان وجه پرداختی برای خدمات درمانی کار دشواری است، ولی هوش مصنوعی، دادههای کلان و چتباتها به حل این موضوع کمک میکنند و امر مستندسازی و محاسبه را تسهیل مینماید.
بطوری که آمار مبتنی بر تحقیقات نشان میدهد، در ده سال گذشته، مدیران و کارفرمایان هزینههای خود را 63 درصد افزایش دادهاند و پیشبینی میشود که این هزینهها در آینده، به اندازه سه برابر نرخ تورم افزایش یابد.شرکتها و سازمانها برای رفع این مانع، قصد دارند که بیشتر این هزینهها را متوجه کارکنان کنند. استفاده از طرحهای سلامت با معافیت بالا در شرکتهای مختلف از مرز 50 درصد نیز گذشته است.بر اساس پیشبینیهای انجام شده، هزینههای خدمات درمانی فردی کارکنان نسبت به دستمزد آنها چهار برابر سریعتر رشد میکند.
از شماران سیستم به نقل از ونچربیت، یکی از مشکلات اساسی بیمههای درمانی، اعطای کارت اعتباری متنوع به کارکنان سازمانها و سپس فرستادن آنها به مراکز مختلف (از جمله رستورانهایی) است که هیچ هزینهای ندارد. شرکتها به این نتیجه رسیدهاند که اگر بخواهند هزینهها را کاهش دهند، کارکنان باید از حجم و میزان مطالبات خود بکاهند.
از دید متخصصین، یکی از راه حلهای دیگر برای کاهش هزینههای بهداشت و درمان، استفاده از فناوری جدید هوش مصنوعی است. یکی از علل این موضوع، ساده شدن امر مستندسازی در بیمه است.
سر وکار داشتن با مسئه بیمه، کار دشواری است و بر اساس نظرسنجیها، فقط چهار درصد آمریکاییها میتوانند شرایط و میزان وجه پرداختی برای خدمات درمانی را معین کنند، ولی هوش مصنوعی، دادههای کلان و چتباتها به حل این موضوع کمک میکنند و امر مستندسازی و محاسبه را تسهیل مینماید.
بدین ترتیب در عمل، شرکتها منابع مالی خود را صرف ارائه بیمه سلامت و بهداشت به کارمندان خود میکنند، با این ملاحظه که مطابق آمار، ۵۷ درصد از تمام مردم، برنامههای بهداشت و درمان خود را از طریق یک برنامه ارائه شده توسط کارفرما، دریافت میکنند.
وجه دیگر فایده فناوری هوش مصنوعی، صرفهجویی در نسخههاست. مسئله داروهای تجویزی یکی از حوزههایی است که هوش مصنوعی میتواند اثرگذار باشد.باید توجه داشت که افزایش قیمت داروها، 15 الی 25 درصد هزینه بیمه درمانی را تشکیل میدهد. هوش مصنوعی میتواند هزاران داده را در خود ذخیره کند و قیمت داروهای مختلف را با خود داشته باشد و کم هزینهترین دارو برای یک بیماری را به پزشک پیشنهاد دهد.
یکی دیگر از زمینههایی که هوش مصنوعی میتواند در آن مفید واقع شود، آزمایشات پزشکی است.نتایج مطالعات اخیر نشان میدهد که هزینه یک آزمایش پزشکی در نقاط مختلف یک شهر، میتواند تا 313 درصد متغیر باشد، اما با استفاده از یک چتبات میتوان این سوال را مطرح کرد و آزمایشگاههای ارزانتر را پیدا کرد.
مزایا، مشکلات، خطرها و اصول اخلاقی در حوزه بهداشت و درمان
ادغام هوش مصنوعی با حوزههای اکوسیستمی بهداشت و درمان مزیتهای زیادی دارد. از جمله آنها میتوان به جمعآوری ساده و سریعتر اطلاعات هر بیمار، ارائه تجزیه و تحلیل دقیقتر از وضعیت بهبودی بیمار و خدمات درمانی بیشتر و ارزانتر اشاره کرد.
بر اساس تحقیقات صورتگرفته به وسیله وبسایت Business Insider در حدود ۳۰ درصد از هزینههای درمان مرتبط با خدمات کارهای اداری در بیمارستانهاست. کارهای اداری شامل مواردی از قبیل پیش ارائه مدارک بیمه بیمار، پرداخت هزینههای بستری و درمان، نگهداری و ارسال اسناد پزشکی است که با کمک فناوری هوش مصنوعی تا حدی زیادی میتواند هزینه مرتبط با موارد عنوان شده را کاهش داد.
هوش مصنوعی قابلیتهای زیادی در زمینه تحلیل دادههای دریافتی دارد از همین رو میتواند علاوه بر کمک به پزشکان در انتخاب روش درمانی مؤثر، حتی خود به صورت یک متخصص واقعی عمل کرده و شیوههای درمانی را پیشنهاد دهد و در مواردی پیش بینی خود برای تأثیر داروها بر بدن بیماران مختلف را بیان کند.
امروزه گچتهای پوشیدنی نیز سهم چشمگیری از فناوریهای حوزه بهداشت و درمان و خدمات پیشرفته به کاربران را به خود اختصاص دادهاند. تقریباً تمامی گجتهای هوشمند پوشیدنی به فناوری هوش مصنوعی مجهز هستند. این دستگاهها به صورت شبانهروزی وضعیت جسمی کاربر خود را تحت نظر دارند و هرگونه خطر و آسیب جدی ناشی از رفتارهای نامناسب تغذیهای و حرکتی را با ارسال هشدارهایی اعلام میکنند.
از جمله گجتهای پرکاربرد و پرطرفدار میتوان دستبندهای هوشمند فیتبیت(Fitbit) و انواع ساعتهای هوشمند نام برد. این دستگاههای هوشمند با استفاده از حسگرهای خود فاکتورهای مختلفی در بدن که مهمترین آنها ضربان قلب است را مورد تحلیل قرار میدهند. میتوان گفت اگر کاربران این دستگاهها رفتارهای حرکتی و ورزشی و موارد بهداشتی در زندگی شخصی خود را با الگوهای پیشنهادی از این گجتها هماهنگ کنند، بسیار کمتر از افراد دیگر به مراکز درمانی مراجعه خواهند کرد.
استفاده گسترده از این دستگاهها برای بررسی میزان سلامتی جسمی میلیونها کاربر در کشورهای مختلف لزوم تولید همه گجتهای پوشیدنی را با دقیقترین و بروزترین استاندارهای درمانی را آشکار میسازد. زیرا این دستگاهها به همان اندازه که مفید هستند میتوانند با ارائه اطلاعات غلط سلامت یک فرد را تا حد زیادی به خطر بیندازند.
آینده هوش مصنوعی در حوزه بهداشت و درمان
با توجه به رشد گجتهای هوشمند پوشیدنی، داروهای دیجیتال و کلیه صنایع مرتبط با تجهیزات نرمافزاری و سختافزاری پزشکی، آینده بسیار روشنی برای فناوری هوش مصنوعی در حوزه بهداشت و درمان پیش بینی میشود. اکنون دیگر مسئولان بیمارستانها و همه مراکز درمانی به این نتیجه رسیدهاند که استفاده از هوش مصنوعی و ابزارهای آن میتواند نقش موثری در افزایش تاثیر روشهای درمانی داشته باشد.