پزشکی از راه دور یکی از مؤثرترین روشها است برای ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در مناطق دور افتاده، محروم و مناطقی که به هر دلیل به خدمات پزشکی دسترسی مناسب ندارند. پیشرفتهای اخیر در تکنولوژی تلفن همراه می تواند تجربه و علم متخصصان مراقبت های بهداشتی را در دورترین نقاط دنیا در اختیار بیماران بگذارد یا به منظور به اشتراک گذاشتن اطلاعات و بحث و مشاوره در مورد مسائل بیماران استفاده شود. نظارت بر بیمار از راه دور (تله مونیتورینگ) از طریق تکنولوژی تلفن همراه می تواند نیاز به ویزیتهای سرپایی را کاهش دهد که این امر به طور بالقوه می تواند موجب صرفه جویی در هزینه کلی مراقبت های پزشکی صرفه جویی شود.
تله مدیسین و تکنولوژی سلامت همراه همچنین ممکن است برای بیماران دچار انواع ناتوانی، مثلا بیماران مبتلا به بیماری پارکینسون، ام اس و سکته مغزی که امکان جابجایی و مراجعه مکرر به مراکز توانبخشی را ندارند استفاده شود. این روش که توانبخشی از راه دور (tele-rehabilitation) نام دارد در چند سال اخیر در جهان مطرح شده است. خوشبختانه یکی از نخستین مراکز توانبخشی از راه دور در جهان در ایران قابل دسترس می باشد. این مرکز با همکاری سامانه همراه سلامت با یکی از مراکز پیشرو در توانبخشی بیماران ایجاد شده و امکان مشاوره با متخصصین مغز و اعصاب، طب فیزیکی و توانبخشی، فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی، روانشناس و متخصص تغذیه و رژیم غذایی را از راه دور فراهم کرده است.
یکی از مزایای مهم دیگر تله مدیسین سهولت ویزیت پزشک در مواردی است که بیمار از حضور در مطب پزشکان احساس ناراحتی می کند. به عنوان مثال برخی افراد تمایلی به حضور در مطبهای روانشناسی و روانپزشکی ندارند و به همین دلیل ساده خود را از این خدمات مهم محروم می کنند. همچنین افرادی هستند که به سندروم کت سفید (white coat syndrome) یا هراس از روپوش سفید مبتلا می باشند. بسیاری از خدمات سلامت را می توان بدون نیاز این افراد به خروج از محل زندگی به آنان ارائه داد. مزیت دیگر پزشکی از راه دور برای بیمارانی است که به دلیل وخامت وضعیت یا ناتوانی شدید امکان جابجایی آنها از منزل به راحتی وجود ندارد و مستلزم صرف هزینه های زیاد مانند انتقال با آمبولانس می باشد. تله مدیسین امکان ویزیت از راه دور و ارائه برخی خدمات مهم را از محل زندگی این افراد فراهم کرده است.
شاخه های تله مدیسین
تا کنون تله مدیسین به روشهای مختلفی مورد تقسیم بندی قرار گرفته است اما به طور کلی می توان این خدمات را به انواع: ذخیره و بازیابی اطلاعات، ارزیابی و بررسی داده های پزشکی، آموزش از راه دور، مونیتورینگ بیمار از راه دور، تشخیص از راه دور و درمان از راه دور تقسیم کرد.
بیشتر این خدمات توسط سامانه همراه سلامت که کامل ترین مرکز خدمات پزشکی از راه دور بخش خصوصی در ایران است ارائه می گردند. در این سامانه خدمات ذخیره و بازیابی اطلاعات (پرونده شخصی سلامت) ، ارزیابی داده های پزشکی، و بخشی از خدمات مونیتورینگ از راه دور در وبسایت اصلی همراه سلامت انجام می شود. خدمات آموزش از راه دور نیز توسط وبسایت اصلی و وبسایت دانش همراه سلامت ارائه می شود. خدمات تشخیص و درمان از راه دور نیز در وبسایتهای پرسش همراه سلامت و ویزیت همراه سلامت قابل دسترسی می باشند.
خدمات تله مدیسین را به صورت موردی نیز می توان بررسی نمود. در این روش طبقه بندی به صورت تخصصی و جداگانه انجام می گردد. مهمترین عناوین خدمات پزشکی از راه دور شامل موارد زیر می باشد:
1. پرونده شخصی سلامت و پرونده الکترونیک سلامت (HER & PHR)
2. آموزش از راه دور (tele-education)
3. خدمات جانبی سلامت از راه دور مانند نوبت دهی آنلاین
4. هشدارهای سلامت از راه دور (tele-notification)
5. طب پیشگیری از راه دور(preventive-care telemedicine)
6. مشاوره متنی از راه دور (text-based tele-consultation)
7. تله مدیسین در طب اورژانس (طب اورژانس از راه دور) (tele-emergency care)
پرستاری از راه دور (tele-nursing)
8. مونیتورینگ از راه دور (tele-monitoring)
9. روانشناسی و روانپزشکی از راه دور (tele-psychiatry)
10. توانبخشی از راه دور (tele-rehabilitation)
11. کاردیولوژی از راه دور (tele-cardiology)
12. رادیولوژی از راه دور(tele-radiology)
13. پاتولوژی از راه دور (tele-pathology)
14. درماتولوژی از راه دور (tele-dermatology)
15. دندانپزشکی از راه دور (tele-dentistry)
16. شنوایی سنجی از راه دور (tele-audiology)
17. چشم پزشکی از راه دور (tele-ophthalmology)
18. جراحی از راه دور(tele-surgery)